استان کرمان ۳۰ درصد از وسعت ایران را در برگرفته است اما این استان بهرهای از منابع نفتی کشور نبرده است با این وجود مردم این استان با تلاش و کوشش عرصههای مختلف دیگری را برای خلق ثروت ایجاد کردهاند.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از مهر ،سالانه میلیونها دلار ارز از مسیر تولید انواع محصولات کشاورزی و مواد معدنی و صنایع وابسته و همچنین صنایع دستی عاید استان کرمان میشود که نقش تعیین کنندهای در پیشرفت و توسعه استان کرمان دارد.
در این میان، تولید پسته، خرما، معادن مختلف از جمله صنایع فولاد و مس و صادرات فرش از مهمترین قابلیتهای ارزآوری استانی محسوب میشود.
کرمان بازار تولید پسته جهان را در اختیار دارد
کرمان از جمله استانهایی است که بیشترین عرصه باغی کشور را در اختیار دارد و باغهای گسترده پسته در دشتهای کرمان، رفسنجان، انار، زرند، راور، سیرجان و شهربابک موجب شده است بخش عمده پسته کشور در استان کرمان تولید میشود.
این محصول طی ۴۰ سال گذشته به صورت مکرر بخش عمدهای از بازار جهانی را در اختیار داشته است و هر سال ۹۰ درصد از محصول تولیدی استان کرمان به کشورهای عربی، آسیای میانه، قاره آمریکا، اروپا، آسیای دور به ویژه چین صادر میشود و با وجود تحریمها به دلیل انحصاری بودن بازار هیچ گاه صادرات پسته متوقف نشده است.
ارزی که هر سال از طریق تولید پسته عاید کشور میشود ۱.۵ تا ۱.۷ میلیارد دلار است که یکی از بزرگترین چرخههای مالی در زمینه محصولات کشاورزی در جهان را شامل میشود.
در استان کرمان سالانه ۱۵۰ هزار تن پسته برداشت میشود و بیش از یک میلیون نفر در این زمینه مشغول به کار هستند.
۳۰۰ هزار هکتار باغ کشاورزی و هزاران کارخانه و کارگاه در این استان وجود دارد و به صورت مشخص پسته به چین و هنگ کنگ، کشورهای اروپای مرکزی، روسیه، ترکیه، عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس به صورت گسترده صادر میشود.
مهد تولید پسته در کرمان، شهر رفسنجان است که ۴۰ هزار هکتار باغ بارور پسته را در خود جای داده است اما ادامه روند ارزآوری پسته و تولید این محصول صادراتی ارزآور به حمایت دولت، تأمین آب و نهادههای تولید و حمایتهای بیمهای در زمان تغییرات اقلیمی نیاز مبرم دارد.
خرما دومین محصول کشاورزی صادراتی کرمان
استان کرمان نخستین سطح زیر کشت پسته در کشور را به خود اختصاص داده است و از نظر تولید خرما نیز این استان رتبه دوم تولید را دارد.
هر چند که با کیفیت ترین خرمای کشور با نام مضافتی صادراتی در شهرستان بم و شرق استان کرمان تولید میشود اما گستردهترین نخلستانهای استان کرمان در جنوب استان و در هفت شهرستان جیرفت، قلعه گنج، رودبار، منوجان، کهنوج، فاریاب، عنبرآباد وجود دارد.
طی سالهای اخیر برای بهبود تولید خرما در این شهرستانها طرحهای کشت رقمهای پر بهره و جایگزینی با درختان کهنسال در دستور کار قرار گرفته است و صنایع وابسته به خرما به ویژه در بحث بسته بندی نیز شکل گرفته است.
مهمترین بازار مصرف خرما در کشورهای اسلامی و در ایام ماه رمضان شکل میگیرد و متأسفانه سیاستهای اشتباه در زمینه محدود کردن صادرات خرما در سال جاری مشکلات فراوانی را برای صادر کنندگان ایجاد کرد و بخشی از بازار جهانی از دست رفت.
با این وجود مشتریهای بالقوه خرما هر سال برای پیش خرید محصول خرمای صادراتی استان کرمان اقدام به پیش خرید محصول با قیمتهای مناسب میکنند.
سالانه ۱۶۰ هزار تن خرما در شمال استان کرمان و ۲۰۰ هزار تن خرما در جنوب استان کرمان تولید میشود که بخش قابل توجهی از این محصول صادر میشود.
۹۰ درصد ارقام خرما مضافتی است و ارقام دیگر خرما نظیر پیارم، زاهدی، شمسایی، پرکو، قصب، هفتاد گزی و … نیز در استان وجود دارد.
