گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حاکی از آن است که تغذیه انحصاری با شیرمادر نوزادان ایرانی فقط ۴۷ درصد است و ۵۳ درصد نوزادان بدون شیرمادر رشد می‌کنند.
به گزارش جارچی اخبار، بر اساس آخرین تحقیقات ملی، ۴۵.۹ درصد تغذیه انحصاری با شیرمادر در شهرها و تغذیه انحصاری با شیرمادر در روستاها ۵۰.۹ درصد است که ضرورت دارد با مداخلات و برنامه‌هایی اساسی در این راستا این رقم به ۷۰ درصد افزایش یابد.
در حال حاضر بیمارستان‌های دوستدار کودک سالم در کشور از ۱۱ بیمارستان در سال ۷۰ به ۵۶۸ بیمارستان در سال ۱۴۰۰ رسیده، در حالیکه بر اساس سیاست های راهبردی وزارت بهداشت و بر اساس ارزیابی‌ها می‌توان ۸۵ درصد بیمارستان‌های کشور را به بیمارستان دوستدار کودک سالم تبدیل کرد.
در حالیکه تغذیه با شیر مادر برای تحقق اهداف جهانی تغذیه از جمله بقا و سلامت انسانها، رشد اقتصادی و نیز پایداری محیط زیست، امری کلیدی و حیاتی است. حمایت و ترویج تغذیه با شیر مادر به عنوان راه حل موثر و هزینه اثربخش برای ادامه زندگی، ارتقای وضعیت تغذیه، رشد و تکامل شیرخواران و کودکان خردسال، حفاظت از سلامت مادران و کمک به کودکان برای دستیابی به حداکثر ظرفیت خود حتی تا سنین بزرگسالی مستند شده است.
بدیهی است که ساعات و روزهای اول عمر فرصتی کلیدی برای استقرار شیردهی و فراهم آوردن حمایت های مورد نیاز مادران برای موفقیت در شیردهی است. تماس پوست با پوست مادر و نوزاد بلافاصله پس از تولد و شروع تغذیه با شیر مادر طی ساعت اول زندگی برای جریان یافتن و استقرار تغذیه با شیر مادر، ادامه حیات و سلامت نوزادان، شیرخواران و کودکان اهمیت زیادی دارد.
هفته تغذیه با شیرمادر ۱۰ تا ۱۶ مرداد نامگذاری شده و عناوین آن شامل چهارشنبه ۱۰ مرداد، “نقش سیاستگذاران در بهبود وضعیت شیردهی”، پنجشنبه ۱۱ مرداد، “نقش پدران در شیردهی موفق”، جمعه ۱۲ مرداد “نقش روحانیون و گروه های مذهبی در حمایت از تغذیه با شیر مادر”، شنبه ۱۳ مرداد “نقش قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در حمایت از مادر و شیرخوار”، یکشنبه ۱۴ مرداد “نقش رسانه ها و فضاهای مجازی در آگاهی و مهارت مادران و خانواده ها”، دوشنبه ۱۵ مرداد “نقش گروه های مردمی در ترویج تغذیه با شیر مادر”، سه شنبه ۱۶ مرداد “نقش مدیران و کارفرمایان در حمایت از ترویج تغذیه با شیر مادر”، است.
همانطور که حسین فرشیدی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز پیش تر با اشاره به برگزاری هفته جهانی تغذیه با شیر مادر با شعار «حمایت همه جانبه ترویج تغذیه با شیر مادر برای همه»، گفت: با توجه به اهمیت تغذیه با شیر مادر در دین مبین اسلام و توصیه های دینی و بهبود شاخص های تغذیه انحصاری و تداوم تغذیه با شیر مادر تا دو سالگی در کاهش مرگ و میر کودکان و ارتقای سلامت آنان، همگام با آژانس بین المللی ترویج تغذیه با شیر مادر وزارت بهداشت مطابق با روال هر سال با شعار حمایت همه جانبه ترویج تغذیه با شیر مادر برای همه، برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر را مورد تاکید و حمایت قرار می دهد.
وی اظهار داشت: این شعار در راستای دستیابی به اهدافی همچون ارتقای آگاهی جامعه در خصوص چالش های موجود در حمایت از ترویج تغذیه با شیر مادر، توسعه بستر لازم جهت دسترسی برابر به تغذیه با شیر مادر به عنوان راهکار از بین بردن چالش ها در جهت حمایت از تغذیه با شیر مادر، جلب همراهی و حمایت افراد و سازمان ها جهت افزایش همکاری و حمایت آنان از تغذیه با شیر مادر و جلب حمایت و همکاری های مرتبط با تغذیه با شیر مادر با تمرکز بر گروه های آسیب پذیر و حمایت آنان از تغذیه با شیر مادر، مطرح شده است.
فرشیدی تاکید کرد: دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی کشور براساس این اهداف و در قالب فعالیت های الزامی و پیشنهادی اقدام کنند.
