یادداشتی از سیدرضا صدرالحسینی
کارشناس مسائل منطقه
همانگونه که پیشبینی میشد، روابط کشورهای منطقه با ایران در دستور کار برخی از دولتهای منطقه اعم از خاورمیانه و شمال آفریقا قرار گرفته است. واقعیت این است که پس از گذشت یک سال از عادیسازی روابط ایران و عربستان سعودی و بازگشایی سفارتخانههای دو طرف، شاهد آن هستیم که سایرین هم به سمت همین روند متمایل شدند. در این راستا و پس از اجرای عملیات وعده صادق به نوعی شاهد آن هستیم که نگاهها به وزن منطقهای ایران تغییر پیدا کرده و در همین راستا مصر هم وارد روند برقراری مجدد روابط با جمهوری اسلامی ایران شده است.
آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد این است که اختلاف میان قاهره و تهران باعث شده تا کشورهای فرامنطقه و به ویژه رژیم صهیونیستی فرصت بازیگری پیدا کنند و حالا نیاز به همگرایی بیشتر بین ایران و مصر احساس میشود. توجه داشته باشید که در نظام بینالملل و در عرصه دیپلماسی در سراسر دنیا، کشورها با یکدیگر اختلافهایی را تجربه میکنند اما به هر ترتیب پس از مدتی روندهای منطقهای و حتی فرامنطقهای باعث میشود که دولتها به سمت عادیسازی و بازسازی روابط دوجانبه و حتی چندجانبه پیش بروند.
مصر و ایران هم از این ماجرا مستثنی نیستند و باید بدانیم که هر دو کشور موقعیت ژئواستراتژیک دریایی بسیار مهمی (از خلیج فارس تا کانال سوئز) را سر و شکل میدهند. همین مسئله باعث میشود که اهمیت مصر و ایران در حوزه امنیت انرژی، امنیت دریایی و امنیت تجارت دوچندان شود و این در حالی است که هر دو طرف به هماهنگی و تقویت روابط در این خصوص نیاز دارند. از سوی دیگر بحث توریسم و تمدن کهن هر دو کشور یکی از موضوعاتی است که برای طرفین اهمیت زیادی پیدا کرده و میتواند درآمدهای دو طرف را افزایش دهد. در همین راستا باید متوجه بود که نزدیکی تفکر اسلام سیاسی در ایران و الازهر در مصر خصوصاً در مورد جنایات اخیر اسرائیل در غزه، یک همسویی مشخص را نمایان میکند؛ چراکه الازهر به نوعی موضع مشخص و روشن خود را علیه اسرائیل و اتفاقاتی که در غزه طی هفت ماه گذشته رقم خورده، علنی کرده است.
از منظر دیگر در حوزه اکتشافات و صادرات محصولات و همچنین ساخت نیروگاهها و مسائل مربوط به زیرساختهای برق و انرژی، ایران از پتانسیل خوبی برخوردار است و میتواند تجربیات خود را در اختیار قاهره قرار دهد. ضمن اینکه تمایل مقامات سیاسی دو کشور در مورد بهبود روابط نشان دهنده چشمانداز روشن میان مصر و ایران است اما زمان دقیق اعلام علنی عادیسازی روابط میان دو کشور همچنان مشخص نیست.