۳۴ هزار هکتار نخلستان در استان کرمان وجود دارد و محصول خرمای ایران به صورت سنتی به کشورهای اسلامی همچنین روسیه، مالزی، چین و کشورهای اروپایی صادر میشود.
یک سوم نخلستانهای کشور در استان کرمان وجود دارد و سالانه بیش از ۵۰ میلیون دلار از صادرات این محصول عاید کشور میشود.
دومین ذخایر مس جهان در کرمان قرار دارد
ریشه دارترین فاکتور ارزآوری استان کرمان تولید مس است که موجب اشتغال هزاران نفر در بخش معدن و صنایع وابسته به آن شده است.
غنیترین و گستردهترین ذخایر مس آسیا در کرمان و به ویژه منطقه سرچشمه قرار دارد ذخایر مس در این منطقه موجب شده است ایران جزو ۱۰ تولید کننده برتر مس در جهان باشد، هر چند به صورت سنتی سرچشمه که شهری کوچک در ارتفاعات شهرستان رفسنجان است به عنوان تولید کننده عمده مس در ایران شناخته میشود اما معادن مس در اکثر شهرستانهای استان کرمان وجود دارد و هر سال بخش جدیدی از این معادن افتتاح میشود.
صنایع تولید فلز مس نیز در استان کرمان جایگاه ویژه ای دارد و از خام فروشی در این زمینه جلوگیری میشود.
۵.۸ میلیارد تن ذخایر معدنی مختلف اثبات شده در استان کرمان وجود دارد که ۴۴ درصد این ذخایر را مس تشکیل میدهد.
در حال حاضر مجتمع مس سرچشمه اولین تولیدکنندهٔ مس در ایران است که تحت پوشش شرکت ملی صنایع مس ایران قرار دارد.
اجرای طرحهای توسعهای در معادن سرچشمه به همراه سرمایه گذاری در صنایع مس استان کرمان بزرگترین صنایع مس کشور را در استان کرمان ایجاد کرده است که میلیاردها دلار عاید کشور میکند.
فرش ۸۰ میلیون دلاری در کرمان
کرمان جزو اصیلترین استانهای کشور در زمینه تولید فرش است و دست بافتهای استان به قالی کرمانی شهرت دارند و گلیم شریکی پیچ که ثبت جهانی میباشد نیز در شهرستان سیرجان تولید میشود.
هم اکنون ۷۰ هزار دلار بافنده فرش در استان کرمان مشغول به کار هستند که که در اکثراً در شهرستانهای شمالی استان کرمان به خصوص راور، کرمان، سیرجان، بافت پراکنده هستند.
این افراد زمینه ارزآوری ۸۰ میلیون دلاری برای استان کرمان ایجاد کرده است.
استفاده از طرحهای اصیل کرمان، رنگهای طبیعی و تار و پودی که از کرک دامهای استان کرمان به دست میآید زمینه را برای تولید یک دست بافت بی نظیر فراهم کرده است.
یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون دلار ارزش مبادلات فرض دست بافت در جهان است که سهم ایران ۳۲ درصد است، مشخصاً پتانسیل فرض کرمان بسیار بالاتر از رقمی ۸۰ میلیون دلار است زیرا بافت فرش در فرهنگ کرمان همه مردم کرمان وجود دارد اما متأسفانه سیاستهای حمایتی در زمینه تولید و صادرات این محصول نتوانسته شرایط مطلوب را فراهم کند.
صنعت پولادین کرمان یکه تازی میکند
در کنار تولید فلز مس در استان کرمان این استان در زمینه تولید فولاد نیز جایگاه قابل قبولی در کشور دارد و جز سه استان برتر در زمینه تولید فولاد در کشور محسوب میشود.
۳۶ درصد از ذخایر معدنی استان کرمان در زمینه سنگ آهن است که به صورت خاص معادن گسترده جلال آباد در شهرستان زرند و معادن و مجتمع صنعتی گل گهر در سیرجان دو قطب اصلی تولید فولاد در استان کرمان است.
آنچه که موجب خوشحالی در صنعت فولاد استان کرمان است کامل شدن زنجیره تولید فولاد و عدم خام فروشی میباشد، اقدامی که با تلاش، صنعتگران کرمانی طی ۱۰ سال اخیر روی داده است و طرحهای توسعه فولاد در کرمان همچنان ادامه دارد.
قرار است با اجرای این طرحها در پایان سال ۹۹ با تولید ۱۰ میلیون تن شمش فولاد استان کرمان به عنوان قطب فولادی کشور شناخته شود که در این خصوص نیز کرمان جزو استانهای ارزآور محسوب میشود.