رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی گفت: بنگاه‌های اقتصادی بخش خصوصی کشورمان سهم بسیار کمی در سرمایه‌گذاری در حوزه تحقیق و توسعه دارند که این وضعیت بسیار نگران‌کننده است.
به گزارش جارچی اخبار، عبدالرضا واعظی روز دوشنبه در همایش نقش دانشگاه در توانمندسازی صنایع با رویکرد تولیدات دانش بنیان در دانشگاه پیام نور تبریز اظهار داشت: در ایران بیش از ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری در واحدهای تحقیق و توسعه توسط دولت انجام می‌شود و این یعنی دانشگاه‌های ما دولتی هستند و ما نفت را می‌فروشیم و به دانشگاه‌ها می‌دهیم تا تحقیق و توسعه را انجام دهند.
وی انحصار و رانت در صنایع، درون‌زا نبودن و همچنین نگرش هزینه‌ای بودن واحدهای تحقیق و توسعه را مهم‌ترین موانع توسعه واحدهای تحقیق و توسعه در کشور دانست و افزود: جایی که انحصار در تولید داشته باشیم یا تولید ما از نوع مونتاژ باشد نیاز به R&D (تحقیق و توسعه) نداریم.
وی بیان کرد: هر زمانی انحصار و رانت را از صنعت برداریم حتماً باید سراغ دانشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان و R&D برویم و مجبور به رقابت بوده و با وجود رقابت، واحد تحقیق و توسعه صنایع معنی پیدا می‌کند.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی با بیان اینکه در ادبیات بین‌المللی هزینه انجام‌شده برای توسعه واحدهای تحقیق و توسعه را سرمایه‌گذاری می‌دانند ولی در کشور ما به‌جای کلمه سرمایه‌گذاری از واژه هزینه تحقیق و توسعه استفاده می‌شود، افزود: این موضوع تفاوت اصلی نگاه ما و کشورهای پیشرفته به موضوع R&D را می‌رساند.
وی تحقیق و توسعه را بر اساس تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی اروپا (OECD)؛ “انجام هرگونه کار خلاق به طریقی نظام‌مند به‌منظور انباشت دانش از جمله دانش بشری، فرهنگی و اجتماعی و استفاده از این انباشت دانش برای طرح کاربردهای جدید ” عنوان کرد و گفت: رشد اقتصادی حاصل از تحقیق و توسعه از مسیر افزایش سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه و افزایش نیروی انسانی متخصص فعال در R&D به دست می‌آید.
واعظی با اشاره به میزان سرمایه‌گذاری کشورهای توسعه‌یافته در امر توسعه واحدهای تحقیق و توسعه اظهار داشت: متأسفانه به استثنای چند کشور توسعه‌یافته، کشور ما و سایر کشورهای جهان در این آمار در مجموع فقط دو درصد از این سهم را داشته‌اند.
رئیس پارک علم و فناوری استان گفت: به لحاظ سهم سرمایه‌گذاری در R&D در سال ۲۰۲۰ کشورهای توسعه‌یافته زمینه‌های مختلفی را در اولویت قرار داده‌اند؛ مثلاً امریکا ۸۴ درصد سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه را در حوزه ICT و سلامت انجام داده است و کشور چین حوزه‌های محصولات و خدمات مرتبط با ICT و صنایع هوا و فضا را در اولویت‌های سرمایه‌گذاری خود قرار داده‌اند و با بررسی سایر کشورهای توسعه‌یافته هم به این نتیجه می‌رسیم که سلامت و فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشترین حوزه برای سرمایه‌گذاری در امر تحقیق و توسعه را شامل می‌شود.
واعظی با مقایسه میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ دنیا در امر تحقیق و توسعه و نرخ رشد آن در سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۱۹ گفت: شرکت آلفابت (هولدینگ گوگل) حدود ۲۳ هزار میلیارد یورو در سال برای واحد تحقیق و توسعه خود هزینه کرده است و به لحاظ میزان هزینه و نرخ رشد آن رتبه اول در دنیا را به خود اختصاص داده است.
وی اظهار داشت: بر اساس گزارش کمیسیون اروپا حتی شیوع پاندمی کرونا هم باعث کاهش سرمایه‌گذاری در حوزه تحقیق و توسعه نشده است و در دوران کرونا شرکت‌هایی سرپا ایستاده‌اند که از سال‌ها قبل در زمینه توسعه واحدهای تحقیق و توسعه خود سرمایه‌گذاری کرده بودند.
رییس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی تقویت فرهنگ و گفتمان R&D در میان مدیران دولتی و صنایع، تقویت زیرساخت‌های قانونی توسط دولت، کاربست سیاست‌هایی نظیر مشوق‌های مالیاتی با مشارکت در ریسک، درون‌زا نمودن تولید و رفع موانع تولید رقابت‌پذیر، خصوصی کردن پژوهش از طریق حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان وهم نوآوری (Co-Innovation) صنایع با دانشگاه، پارک و شرکت‌های دانش‌بنیان را مهم‌ترین عوامل توسعه واحدهای تحقیق و توسعه در کشور دانست.