سنت بودای زنده شدن در ژاپن از سال ۱۶۸۳ یعنی همزمان با حکومت قاجارها در ایران رواج یافت.

در این سنت پیوران بودا تلاش می‌کردند با تحمیل درد و رنج و مراقبه‌های سخت و طولانی خود را تبدیل به مومیایی کنند تا بودای زنده لقب بگیرند. حالا مکان‌هایی که بوداهای زنده یا خودمومیایی‌های ژاپنی در آن‌ها به نمایش گذاشته شده‌اند و برای صدها سال همانگونه حفظ شده اند، تبدیل به جاذبه‌های گردشگری ژاپن شده است.

مجله نشنال جغرافی در گزارشی از کوهستان‌های خودمومیایی ژاپن به این سنت تاریخی در آن کشور و توجه گردشگران به آن‌ها پرداخته است. سوکوشین بوتسوها یا بودایان زنده در ژاپن به مراقبه‌های عمیق می‌پرداختند و با ریاضت کشیدن به «خود مومیایی» می‌رسیدند. هم اکنون نیز در ژاپن معابد متعدد سوکوشین بوتسوها وجود دارد که بیشتر آن‌ها در اطراف کوه‌های مقدس استان یاماگاتا قرار دارند.

پدیده خودمومیایی در ژاپن چگونه رواج یافت؟

شینیوکای شونین یکی از خودمومیایی‌های ژاپنی است که در معبدی به نام داینیچی بو در دامنه کوهستان یودونو قرار دارد. ماجرای خودمومیایی شدن این فدایی در نوع خود جالب است. در طول زندگی او آسیب به محصولات کشاورزی منجر به قحطی و گرسنگی گسترده در این منطقه شد او برای کمک و محافظت از مردم و پایان دادن به رنج آن‌ها به یک «سوکوشین بوتسو» (خودمومیایی کننده) تبدیل شد.

سوکوشین بوتسوها به آیین‌های باستانی ژاپن و شمنیسم و کوهستان پرستی شهرت داشتند. کالب کارتر، استادیار ادیان ژاپنی و مطالعات بودایی در دانشگاه کیوشو، می‌گوید: «خودمومیایی کنندگان در کوه‌ها ریاضت‌هایی مانند وضو گرفتن زیر آبشارهای یخ زده، مراقبه در غارها و محدودیت‌های غذایی شدید در طول دوره‌های طولانی انزوا اقدام می‌کردند.»

براساس افسانه‌های ژاپنی «کوکای» نخستین خودمومیایی کننده ژاپنی بود که هنوز با گذشت صدها سال در مراقبه عمیق در کوه کویا زنده است تا با تبدیل کردن خود به یک مومیایی تبدیل به یک بودای زنده شود.

کالب کارتر می‌گوید: «از دیرباز تصور می‌شد که کوه‌ها محل سکونت خدایان محلی، نیروهای اهریمنی، اژدهای فرخنده هستند. کسانی هم که قصد سوکوشین‌بوتسو شدن (خودمومیایی کنندگان) داشتند به این مکان‌های مقدس می‌رفتند تا «بر زمین‌هایشان تسلط پیدا کنند.»

وضعیت آن‌ها اینگونه بود که از مصرف غلات پرهیز می‌کردند. فقط پوست درخت، سوزن کاج، مخروط کاج، دانه، شاه بلوط یا حتی سنگ و کریستال برای یک دوره هزار یا چند هزار روز می‌خوردند.

پس از این دوره خودمومیایی کنندگان ژاپنی خود را در یک اتاق سنگی در زیر زمین یا در تابوت دفن می‌کردند و برخی از آن‌ها به مدت سه سال در زیر زمین رها می‌شدند، سپس در حالت حفظ شده قبل از قرار دادن در معبد نبش قبر شدند. برخی دیگر بلافاصله پس از مرگشان نبش قبر شده و با استفاده از زغال چوب و دود بخور خشک می‌شدند، سپس دوباره دفن می‌شدند و به مدت سه سال در زیر زمین رها می‌شدند و بعد از آن برای نمایش در معابد قرار می‌گرفتند. مشخص نیست که چه تعداد سوکوشین بوتسو در طول تاریخ در ژاپن خود را تبدیل به مومیایی کرده‌اند و در این مسیر شکست خورده و بدن‌هایشان در زیر زمین یا تابوت‌هایشان پوسیده است. با این حال، در دهه ۱۹۶۰، محققان ژاپنی برای کشف و مطالعه مجدد سوکوشین بوتسوها ۲۱ خودمومیایی کننده را با بقایای فیزیکی آن‌ها و مکتوبات موجود تطبیق دادند.

آن‌ها دریافتند که بیشترین خودمومیایی‌ها در استان یاماگاتا در ژاپن و در معابد اطراف کوه یودانو، و در کوههای هاگورو و… وجود دارند.

دانشمندان دریافته‌اند که قدیمی‌ترین خودمومیایی کننده ژاپنی، «هونمیوکای» است که در سال ۱۶۸۳ خود را برای حفاظت از یک ارباب زمین دار در ژاپن که مبتلا به یک بیماری مرگبار بود، مومیایی کرد. او به زندگی در انزوا روی آورد و ۱۰ سال سوزن کاج خورد. هنگامی که به مرگ نزدیک شد، وارد حجره سنگی شد و دعا خواند تا از دنیا رفت.

ایچیرو هوری مردم‌شناس ژاپنی و از اعضای اصلی تیم محققین شناخت خودمومیایی کنندگان می‌گوید: آرزوی هونمیوکای رهایی مردم آن زمان از رنج و بیماری بود.

«دیوا سانزان تتسومونکای» دیگر خود مومیایی کننده ژاپنی بود که در سال ۱۸۲۹ تبدیل به مومیایی زنده شد. او دو سامورایی را کشت و به معبدی فرار کرد به سراسر شمال ژاپن سفر کرد و یک متخصص طب گیاهی شد. در ژاپن آن زمان بیماری کوری اپیدمی شد و تتسومونکای هم یک چشم خود را به عنوان هدیه برای الهه‌های کوه یودانو برای نجات بیماران کوری بیرون آورد. سپس وارد مرحله مومیایی کردن خود شد و جسد مومیایی او در معبد «چورن جی» نگهداری شد.