سفر رئیس جمهور به مسکو مهمترین رویداد خبری رسانه های داخلی و خارجی در ۴۸ ساعته گذشته بود. سفری که در راستای ساختن ایران قوی، خنثی سازی تحریم ها و بازگرداندن تعادل به دیپلماسی کشور انجام شد و دستاوردهای آن از قراردادهای تجاری تا توافقات دیپلماتیک گسترده است.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از ایرنا؛ «رییسی به مسکو می رود»؛ ترجیع بند خبرها، تحلیل ها و توییت های هفته های اخیر و «رییسی در مسکو است»؛ جمله خبری دو روز گذشته بود. آیت الله «سید ابراهیم رییسی» روز چهارشنبه در صدر یک هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی وارد مسکو شد و ساعاتی بعد با «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه دیدار و گفت و گو کرد. دیدار با خانواده ها و ایرانیان مقیم روسیه، دیدار با رییس دومای روسیه، سخنرانی در پارلمان روسیه که با تشویق های ممتد نمایندگان پارلمان روسیه برگزار شد، دیدار و گفت و گو با روسای مهمترین هیات ها و شرکت های اقتصادی مسکو،حضور و سخنرانی در اساتید و دانشجویان دانشگاه ملی مسکو و اخذ نشان دکتری افتخاری از برنامه های فشرده رئیس جمهور در روسیه بود. آیت الله رئیسی در نهایت در جمع نمازگزاران مسجد جامعه مسکو و به دعوت «راویل عین‌الدین» رییس شورای مفتیان روسیه حاضر شد و در نهایت شامگاه پنجشنبه مسکو را به مقصد تهران ترک کرد.
چرا سفر رییس جمهور به روسیه مهم است؟
«دومین مقام عالی جمهوری اسلامی ایران، به دعوت رسمی عالی ترین مقام فدراسیون روسیه به مسکو؛ پایتخت یکی از ابرقدرت های جهان سفر کرده است.» این روایت اگر در هیاهوی رسانه ای و دعواهای سیاسی و جناحی گم نشود؛ نشان عزت ملی همه مردم ایران است.
رییس جمهور، جمهوری اسلامی ایران در دیدار با ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه به نقش تاثیرگذار دو قدرت در منطقه اشاره و موضوع همکاری های ایران و روسیه در مواجهه با معضل تروریست های سوریه را مطرح کرد. پوتین هم در این دیدار سه ساعته تصریح کرد که با کوشش‌های دو کشور به مبارزه با تروریسم بین‌المللی کمک شده است.آیت الله رییسی ادراک مشترک دو کشور در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی را زمینه‌ساز همکاری‌های مشترک خواند و گفت: روابط ایران و روسیه در مسیر مناسبات راهبردی قرار دارد». در این دیدار از سوی دو رییس جمهوری تاکید شد که مرزها در قفقاز، حاکمیت ملی و ژئوپلتیک منطقه تغییرناپذیر است. همچنین در موضوع افغانستان؛ تنها راه ثبات و امنیت پایدار در این کشور تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه گروه‌ها اعلام شد. رییس جمهوری روسیه هم از برنامه ریزی ها برای تجارت هنگفت میان دو کشور خبر داد و بر ارتقای سطح روابط تاکید کرد و گفت که به‌رغم شرایط سخت پاندمی، سال گذشته تبادلات تجاری دو کشور روند مثبت ۶درصدی داشت.
از دیگر برنامه های سفر رییس جمهور به روسیه حضور و سخنرانی در مجلس دومای روسیه بود؛ موضوعی که براساس قوانین و پروتکل های این نهاد در روسیه، چندان مرسوم نبوده و سخنرانی رییس جمهور مهمان در پارلمان روسیه، موضوعی نادر قلمداد می شود. از این شرایط نادر آیت الله رییسی استفاده کرد تا از گسترش و تعمیق روابطی که سال ها زیرسایه انواع فشارها قرار داشته، سخن گفته و تاکید کند که ایران در مسیر عمل به قواعد بین المللی چون توافق هسته ای همواره پیشقدم بوده، به دولت های غربی بدعهدی ها علیه ایران را یادآور شده و در نهایت از ضرورت شکل دهی فزاینده یک جامعه جهانی متمدن در سایه همکاری، تعامل و منافع متقابل ملتها سخن بگوید.
آیت الله رییسی در این سخنرانی با اشاره به اعمال تحریم ها علیه کشورها گفت: تحریم ملتها، یکی از شکل های رایج سلطهگری جدید است و مقابله با آن نیازمندِ همکاریِ کشورهایِ مستقل و پاسخ دسته‌جمعی است؛ در غیر اینصورت، تحریم به بهانههای مختلف گریبان همه کشورها، حتی متحدین آمریکا را نیز خواهد گرفت.رئیس جمهور همچنین گفت که آمریکا ادعا می کند که تحریم، به علت فعالیتهای هسته ای جمهوری اسلامی ایران است. همه می‌دانند این فعالیتها، قانونی و تحت نظارتِ مستمرِ آژانسِ بین‌المللی انرژیِ اتمی است. اما واقعیت آن است که در ادوار مختلف تاریخی پیشرفت ایران، هر زمان ملت ما پرچم ملیگرایی، استقلال‌خواهی، یا توسعه علمی را برافراشته است، با تحریم و فشار دشمنان ملت ایران مواجه شده است.
