مرداد ماه تبریز با کم آبی و قطع آب برخی مناطق شهر به جهت تمام شدن آب سد سهند همراه بود و هر چند با اقدام جهادی تامین منابع جایگزین برای این سد، چالش کم آبی این مناطق رفع شده است اما با توجه به روند کاهشی بارش‌ها و افزایش سالانه مصرف، جلوگیری از تکرار این وضعیت در تابستان آینده نیازمند اقدامات راهبردی و اساسی است.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از ایرنا، نیمه تیر ماه امسال بود که مدیر عامل آبفای آذربایجان شرقی با اشاره به کاهش ۷۰ درصدی میانگین بارش های تبریز در سال آبی جاری نسبت به بلند مدت اظهار کرد: ذخیره آب سد نهند با ظرفیت ۲۴ میلیون متر مکعب به میزان ۳.۵ میلیون متر مکعب رسیده است و این سد به عنوان یکی از منابع تامین آب شرب تبریز برای کمتر از یک ماه دیگر آب دارد.
خارج شدن سد نهند از شبکه تولید که ۱۳ درصد نیاز آبی شهر تبریز را تامین می کرد در کنار افزایش مصرف تابستانه باعث شد نیاز ۶ هزار لیتر بر ثانیه این شهر با کسری یکهزار لیتری مواجه شود.
این اتفاق، قطع آب مناطق شمالی شهر تبریز را که از این سد تغذیه می شدند در پی داشت و متولیان تامین آب این شهر را با چالش مواجه کرد.
هر چند متولیان، وضعیت این سد را پیش بینی کرده بودند و با اجرای رینک آبی و اتصال خطوط جنوبی به شمال شهر از طرفی و از طرف دیگر با حفر چاه های جدید نیاز آبی مناطقی که با قطعی آب مواجه شده بودند را تامین کردند اما کسری یکهزار لیتری ناشی از خارج شدن سد نهند از شبکه تولید در کنار افزایش نیاز ۴۰۰ لیتری این شهر در هر سال نیاز به آینده نگری و اقدامات اساسی به منظور تکرار نشدن وضعیت کم آبی مرداد ماه امسال در سال های آینده را بیش از پیش ضروری می کند.
در همین ارتباط محمد خانی مدیر عامل شرکت آبفای استان بر ضرورت سرعت بخشی در اجرای طرح انتقال آب ارس به تبریز تاکید دارد و معتقد است در صورت عملی نشدن این طرح تکرار وضعیت امسال در سال های آینده دور از انتظار نیست.
انتقال آب ارس به تبریز شروع شده است
یوسف غفارزاده مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی هم با بیان اینکه انتقال آب ارس به تبریز شروع و پیمانکار آن انتخاب شده است، گفت: پنج تا ۶ کیلومتر از این خط لوله گذاری انجام شده و سفارش ۲۰ کیلومتر لوله به کارخانه‌ها داده شده است.
وی ادامه داد: موضوع فاینانس(سرمایه گذار خارجی) این طرح را نیز پیگیر هستیم اما پیمانکار طرح قول داده تا ۱۰ هزار میلیارد ریال برای این طرح تا قبل از رسیدن فاینانس هزینه کند.
تکمیل رینک آبی تبریز ضروری است
مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در عین حال بر ضرورت تکمیل رینک آبی تبریز تاکید کرد و گفت: اگر این رینگ آبی وجود داشت مشکلات یاد شده به هیچ عنوان به وجود نمی‌آمد و مردم همه شهر از آب پایدار و با کیفیت یکسان برخوردار بودند.
غفارزاده گفت: رینک جنوب به طول حدود ۲۷ کیلومتر اجرا شده و برای اجرای لینک شمالی نیز پیگیر هستیم و تلاش می‌کنیم رینک جنوبی را که تا باسمنج رسیده است به مخزن آب باغمیشه متصل کنیم.
وی با بیان اینکه اولویت تامین آب شرب از آب‌های سطحی است، گفت: در صورت پر شدن سد نهند چاه‌های حفاری شده در جنوب تبریز برای استفاده در مواقع ضروری بسته خواهند شد.
غفارزاده خاطرنشان کرد: ۷۵ درصد از نیاز آب شرب استان از آب‌های سطحی و ۲۵ درصد از آب‌های زیرزمینی تامین می شود .
