گروهی از مهندسان فعال در حوزه اپتیک، سنسورهای مبتنی بر فیبر نوری را به تولید رساندند. این سنسورها علاوه بر پایش خطوط ریلی و انتقال انرژی قادر به کنترل تردد در مرزها هستند به گونه‌ای که موقعیت فرد را بر روی نقشه به تصویر می‌کشد.
به گزارش جارچی اخبار، سید محمد حسین ملکی مدیر پروژه یکی از شرکت‌های دانش بنیان در این خصوص توضیح داد: این پروژه با هدف بومی سازی یکی از جدیدترین و به‌روزترین تکنولوژی‌های دنیا یعنی “توسعه سنسور فیبرنوری” انجام شده است.
وی ادامه داد: در این طرح ما فیبرنوری را تبدیل به سنسور کردیم و با استفاده از هوش مصنوعی، داده‌های به دست آمده از این سنسور را آنالیز می‌کنیم.
ملکی با بیان اینکه این سنسورهای فیبرنوری دارای کاربردهای وسیعی هستند، اظهار کرد: یکی از کاربردهای این سنسور در مرزها است. پایش خطوط لوله انتقال انرژی و همچنین خطوط برق و راه آهن با این سنسور قابل انجام است؛ چرا که این سنسورها قادر به پایش خرابی‌های قطارها و ریل و همچنین میزان سرعت قطارها هستند.
مدیر این پروژه با اشاره به کاربردهای این سنسورها در خطوط ریلی توضیح داد: در کنار خطوط ریلی به منظور بهره گیری از سیستم‌های مخابراتی، همواره فیبر وجود دارد این سنسور می‌تواند اطلاعاتی در زمینه‌هایی چون میزان سرعت قطارها، جهت قطارها ارائه داده و همچنین در صورت وقوع سرقت، داده‌های لازم را به اپراتور ارسال کند.
وی با اشاره به سانحه برخورد قطار یزد-مشهد با یک دستگاه بیل مکانیکی رها شده بر روی ریل، با تاکید بر اینکه این سنسور ابداعی قادر به پایش وضعیت خطوط ریلی است، اظهار کرد: در صورت بروز رانش زمین، این سنسورها اطلاعات لازم را ارسال می‌کنند. پایش وضعیت چرخ‌های قطار که معمولا مشاهده نمی‌شود نیز از طریق این سنسور قابل انجام است.
ملکی با اشاره به مکانیزم عملکردی این سنسور گفت: ما در این پروژه، فیبر نوری را تبدیل به سنسور کردیم و دیتاهای لازم را دریافت می‌کنیم. مزیت اصلی این محصول آن است که در سطح وسیعی می‌توان از آن بهره برد ضمن آنکه به برای دریافت خدمات، نیاز به برق و یا سایر دستگاه‌های متعدد نیست و تنها با یک ابزار می‌تواند صدها کیلومتر از منطقه مورد نظر را پایش کند.
این محقق،کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری را از دیگر قابلیت‌ها و مزازای این سنسور فیبر نوری نام برد و یادآور شد: کنترل مزرها یکی از چالش‌های اصلی همه کشورها است و این سنسور می‌تواند ابزاری مناسبی برای کنترل مرزها به شمار می‌رود؛ چرا که این سنسور می‌تواند حتی موقعیت افرادی که از مرز عبور کرده‌اند را بر روی نقشه نشان دهد.
وی این سنسور را یکی از پیچیده‌ترین تکنولوژی‌هایی دانست که جزو اقلام تحریمی ایران قرار دارد و اضافه کرد: این فناوری همچنین بسیار گرانقیمت است و سنسوری که در این شرکت به تولید رسیده است بین ۲۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزار دلار قیمت دارد و محصول تولیدی ما نصب نمونه خارجی قیمت دارد.
ملکی، با اشاره به تجاری سازی این سنسور توضیح داد: ما در حال مذاکره با مرزبانی‌ها هستیم ضمن آنکه برای کاربرد آن در صنعت نفت اقداماتی صورت گرفته و فاز پایلوت آن تایید و اجرایی شده است.
ظهور فیبر نوری صنعت ارتباطات و مخابرات را دستخوش تغییر کرد و از کاربردهای در حال رشد فیبرهای نوری، به کارگیری آنها در سنسور و حسگرها است. از این سنسورها که بر مبنای ارسال و دریافت نور کار می‌کنند، برای سنجش و اندازه گیری استفاده می‌شود.
سنسور فیبر نوری، دستگاه مبتنی بر فیبر است که برای تشخیص برخی از مقادیر مانند دما، فشار، ارتعاشات، جابجایی، چرخش و یا غلظت گونه‌های شیمیایی، کنترل سطح مخازن، تشخیص پارگی ورق، کنترل انحراف پارچه و کنترل تردد به کار برده می‌شود.