برنامه های دانشگاه ها در هفته جهانی تغذیه با شیر مادر
فرشیدی، ابلاغ دستورالعمل اجرایی بزرگداشت هفته جهانی شیر مادر در راستای اهداف به شهرستان های تابعه، و ادارات مرتبط، برگزاری کارگاه و جلسات آموزشی مدیران و کلیه کارکنان بهداشتی و درمانی، مادران و خانواده های آنان، هماهنگی و مکاتبه با صدا و سیما به منظور پخش یا زیرنویس پیام های مشوق شیردهی در هفته مذکور و تاکید مجدد بر لزوم رعایت الزامات اجرای کد بین المللی جانشین شونده های شیر مادر از جمله منع نمایش دادن شیر مصنوعی در برنامه های تلویزیونی و پوشش خبری رویدادهای مرتبط، را از جمله فعالیت های الزامی دانشگاه های علوم پزشکی در هفته جهانی شیر مادر، برشمرد.
معاون وزیر بهداشت گفت: باید استفاده از فرصت های موجود در دانشگاه ها با هماهنگی سازمان ها و ادارات، به منظور آگاه کردن خانواده و افراد مرتبط در خصوص تغذیه با شیر مادر، هماهنگی و طرح موضوع در کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان به منظور تبیین اهمیت اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و ترویج تغذیه با شیر مادر و پیگیری اجرای آن توسط سایر ادارات و سازمان ها، هماهنگی با معاونت های غذا و دارو و درمان به منظور نظارت گسترده بر اجرای کد بین المللی جانشین شونده های شیر مادر در داروخانه ها، مطب ها، بیمارستان ها و کلینیک های خصوصی و شناسایی چالش ها و مشکلات موجود در استفاده خودسرانه یا خارج از دستورالعمل شیر مصنوعی و طراحی اجرای مداخلات در راستای بهبود شاخص تغذیه انحصاری با شیر مادر، مورد تاکید قرار گیرد.
ضرورت تغذیه انحصاری با شیرمادر در ۶ ماه اول زندگی
علیرضا مرندی فوق تخصص کودکان در این زمینه افزود: تغذیه انحصاری با شیر مادر در ۶ ماه اول عمر نیاز به مواد مغذی و انرژی لازم برای رشد و تکامل فیزیکی و عصبی کودکان را تامین می کند و اگر تغذیه با شیر مادر پس از ۶ ماهگی همراه با مصرف غذاهای کمکی سالم و کافی، ادامه داشته باشد همچنان به تامین انرژی و مواد مغذی با کیفیت بالا و نیز پیشگیری از سوء تغذیه(لاغری و چاقی) و تامین امنیت غذایی شیرخواران کمک می کند.
وی افزود: علیرغم توصیه های سازمان جهانی بهداشت و یونیسف و انجمن پزشکان کودکان آمریکا، اروپا و سایر کشورهای صنعتی در مورد شروع تغذیه نوزادان با شیر مادر طی ساعت اول تولید و تغذیه شیرخوار در ۶ ماه اول به طور انحصاری با شیر مادر و سپس تداوم آن همراه با غذاهای کمکی سالم و کافی تا دو سال یا بیشتر، اینک که ۲۷ سال از نهضت جهانی ترویج تغذیه با شیر مادر می گذرد، فقط ۴۴ درصد شیرخواران در سطح جهان تغذیه با شیر مادر را طی ساعت اول تولد آغاز می کنند، ۴۰ درصد آنان تا شش ماهگی به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می شوند و ۴۵ درصد نیز تا ۲ سالگی ادامه می دهند.
فقط ۴۴ درصد شیرخواران در سطح جهان تغذیه با شیر مادر را طی ساعت اول تولد آغاز می کنند.مرندی تصریح کرد: باتوجه به راه اندازی نهضت بیمارستان های دوستدار کودک در ایران از سال ۱۳۷۰ شواهد اساسی وجود دارد که اجرای ۱۰ اقدام، میزان های شیردهی را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. این افزایش مرهون اجرای استانداردهای دوستدار کودک توسط تیم پزشکی عهده دار مراقبت مادران و نوزادان است.
وی ادامه داد: متخصصین کودکان، متخصص زنان، فوق تخصص نوزادان، پزشکان، ماماها، پرستاران و مشاورین شیردهی از اعضای فعال تیم سلامت برای حمایت از تغذیه با شیر مادر در دوره قبل از تولد، زایمان، ساعات حساس اولیه پس از تولد در بیمارستانها و سراسر دوران شیرخواری در مراکز بهداشتی، درمانی، مطب ها و جامعه هستند. باورها، دانش و مهارت تخصصی مدیریت شیردهی تک تک اعضای این تیم دستیابی به اهداف تغذیه موفق با شیر مادر را تحقق می بخشد.
به گفته این پزشک، ضروری است همراه با ارتقای دانش تئوری شیر مادر، آموزش عملی و کسب مهارت های شیردهی توسط کلیه کارکنان بهداشتی درمانی که عهده دار مراقبت های مادر و شیرخوار هستند از جمله پزشکان به منظور ارائه خدمات آموزشی به رده های پایین تر، خدمات تغذیه ای بهتر و رفع مشکلات شیردهی مادران مورد تاکید قرار گیرد.