رئیس هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب با اشاره به اینکه هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب یک هیأت کاملاً مستقل است، گفت: هدف ما در بررسی سیلاب مچ گیری نیست اما در روند بررسی‌ها تقصیرها شناسایی می‌شوند.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از ایسنا، محمود نیلی‌احمدآبادی، در نشستی با دانشگاهیان خوزستان درخصوص بررسی آخرین وضعیت سیل و خسارت‌های ناشی از آن که امروز، پنج شنبه، ۵ اردیبهشت ماه در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد، اظهار کرد: تاکنون کشور از ظرفیت‌های دانشگاه به عنوان یک نهاد به خوبی استفاده نکرده است و بسیاری از مشکلاتی که امروز با آن مواجه هستیم، ناشی از عدم بهره
مندی از این ظرفیت دانشگاه‌ها است. ممکن است فردی از دانشگاه در مراجع تصمیم گیری حضور داشته باشد و قطعاً این حضور می‌تواند مغتنم باشد اما قطعاً این به معنی حضور دانشگاه نیست، دانشگاه یعنی نهادی که تمام اجزای آن در یک موضوع مشارکت می‌کنند.
وی افزود: ما در ایران تجربه کار گروهی خیلی قوی چه در درون دانشگاه‌ها و چه در بین دانشگاه‌ها نداریم که این ایراد به ما وارد است. خوشبختانه می بی نم که اکثر دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر سعی کرده‌اند بر این مشکل فائق بیایند. شاید عدم حضور دانشگاهیان و عرضه خودشان در جامعه نیز یک مشکل بوده است، چراکه به استناد ظرفیت‌های علمی ما انتظار داریم دیگران به ما مراجعه کنند، در حالی‌که شاید لازم باشد ما نیز حرکت‌هایی انجام دهیم و توانمان را به جامعه عرضه کنیم.
رئیس هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب گفت: ما سعی کرده‌ایم نقیصه‌ها را به مرور برطرف کنیم. تشکیل کارگروه‌ها و تیم‌ها در درون دانشگاه‌ها و بین دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر شکل گرفته است. در برخوردی که با مسئولان کشور داریم به خوبی این مساله را دیده‌ام که آنها نیز تشنه راه حل و شنیدن حرف‌های مهم، مؤثر و علمی هستند. این فرصت برای مسئولان فراهم نشده است که همه نظریات را به شیوه هماهنگ استفاده کنند.
نیلی با اشاره به حکم رئیس جمهور در خصوص بررسی سیلاب، تصریح کرد: دومین باری است که چنین کاری به صورت ملی صورت می‌گیرد. تجربه اول ما در این زمینه در پلاسکو بود که بررسی در این زمینه به دانشگاه تربیت مدرس ارجاع داده شد که در این زمینه کار خوبی انجام شد و مبنای تشکیل دستورالعمل‌های جدیدی شد که می‌تواند کشور را در برابر مخاطره‌ای مثل آتش سوزی ساختمان‌های بلند محافظت کند. موضوع سیل در گستردگی آن در کشور، تنوع تخصص‌های موجود در آن و تأثیر اجتماعی آن با پلاسکو متفاوت است. در پلاسکو بیشتر مردم تهران درگیر بودند؛ حادثه پلاسکو به عنوان یک رخداد تأسف برانگیز برای همه مهم بود اما روی زندگی مردم و شرایط محیطی تأثیر اندکی داشت. اما سیل یک بحث ملی است و استان‌های متعددی را در بر گرفته است.
وی ادامه داد: موضوع سیل بسیار گسترده‌تر است و پدیده سیل را می‌توان اینگونه تعبیر کرد که نتیجه کارهای اشتباه انجام شده و کارهای انجام نشده است. اگر این گزارش بتواند به این دو موضوع به خوبی پاسخ دهد، کار بزرگی در کشور انجام داده است. نهادهای مدنی موجود در کشور نهادهای چندان بزرگی نیستند و در مقایسه با ظرفیت دانشگاه‌ها، دانشگاه‌ها به لحاظ حرفه، تخصص، مرجعیت و بی طرفی، ویژه هستند. دانشگاه‌ها نشان داده‌اند جزو سالم‌ترین و بی طرف ترین نهادهای کشور هستند.