مخزن یکصد هزار متر مکعبی تبریز توان تامین مصرف هشت ساعت تبریز را دارد
غفار زاده اعلام کرد: مخزن یکصد هزار متر مکعبی تبریز که فاز اول آن با حضور معاون رییس جمهور بهره برداری شد زیرساختی اساسی برای تامین آب این شهر و رفع تنش آبی در آن به شمار می رود که می تواند مصرف این شهر را برای هشت ساعت تامین کند.
وی اظهار کرد: این منبع به صورت ۲ مخزن ۵۰ هزار مترمکعبی طراحی و ساخته شده در مرحله نخست یکی از مخازن وارد مدار شد و یک ماه بعد نیز مخزن دوم آبگیری خواهد شد.
بنا به گفته مسوولان آب منطقه ای و مجریان این طرح، عملیات سازه ای این مخازن به طور کامل تمام شده است و بزرگ ترین مخزن شمال غرب به شمار می رود.
افزایش ظرفیت مخازن آب تبریز به ۶۰۰ هزار متر مکعب
مدیرعامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی گفت: با بهره برداری از این مخزن، ظرفیت مخازن آب تبریز به ۶۰۰ هزار مترمکعب افزایش می یابد.
غفارزاده افزود: ساخت این مخزن یکی از ضروریات تامین آب شرب تبریز بود که قرار بود ظرف چهار سال بهره برداری شود که با تلاش پیمانکار و مجری طرح در سه سال آماده بهره برداری شد.
وی هزینه اجرای این مخازن به همراه خط انتقال را حدود ۱۲ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: در ساخت این مخزن از بهترین مصالح استفاده شده است.
وی گفت: این مخزن در بالاترین نقطه تبریز قرار گرفته و آب موجود در آن به صورت ثقلین و بدون نیاز به پمپاژ به همه جای تبریز خواهد رسید.
انتقال آب ارس به تبریز راه حل دائمی برای رفع تنش آبی است
هر چند این مخزن می تواند برای هشت ساعت آب تبریز را تامین کند اما شهرام منیری مدیرعامل پایاب نیرو وابسته به قرارگاه خاتم الانبیا و پیمانکار مخزن یکصد هزار مترمکعبی تبریز هم معتقد است: برای حل ریشه‌ای و دائمی تنش آبی تبریز انتقال آب ارس به این شهر تنها راهکار است.
به نظر می رسد در کنار اقدامات اساسی برای تامین آب پایدار تبریز بهره برداری بهینه آب در بخش های مختلف خانگی، کشاورزی و صنعتی ضروری است زیرا بارندگی ها رو به کاهش است و منابع سطحی و زیرزمینی وضعیت مناسبی ندارند .
از همین رو مدیر عامل آبفای استان بر ضرورت صرفه جویی عمومی در مصرف آب تاکید کرد و گفت: در صورتی که مشترکان در بخشهای مختلف خانگی، تولیدی و خدماتی نسبت به وضعیت موجود و کاهش منابع آبی احساس مسوولیت نکنند در زمینه تامین نیازها با مشکل مواجه خواهیم شد.
وی اعلام کرد: ۳۵ درصد مردم استان الگوی مصرف را رعایت نمی کنند و هر فرد در آذربایجان شرقی در طول شبانه روز ۸۰ لیتر بیشتر از میانگین کشوری آب مصرف می کند.
گرم شدن هوا و فرا رسیدن تابستان طاقت‌فرسا، خشکسالی های چندساله و کمبود بارش ها باعث افت فشار آب در برخی از مناطق کلانشهر تبریز شد تا اینکه در روزهای آخر تیرماه با خشک شدن سد نهند به عنوان یکی از منابع تامین آب قسمتی از مناطق شمال تبریز، افت فشار و قطعی آب در این مناطق ملموس شد.
بر این اساس طرح تامین آب جایگزین این سد از خط زرینه رود و چاه های جدید اجرا شد.
پیش از اجرای این طرح، آب شهرستان تبریز از چهار منبع خط آبرسانی زرینه رود ۵۵ درصد، خط آبرسانی نهند ۱۳ درصد، چاه‌ها (هروی، سعید آباد، قزلجه میدان) ۳۱ درصد و قنات ها یک درصد تأمین می‌شد.