دیدار رییس جمهوری با فعالان اقتصادی روسیه، در شرایط تحریم به منظور هموارسازی مسیر حضور سرمایه های آن ها در ایران است تا هراندازه امکان دارد از وابستگی به اروپا و غرب در اقتصاد فاصله گرفته و به سوی سرمایه گذاری هایی حرکت شود که با هر اشارت کاخ سفید، از اقتصاد ایران خارج نشوند. رییس جمهوری در دیدار با این گروه از فعالان اقتصادی و تجار روسیه مواضع روسای جمهور دو کشور را نزدیک و دارای اشتراکات فراوان توصیف کرد و گفت: مقدمات نهایی شدن سند جامع همکاری‌های ایران و روسیه فراهم شده است.
آیت الله رییسی در دیدار با جمعی از ایرانیان مقیم روسیه با اشاره به امکان ایجاد بستر مناسب برای کالاهای ایرانی در بازارهای روسیه، اظهار داشت: سهم ما در بازار روسیه حتما می‌تواند ارتقا پیدا کند.
آیت الله رییسی در دیدار با «راویل عین الدین» رییس شورای مفتیان روسیه هم از آسیب هایی که برخی به نام دین به این امر زدند انتقاد کرد.
بر اساس گزارشی کلی که رییس جمهوری در بدو ورود به فرودگاه، از سفر خود به روسیه ارائه کرد؛
** سطح تجارت بین دو کشور به ۱۰ میلیارد دلار در گام نخست ارتقا خواهد یافت.
** ظرفیت های کشاورزی دو کشور مورد ارزیابی مجدد برای بهره گیری بیشتر قرار می گیرد.
** در حوزه حمل و نقل و ترانزیت فعال شدن کریدور ترانزیتی شمال-جنوب دریای خزر و کاهش زمان حمل و نقل مورد توافق قرار گرفت.
** در حوزه سیاست خارجی هم بر سر گسترش همکاری دو کشور به منظور مقابله با بحران های امنیت منطقه ای و بین المللی توافق شد.
در نهایت رییس جمهوری با اشاره به وجود ادراک مشترک میان دو کشور از مسائل تاکید کرد: در صنایع، همکاری های دفاعی، هوا و فضا و همکاری های فضایی نیز توسعه لازم پیدا خواهد شد و صحبت هایی کردیم که وزارت خارجه و رئیس کمیسیون مشترک اقتصادی ما (وزیر نفت) اجرای مصوبات و توافقات دو کشور را تا حصول نتیجه قطعی دنبال کند. وزرا نیز موظف به عملیاتی کردن توافقات شدند.
حاشیه ها فراتر از متن نشدند
همه سفر رییس جمهوری اما دیدار و امضای قرارداد و توافق نبود؛ از همان دقایق نخستی که رییس جمهور از پله های هواپیما در فرودگاه مسکو پیاده شد، گروهی تقطیع و تحریف سفر به مسکو را آغاز کردند. ویدیوهای ورود رییسی ، استقبال هیات روسی، گروه سلام نظامی یا حتی آجودان رییس جمهوری هریک با تقطیعات بسیار و تحریفات فراوان منتشر شدند و سپس با انتشار فیلم و خبر اصلی و تقطیع نشده به حاشیه رفتند. از ورود رییس جمهور به کاخ کرملین تا میزی که دو رییس جمهور پشت آن نشستند، از اشاره ای که پوتین به عضویت ایران در شانگهای کرد تا تعداد کلمات به کار رفته در جملات رییس جمهور، از نماز خواندن رییسی در کاخ کرملین تا حضور در مسجد مسکو؛ هریک برای ساعات و دقایقی در هشتگ پراکنی های مدعیان منافع ملی برجسته شد و با بی توجهی یا توجه مثبت مردم، به حاشیه رفت.
واقعیت آن است که مسکو از رییس جمهور دولت سیزدهم با همان کیفیتی استقبال کرد که از رییس جمهور دولت های پیشین. شاید برخی جزییاتی که کرونا تغییر داده بود برجسته شد اما پوتین با آیت الله رییسی از موضوعاتی سخن گفت که بیش از آنکه تاکتیکی باشد؛ استراتژیک و راهبردی بود. رییسی پیش از آنکه رییس جمهور ایران باشد؛ مسلمان و روحانی است و به حکم همین گزاره؛ همراه داشتن ملزومات برگزاری نماز چندان موضوع غریبی نیست و به باز هم به حکم همین دو ویژگی، به جا آوردن فریضه ای بسیار بالاتر از هر گفت و گویی سبب می شود که رییسی در زمان نماز، محدودیت های موقعیت مکانی خود را کنار زده و به اقامه واجب بپردازد. حاشیه سازی در این سطح بسیار نازل علیه دولت و شخص رییس جمهوری خود بهترین گواه موفقیت سفر و درگیر نشدن رییس جمهوری به حاشیه های فرامتنی هدف خود از حضور در مسکو است.