این پدیده زمانی به وجود می‌آید که یک توده هوای سرد سطح شهر را می پوشاند و اجازه خروج گازهای سمی یا آلودگی های جوی را نمی دهد، به این ترتیب هوای آلوده در سطح شهر حبس می‌شود و تا زمانی که باران نیاید، هوا گرم‌تر نشود و یا باد مناسبی نوزد، این آلودگی هم از بین نمی رود.
وقتی اینورژن رخ می‌دهد که هوای سرد از هوای گرم سنگین تر است و زیر آن قرار می‌گیرد و تا زمانی که آفتاب همه جا را گرم نکند یا باد نوزد، به همان شکل باقی می‌ماند. در چنین شرایطی تداوم فعالیت صنایع آلاینده و یا سایر منابع در سطح شهر به افزایش آلودگی منجر می‌شود و در این شرایط، سالمندان و کودکان به عنوان آسیب پذیرترین گروه ها متحمل بیشترین پیامدهای آن می شوند.
نداشتن طرح جامع علمی و عملی، موازی کاری، نبود ضمانت اجرایی قوانین، فقدان مدیریت یکپارچه شهری، نگرش سلیقه‌ای و عدم کنترل آلاینده‌ها از جمله عوامل پیشروی آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور از سوی کارشناسان اعلام شده است.
همچنین جلوگیری از تردد خودروهای دودزا، استفاده نکردن از خودروهای تک سرنشین، استفاده از وسایل نقلیه عمومی، نظارت دقیق بر صنایع بزرگ و کوچک آلاینده وتوسعه ناوگان عمومی شاید به عنوان راهکاری در کاهش این معضل اساسی به کار آید.
رئیس اداره امور آزمایشگاهای حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به خودروهای فرسوده و فاقد معاینه فنی در پدیده وارنانگی دما در این فصل گفت: در آئین نامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک آمده است که سن فرسودگی برای خوردوهای سواری برای شهرهای که جز کلانهشر ها نیستند ۲۰ سال و برای کلانشهرها ۱۸ سال است.
بابک صادقیان با بیان این که ریشه بسیاری از مشکلات آلودگی هوا در کلانشهر اصفهان خوردوهای فرسوده است ، گفت: خودروهای فرسوده در استان اصفهان درصد قابل توجهی را تشکیل می دهند.
عباس رضایی استاندار اصفهان به تازگی در جلسه مربوط گفت: به دلیل بروز اینورژن در این فصل آلودگی هوا را در اصفهان خواهیم داشت از اینرو ۷۵ درصد آلاینده‌ها به دلیل خودروها و سوخت فسیلی و مصارف خانگی پدیدار می‌شود.
صادقیان با اشاره به اینکه هر عاملی که تولید هوای آلوده بکند در شرایط اینورژن اثراتش دخیل است حالا می خواهد خودرهای فرسوده و یا فاقد معاینه فنی باشد ویا هر منشایی که تولید آلودگی کند.
وی با بیان اینکه وارانگی دما در فصل های پاییز و زمستان بیشتر خود را نمایان می کند اظهار داشت: زمانی که جریان باد نباشد و در فصول سرما جابه جایی هوا نداشته باشیم اطراف سطح زمین سرد می شود و باعث می شود درحالت طبیعی هر چه هوا بالا تر می رود آلودگی ها هم به طرف بالا خواهد رفت .
وی تصریح کرد: چون هوای اطراف زمین سرد شده است باعث می شود این آلودگی ها ماندگاری بیشتری داشته باشد و باعث افزایش غلظت آلاینده ها خواهد شد.
صادقیان با بیان اینکه این پدیده با سرد شدن هوا در پاییز و زمستان رخ خواهد داد تصریح کرد: در ۲۲ روز گذشته تاکنون اینورزنی در کلانهشر اصفهان رخ نداده است و بیشتر آلودگی ها ریزگردها بوده است.
همچنین رئیس امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان در گفت و گو با ایرنا افزود: کلانشهر اصفهان در ۲۲ روز نخست مهرماه سال جاری ۵ روز هوای ناسالم برای گروه های حساس را تجربه کرد.
بابک صادقیان گفت: وضعیت کیفی هوای کلانشهر اصفهان از ۲۴ ساعت منتهی به ۷ صبح امروز دوشنبه ۲۲ مهرماه با میانگین ۸۴ در وضیت سالم ثبت شده است.
وی تصریح کرد: بر همین اساس شاخص آلاینده‌های موجود در هوا در خیابان احمدآباد بر روی عدد ۱۰۴ ناسالم برای گروه های حساس، خیابان رودکی ۸۰، خیابان استانداری بر روی عدد ۹۰، خیابان پروین ۷۲، خیابان دانشگاه ۸۵، بزرگراه خرازی بر روی عدد ۷۰ (AQI) سالم گزارش شده است.
وی اظهارداشت: همچنین وضعیت هوای شهرستان های استان سایر نیز سالم گزارش شده است.
پیش از این معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: سیاهه آلودگی هوای ۹ شهر تهیه می شود که در راستای آن می توانیم اقدامات برای کاهش آلودگی هوا را با سرعت بیشتری پیش ببریم. اکنون سیاهه مشهد و تهران تهیه شده و اصفهان نیز در حال انجام است.
مسعود تجریشی اظهار داشت: در این راستا سیاهه شهرهای کرج، تبریز، شیراز، اهواز، مشهد و اراک نیز در سال جاری تهیه می شود، در واقع سیاهه انتشار به ما می گوید چه فعالیتی به چه میزان آلودگی ایجاد می کند و با چه اقداماتی می توان این میزان آلودگی را کاهش داد.
شاخص کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از ایرنا: شاخص کیفی هوا (A Q I ) یا شاخص آلودگی هوا (P S I ) معیاریست که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر منوکسید کربن- دی اکسیدگوگرد- ترکیبات نیتروژن دار- ازن و ذرات معلق (ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرو متر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرو متر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحدهای مختلف است را تبدیل به یک عدد بدون واحد کرده و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.
برآیند آمار موجود آلودگی هوا چهارمین عامل خطر مرگ و میر در دنیا محسوب می‌شود که به تاکید این کارشناسان در بعضی از کشورهای جهان هفت درصد از تولید ناخالص ملی به دلیل آلودگی هوا اتلاف می‌شود و این رقم در کشور ما ۲.۴۸ درصد است.