مقبره‌الشعرا یکی از گورستان‌های تاریخی شهر تبریز که در محله سرخاب واقع شده است و هم‌ اکنون در پیرامون تکیه حیدر در تقاطع خیابان‌های ثقهالاسلام و عارف و در ضلع شرقی بقعه سید حمزه و مقبره قائم مقام و ملاباشی قرار دارد.

به گزارش جارچی اخبار به نقل از  شهریار تبریز، این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۵۱۹۱ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

شهر تبریز از گذشته‌های دور تا به امروز جایگاه انسان‌های بزرگ و فرهیخته‌ای بوده است که با تمام آن چیزی که داشته‌اند، به بزرگی نام شهر خود یعنی تبریز کمک کرده‌اند و از طرف دیگر نام خود را در این شهر جاودانه کرده‌اند.

تمامی مردان و زنان سرزمین آذربایجان و شهر تبریز برای بالا نگه داشتن نام این منطقه تا پای جان تلاش کرده‌ و از هیچ کوششی در این راه کوتاهی نکرده اند. خاک هنر پرور تبریز در طول تاریخ انسان‌های بزرگی را پرورش داده و در عین حال محلی برای آرامش و آسایش آنها را فراهم کرده است.

مقبره الشعرا یکی از بناهایی است که دلیل زنده بر بزرگی و شکوه تبریز است. مکانی تاریخی و ارزشمند که مشاهیر و نام آوران زیادی را در خود جای داده است. مقبره الشعرا مکانی امروزی با باطنی تاریخی و غنی است که شما را وادار می‌کند تا قدم در راه شهر تبریز گذاشته و از آن بازدید کنید.

در مقبره الشعرا تبریز بیش از ۴۰۰ شاعر، عارف و ادیب ایرانی مانند استاد شهریار، خاقانی شروانی، اسدی طوسی، قطران تبریزی، سوزنی سمرقندی، همام تبریزی، ظهیرالدین فاریابی، لسان شیرازی، و بسیاری از نفرات دیگر به خاک سپرده شده‌اند. این مکان تاریخی معماری و فضاسازی بسیار زیبایی دارد که از نمادهای شهر تبریز محسوب می شود. مقبره الشعرا در یکی از محله‌های تاریخی شهر تبریز و در نزدیکی آثار قدیمی دیگر قرار دارد.

بنای مقبره الشعرا در شهر تبریز با سازه ای زیبا و منحصر به فرد احداث شده و به یکی از اصلی‌ترین نمادهای این شهر تبدیل شده است. اگر می‌خواهید از این منطقه و از این بنا بازدید کنید باید به محله تاریخی سرخاب بروید. این گورستان نزدیک به ۸۰۰ سال قدمت دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی و هم جواری با دیگر بناهای تاریخی این شهر باید بگوییم که بناها و دیدنی‌های دیگری هم در نزدیکی مقبره الشعرا قرار دارد که از مهم ترین آن ها می توان به ربع رشیدی، بقعه سید حمزه، مسجد صاحب الامر، خانه و موزه قاجار و… اشاره کرد. بنای مقبره الشعرا دارای پیشینیه‌ای غنی از تاریخ و ادبیات بوده که پهنه جغرافیایی آن از مرزهای کشور هم فراتر رفته است.

یکی از مواردی که در مورد مقبره الشعرای تبریز حائز اهمیت بسیار است، سبک معماری آن است. هر چند که در این مورد پژوهش‌های زیادی انجام نپذیرفته ، اما با توجه به صحبت های معمار این اثر تاریخی می‌توان به درک هر چه بیشتر طراحی و معماری آن پی برد. مقبره الشعرا به گونه‌ای طراحی شده است که مجموعه‌ای از معماری مدرن و سنتی را می‌توان در آن مشاهده کرد. همچنین ارتباط حسی بین بیننده و بنایی که کماکان تازه و نو به نظر می‌رسد، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد مقبره الشعرا است.

فرزان مهر معمار این بنا این بنا می‌گوید: برای آن که بتوانیم مقاومت این بنا را تضمین کنیم، باید ۵ لایه از زمین را می کوبیدیم تا بتوان مقاومتی در حدود ۲/۱ کیلوگرم به ازای هر سانت مربع به دست آوریم. پایه و اساس این بنا از جنس فلز می‌باشد که با قطعه‌های بتونی پوشانده شده است. ارتفاع این بنا ۳۰ متر است که در طول سالیان مختلف یکی از نمادهای هویتی و فرهنگی شهر تبریز محسوب می‌شود.

این معمار در ادامه صحبت هایش این گونه توضیح داد: اگر در همان زمان تمام نکات ساخت و ساز این بنا به درستی اجرا می شد، می توانست تا ۵۰۰ سال دوام و ماندگاری داشته باشد.

آشنایی کلی با فضای مقبره الشعرا

هنگامی که شما وارد مقبره الشعرا می‌شوید و از پله‌های آن بالا می‌روید، با یک بنای عظیم روبه رو می شوید که با دقت و هنرمندی تمام ساخته شده است و با طاق‌هایی در هم فرو رفته شما را مبهوت خود می‌کند.

برای آن که به درب ورودی برسید باید از پله‌ها پایین آمده تا به فضای اصلی قسمت پایین نماد یادبود مقبره الشعرا برسید. وقتی به قسمت اصلی این بنا رسیدید، درون اتاق بزرگی قرار دارید که چند اتاق کوچک تر در کنار آن است.

در میان تمام مقبره ها، قبری در گوشه اتاق توجه شما را به خود جلب می‌کند. این آرامگاه، قبر محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار، شاعر نامدار ایرانی است که اشعارش به زبان فارسی و ترکی برای ادب دوستان بسیار آشناست.