از توانایی متخصصان دانشگاه‌های درگیر سیلاب استفاده می‌شود
رئیس هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب گفت: وقتی بررسی سیلاب به دانشگاه تهران پیشنهاد شد ما با اشتیاق پذیرفتیم چراکه فکر کردیم کار دانشگاه تهران در بکارگیری همه ظرفیت‌های علمی کشور می‌تواند در خدمت کشور قرار گیرد. نگاه ما این است که از همه متخصصین و به ویژه دانشگاهیانی که در سیلاب‌های اخیر جزو مناطق آسیب دیده از سیل هستند، باید استفاده شود. اما مساله ما زمان و سرعت عمل است. زمان تعیین شده ۶ ماه است زیرا بعد از ۶ ماه ممکن است گزارش اثربخشی نداشته باشد. تأثیر اجتماعی و تحت تأثیر قرار گرفتن سازمان‌ها و نهادها از رخدادهایی که در ایران رخ می‌دهد، محدود است؛ به همین دلیل باید هر ساختاری که دیده می‌شود بتواند این گزارش را در ۶ ماه ارائه دهد.
نیلی گفت: در لیست هیأت به جز دکتر شفاعی، از اساتید دانشگاه‌های شهرستان‌ها کسی وجود ندارد، دلیل این مساله نیز به علت سرعت کار بود اما در ادامه در همه کارگروه‌ها از ظرفیت همه دانشگاه‌ها استفاده می‌کنیم. برای هر بخش تعدادی سوال از سوی رئیس جمهور مطرح شده است. با بررسی‌هایی که انجام شد ۱۵ کارگروه در این هیأت تشکیل شده است. علاوه بر اینها یک کارگروه تلفیق نیز تشکیل شده است که وظیفه دارد اطلاعات را برای ارائه به رئیس جمهور و جامعه در کنار یکدیگر قرار دهد. هر کارگروه حداقل هفت عضو دارد و در این کارگروه‌ها نیز قرار شده است حتماً از همکاران ما از دانشگاه‌های درگیر سیل حضور داشته باشند.
هیأت ویژه بررسی سیلاب یک هیأت کاملاً مستقل است
وی ادامه داد: ما در عین حال که می‌خواهیم توانمندی‌های دانشگاه را اثبات کنیم به دنبال یک راهکار برای آینده هستیم. این بحث بسیار مهم‌تر است. تلاش می‌کنیم تیم‌هایی که تشکیل می‌شود متشکل از افرادی باشد که در حوزه تخصصی خود از برترین‌ها باشند. کارگروه‌ها در قالب یک تالار گفت و گو به یکدیگر متصل خواهند بود. این تالار گفت و گو یک سامانه است که در آن سامانه همه اعضا به اطلاعات و نظریات دسترسی دارند.
رئیس هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب گفت: هیأت ویژه بررسی سیلاب یک هیأت کاملاً مستقل است و زیر نظر هیچ دستگاه دولتی و ارگانی نیست و گزارش را مستقیماً به رئیس جمهور ارائه می‌دهد. این استقلال برای ما یک فرصت است که تحت تأثیر هیچ نهاد یا جریانی قرار نگیریم اما ممکن است گزارشاتی را که هیأت ارائه می‌دهد باب طبع همه نباشد.
در ارائه گزارش سیلاب، هدف ما مچ گیری نیست
نیلی تصریح کرد: هیأت ویژه بررسی سیلاب در چهار مرحله سیلاب را بررسی می‌کند؛ مرحله اول روایت دقیق و مستند از آنچه رخ داده است، مرحله دوم آسیب شناسی، مرحله سوم درس‌ها و آموزه‌های ما و مرحله چهارم نیز ارائه راهبرد است. سیل یک رویداد ناگوار بود که نباید بگذاریم دوباره در آینده به این شکل رخ دهد. در این گزارش‌ها هدف اصلی ما مچ گیری نیست اما ممکن است وقتی گزارش تهیه می‌شود کاستی‌ها نشان دهد کم کاری‌ها در چه جاهایی انجام شده است. البته قطعاً در روند انجام کار، تقصیرها باید گفته شود. اما در این گزارش نگاه ما تنها بر این مساله متمرکز نیست، بلکه هدف اصلی ما جلوگیری از تکرار این مشکل است.
وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم این گزارش وارد حاشیه نشود و واقعاً دیده شود و مورد استفاده قرار گیرد، باید با مشخص کردن راهبردها، روایت و آسیب شناسی، کار را انجام دهیم. در خلال این کار نیز حتماً تقصیرها مشخص می‌شود.
رئیس هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب خاطرنشان کرد: بعید است یک گزارش بتواند همه مسائل کشور را مشخص کرده و آنها را حل کند. باید توقع دیگران و خودمان را از این گزارش محدود کنیم. این گزارش و علم ما محدودیتی دارد اما باید اطمینان داشته باشیم که از همه ظرفیتمان استفاده می‌کنیم. برخی موضوعات لزوماً در چهارچوب این گزارش قرار نمی‌گیرد. در زمینه بسیاری از مشکلات، دانشگاه‌ها دارند کار می‌کنند. لزومی ندارد ما منتظر یک گزارش سیلاب بمانیم. به طور مثال مساله فقر یا مسائل اجتماعی محدود به استان خوزستان نیست. ممکن است برخی موارد در خوزستان پررنگ‌تر باشد. ما باید در موضوعات اجتماعی نیز وارد شویم، آنها را آسیب شناسی کرده و برایشان راه حل ارائه کنیم.
نیلی افزود: در دانشگاه تهران در حوزه‌های مختلف تلاش کرده‌ایم گزارشاتی تهیه کرده و با آسیب شناسی مشکلات، برای آنها راه حل ارائه دهیم. انتظار نداشته باشید جامعه‌ای که این مشکلات در آن ایجاد شده است به راحتی و به سرعت به این گزارش‌ها پاسخ دهد و خود را اصلاح کند، تغییرات اجتماعی بسیار کند اتفاق می‌افتند. انتظار نداشته باشیم که به محض تهیه شدن گزارش سیلاب، اجرا کنندگان آمادگی پذیرش داشته باشند. ما نیازمند قانع کردن آنها در این موضوعات هستیم. در این کارگروه یکی از بحث‌ها مسائل فرهنگی اجتماعی است. تحلیل این موضوع در حوزه سیل نیازمند بررسی‌های متعدد عالمانه و آگاهانه است که وقتی ما گزارش نهایی را تنظیم کردیم، با حداقل ایراد مواجه شویم.
وی گفت: ما نمی‌توانیم گزارشی تهیه کنیم که هیچ نقدی بر آن وجود نداشته باشد اما باید گزارشی تهیه کنیم که همه بپذیرند این گزارش علمی تهیه شده و همه اطلاعات موجود در آن آمده است اما ممکن است در جمع بندی در آن اختلاف نظر وجود داشته باشد. باید این گزارش آنقدر پشتوانه داشته باشد تا برای فردی که می‌خواهد بر اساس این گزارش اقداماتی انجام دهد، اعتماد به نفس ایجاد کند.
رئیس هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب افزود: یکی از دلایلی که بسیاری کارها در کشور ما انجام نمی‌شود، نداشتن آگاهی به موضوع و ندانستن راه حل نیست بلکه مساله نداشتن اعتماد به نفس در افراد و نداشتن اطمینان به اینکه در اجرا موفق می‌شوند، است. ما می‌دانیم که خیلی چیزها درست است اما آنقدر مقاومت در برابر ما زیاد است که فکر می‌کنیم توان اجرای آن را نداریم. یکی از کارهایی که این گزارش باید انجام دهد این است که مقاومت‌ها را به حداقل برساند و بتواند اعتماد به نفس و شرایط لازم را برای کسی که می‌خواهد کار درست را انجام دهد، فراهم کند.
تخصص‌ها و توانمندی‌ها با مسئولیت‌ها همخوانی ندارد
نیلی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعاتی که به نظر ما خیلی مهم است مساله ساختار، منابع انسانی و آموزش است. شاید بسیاری از مشکلاتی که ما با آنها مواجه هستیم به این دلیل است که آدم‌ها سر جایشان نیستند. تخصص و توانمندی افراد با مسئولیت آنها همخوانی ندارد، گاهی مساله روشن است و راه حل نیز مشخص است اما فردی که مسئولیت دارد، لزوماً تخصص لازم برای حل مشکل را ندارد.