سریال «جلال» با موضوع قیام ۲۹بهمن تبریز، این روزها، توانسته در شمار سریال‌های پربیننده انقلابی باشد و به خصوص موسیقی پایانی آن، با تلفیقی از شعر ترکی و فارسی، استقبال مخاطبان رسانه ملی را به همراه داشته‌است.
سرانجام پس از سال‌ها انتظار، قیام تاریخی ۲۹بهمن مردم تبریز در سال ۱۳۵۶، محور یکی از سریال‌های انقلابی شده تا پس از ماه‌ها کار بی وقفه، سریال جلال به کارگردانی «حسن نجفی» در دهه فجر، روی آنتن شبکه یک سیما برود.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از فارس، موسیقی این سریال اثر مشترک «فواد سمیعی» و «مسعود سخاوت‌دوست» است و شاعر قطعه پایانی «دکتر ابراهیم اقبالی» چهره آشنای محافل ادبی و استاد دانشگاه تبریز. همت مشترکی که با خوانندگی «علیرضا مهدی‌زاده» (خواننده فارسی) و «رضا اصغری» (خواننده ترکی) به ثمر نشسته و اثری شنیدنی را پدید آورده‌است.
اقبالی، با اشاره پیشینه همکاری خود در حوزه ترانه‌سرایی و تصنیف‌‌سازی می‌گوید: آخرین باری که من برای یک قطعه موسیقی تصنیف سرودم، به سال‌های دهه ۶۰ بر می‌گردد. شعری بود در رثای استاد شهریار با موسیقی زنده‌یاد «استاد علی سلیمی». پس از آن، سال‌ها بود که از فضای سرودن شعر فاصله گرفته بودم و در واقع، من با فوت استاد شهریار، شعر و شاعری را کنار گذاشته بودم.
وی به طرح کلی همکاری با موسیقی سریال جلال اشاره کرده و ادامه می‌دهد: سال پیش، آقای نجفی که از سال‌های مدیریت در حوزه هنری تبریز، از دوستان قدیمی ما هستند، تماس گرفتند و گفتند قرار است سریالی با موضوع تبریز و قیام ۲۹ بهمن بسازند. از بنده خواستند تا برای تیتراژ پایانی آن، شعری بسرایم. راستش زیاد مایل به کار نبودم و برای همین، چند نفر از دوستان شاعر را پیشنهاد دادم. اما ایشان اصرار داشتند که خودم این ترانه را بسرایم و وقتی داستان را برایم تعریف کردند، خودم هم مشتاق شدم.
اقبالی با بیان اینکه سعی کردم برای سریال جلال، شعر اصیلی را متناسب با فضای نوستالوژیک و انقلابی سریال مهیا کنم، یادآور می‌شود: تلاشم این بوده که سمبل‌های برجسته تبریز مانند مسجد کبود و ارک را در شعر مطرح کنم. یکی از این سمبل‌ها، محله امیرخیزی تبریز بود. بعدها که متوجه شدم بستر اصلی داستان سریال در این محله است، برایم جالب بود. نکته جالب دیگر اینکه در قطعه ترکی، مصرع «آنجاق یواسیز قوشلارینان همسفر اولدوم» را سرودم که بعدها آقای نجفی گفتند شخصت اصلی فیلم کفترباز است و این حُسن تصادف هم برایم جالب بود.
سارای نگون‌بخت، عروس تتری بود
افسوس که در سیل زمان رهگذری بود
شولای شرربار تو ای برگ شقایق
چون بیرق خون رنگ نوید سحری بود
دیدی که خراشید چه‌سان پنجه ایام
آن چهره که در چرخ جلالت، قمری بود
یاد آور پرواز عقابان سهند است
دیدید اگر کنج قفس مشت پری بود
اوْد توتدو، الو چکدی یُووام دربدر اولدوم
آنجاق یواسیز قوشلارینان هم سفر اولدوم
سن باخ او خمار گوزلریله گوی مچیدیم تک
من قلبی قیزیل ارک‌اُولالی خون‌جگر اولدوم
تبریز غمه باتدی، مَله‌دی داغلی امیرخیز
اوْل چنلی سحر کی کوچه نیزدن گئدر اولدوم
عشق آیناسی راضی دئیلَم بیرجه کاس اولسون
چون اوردا جمالین گوروبن بخته ور اولدوم
اقبالی، اشاره‌ای هم به تقارن اربعین شهید سلیمانی و ایام‌الله پیروزی انقلاب کرد و گفت: شهادت سردار سلیمانی نشان داد که دلبستگی به انقلاب، در میان نسل جوان، نه تنها فروکش نکرده بلکه حتی پرشورتر از نسل‌های گذشته است.
این شاعر، نقش نهادهای حاکمیتی و دستگاه‌های فرهنگی را در تقویت کمی و کیفی شعر ارزشی و انقلابی، تعیین‌کننده توصیف کرد و یادآور شد: اگر می‌بینید از دهه ۶۰ آثار ماندگاری به جا مانده است، یک دلیلش این است که در آن دوره، دستگاه‌های متولی، از هر فرصتی برای برگزاری جشنواره‌ها و مسابقات و محافل شعری، بهره می‌گرفتند. برای تکریم رویدادها و وقایعی نظیر ایام‌الله تشییع شهید سلیمانی، باید حامی شعر و سرود متعهد باشیم و این برهه تاریخی را به نسل‌های آتی برسانیم.
هم‌خوانی ترکی و فارسی، به پاس قیام تاریخی ۲۹بهمن
“فواد سمیعی” هنرمند جوانی است که در سال‌های اخیر، به عنوان آهنگساز و نوازنده تار با آهنگسازی و نوازندگی برای تئاتر و آهنگسازی برای چند اثر مستند شناخته شده‌است.
سمیعی به همراه «مسعود سخاوت‌دوست» موسیقی سریال جلال را کار کرده و قطعه پایانی نیز ساخته خود او است.
وی با اشاره به اینکه در ساخت موسیقی این سریال، از بستر داستانی اثر وام گرفته‌است، می‌گوید: در کل موسیقی متن جلال، بر مبنای ارتباط دو شخصیت «راضیه و جلال» شکل گرفته و برای شخصیت خانم حمیرا ریاضی، دو تِمِ کلارینت ترکی و کمانچه ایرانی، طراحی شده تا آن حس لازم برای درام کار، القا شود.
این آهنگساز، اضافه می‌کند: سعی کرده‌ایم یک توازن صحیح بین دو زبان فارسی و ترکی ایجاد کنیم؛ به همین خاطر استفاده از سازهای دودوک و دیوان، به تناسب فضای ترکی داستان در نظر گرفته شده‌است، بخش‌های مربوط به تهران نیز بیشتر با موسیقی رسمی و ارکسترال همراه است.