موسی کاظم زاده – روزنامه نگار
شهرستان ورزقان به خاطر داشتن منابع عظیم مختلف از جمله مواد معدنی فراوان، به عنوان سرزمین گنج‌های پنهان ایران مطرح است.
شهرستان ورزقان، در گذشته و این روزها به خاطر داشتن بسیاری از معادن از جمله معدن مس و طلا و همچنین به دلیل وجود بسیاری از منابع تاریخی و طبیعی بکر و زیبا و در این میان ظرفیت بالای کشاورزی و دامپروری به عنوان یکی از قطب های صنعتی، گردشگری، کشاورزی و دامپروری کشور مطرح بوده و هست.
با این وجود، هرچند در این شهرستان درسال های اخیر و به ویژه بعد از زلزله ۱۳۹۱، اقدامات و تلاش ها زیادی برای رشد و توسعه آن صورت گرفته، ولی به نظر می آید با توجه به این همه ظرفیت و پتانسیل عظیم خدادادی؛ باز هم مردمان این دیار در سرزمین طلای سرخ ایران، با کمترین امکانات زیر ساختی، رفاهی و خدماتی، با فقر و محرومیت روزگار سپری می کنند.
از معادن فعال شهرسـتان ورزقان، می‌توان به معدن مس سـونگون، معادن طلای اندریان، اسـترگان و مزرعه شـادی اشاره کرد که این معادن در نوع خود بی‌نظیر هستند و از اهمیت ویژه ملی، منطقه‌ای و جهانی برخوردار هسـتند.
برخی کارشناسان و متخصصان این بخش، برای اجتناب از خام فروشـی محصـولات معدنی و تبدیـل آن بـه محصـولات متنـوع و با ارزش افـزوده بالا، ایجاد شـهرک صنعتی تخصصی مـس در شهرسـتان ورزقـان را لازم و ضـروری بیان می‌کنند و معتقد هستند که بـا تدوین برنامه‌های راهبردی برای توسعه صنعت این شهرستان و به ویژه با جـذب سـرمایه‌گذاران بخـش خصوصـی می‌توان در این راستا کارهای بزرگی انجام داد.
به هر حال، بعضی کارشناسان در این ارتباط توصیه می‌کنند، برای بهره‌مندی و استفاده از این همه ظرفیت‌های بالای این شهرستان، و به ویژه برای رفع کاستی‌ها و عقب‌ماندگی‌های شهرستان ورزقان؛ داشتن یک مجموعه توانمند و متخصص و آشنا به مشکلات و کاستی‌های منطقه، لازم و ضروری است.
با این وجود؛ از دید بسیاری از کارشناسان مسایل شهری، اقتصادی، جامعه شناسان و به خصوص شهروندان این خطه؛ مهمترین عامل توسعه نیافتگی شهرستان ورزقان را در سال های اخیر می توان به سوء مدیریت و انتخاب مدیران ضعیف، کم توجهی برخی مدیران و مسئولان به نقاط قوت و ضعف این شهرستان، کمبود فضاهای آموزشی، ورزشی، رفاهی، خدماتی، بهداشتی، آب شرب، بیکاری، اشتغال، نبود جاده دسترسی مناسب به مرکز استان، استاندارد نبودن جاده های ارتباطی، ضعف زیر ساختی مخابرات و اینترنتی، نبود زیرساخت‌های لازم برای سرمایه‌گذاری، وضعیت اقتصادی نامناسب، نداشتن کار مناسب و درآمد کافی، مهاجرت و … اشاره کرد.
آن چه مشخص است این که از آنجایی که وجـود شـهرک صنعتـی ورزقان و شـهرک صنعتی تخصصی در دسـت اقدام مس، نزدیکـی بـه مررزهـای بین‌المللـی و دو کشـور آذربایجـان و ارمنسـتان و منطقـه آزاد صنعتی تجــاری ارس، وجود ذخایر فلــزی متعــدد (معــادن عظیــم مــس ســونگون، طــلای اندریــان، اســترگان و مزرعــه شــادی)،ذخایــر معدنــی متنــوع (ســنگ های تزیینــی، ســنگ آهن، کائولــن و …) و به خصوص برخـورداری از منابع طبیعی زیبا و بی نظیر در کنـار جاذبه‌های توریسـتی قابـل ملاحظه، حاکی از ظرفیت‌های قابل توجه این شهرسـتان، به عنوان مقصـدی بـرای گردشـگران داخلـی و خارجـی، جهـت گام گذاشـتن در مسـیر توسـعه است و در صورت برنامه‌ریـزی صحیـح در این حوزه‌ها می‌توانـد شهرسـتان ورزقـان را بـه شهرسـتانی توسـعه یافته متناسـب با شـان و جایـگاه تاریخی، فرهنگـی، جغرافیایی و اقتصـادی آن با تأکید بـر ارتقـا موقعیـت صنعتـی به ویـژه در صنایع معدنـی تبدیل کند.
به هر حال آنچه در این خصوص مهم است و ساکنان این خطه هم در این راستا بر آن پافشاری می‌کنند، توجه مسئولان و متولیان امر به حل مشکلات اقتصادی، رفاهی و معیشتی آنها است، که به عقیده اهالی شهروندان این منطقه این مسایل از دید برخی مسئولان در حاشیه قرار گرفته است.
نکته قابل تامل دیگر اینکه، با وجود این همه اما و اگرهایی که در زمینه توسعه و رشد این منطقه در چند دهه اخیر و در حال حاضر مطرح شده و یا می‌شود، اما به نظر می‌آید، برخی مسوولان و مدیران مهمترین اولویت های عمرانی، صنعتی، کشاورزی، گردشگری و زیربنایی این شهرستان را فراموش کرده‌اند.
بر همین اساس، یکی از آرزوهای دیرینه هر شهروند ورزقانی و روستایی این شهرستان، آبادانی و توسعه این منطقه بوده و هست، حال پرسش مهمی که در این خصوص مطرح است اینکه، دست‌اندرکاران، مسوولان و متولیان اجرای استان چرا به عظمت و ظرفیت‌های این شهرستان کم‌توجهی می‌کنند؟ و برای به ثمر رسیدن برخی از طرح ها و پروژه های عمرانی و زیرساختی در این شهرستان، امروز و فردا می‌کنند؟!
از این رو، در یک سال اخیر ، مجمع ورزقانی‌های مقیم تبریز ، با مطالبه گری و انعکاس برخی چالش ها و مشکلات این منطقه در رسانه‌ها و همچنین با تشکیل کارگروها، برنامه‌ریزی، ارائه راهکارها، برگزای انواع نشست های تخصصی و هم اندیشی و هم فکری با مسوولان، دست اندرکاران و فعالان این بخش در حد توان در صدد رفع حل برخی مشکلات شهرستان ورزقان بوده است.