از فریاد بیصدای زنی که هنگام مرگ درد وحشتناکی را تجربه کرده ۳۵۰۰ سال میگذرد. سیتی اسکن باستانشناسان از مومیایی زنی که جیغ میکشد نشان میدهد این زن مصری دوره باستان با چنان دردی جان خود را از دست داده که به سرعت ماهیچههایش قفل شدند و آخرین فریاد او به مدت ۳۵۰۰ سال در جای خود منجمد شد.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از ایلنا، کالبد شکافی مجازی نشان میدهد که مومیایی «زن جیغزن» در مصر باستان دچار مرگ دردناکی شده است. محققان همچنین دریافتند که این زن در مواد وارداتی گرانقیمت مومیایی شده بود و تمام اعضای بدنش در بدنش بود، که نشان دهنده روشی منحصر به فرد برای نگهداری جسد است.
«سحر سلیم» رادیولوژیست مومیایی در بیمارستان کسرالعینی دانشگاه قاهره، به لایو ساینس گفت: «مومیایی کردن در مصر باستان هنوز مملو از راز و ابهام است. اندامهای دست نخورده معمولاً نشانهای از مومیایی ضعیف است که نادیده گرفته شده اما «زن جیغزن» به طور قابل توجهی حفظ شده است.
سلیم گفت: این برای من تعجبآور بود، زیرا روش کلاسیک مومیایی در پادشاهی جدید (حدود ۱۵۵۰ تا ۱۰۷۰ قبل از میلاد) شامل برداشتن همه اعضای بدن به جز قلب بود.
باستانشناسان در سال ۱۹۳۵ هنگام حفاری مقبره سننموت، معمار برجسته، مومیایی «زن جیغزن» را در دیرالبهاری نزدیک الاقصر مصر کشف کردند. سلیم خاطرنشان کرد که زن جیغزن در یک اتاق دفن شده و احتمالاً یکی از اعضای خانواده نزدیک سننموت است.
این مومیایی با یک کلاه گیس سیاه و دو حلقه اسکراب تزئین شده بود. موهای طبیعی او با حنا و ارس رنگ شده بود. میکروسکوپ الکترونی نشان داد که کلاه گیس از نخل خرما ساخته شده است. سلیم گفت: آزمایش پرش اشعه ایکس نشان داد که کلاهگیس حاوی ترکیبی از کریستالهای کوارتز، مگنتیت و آلبیت است که احتمالاً موها را سفت میکند و به موهای او رنگ سیاه میدهد. کلاه گیس معمولاً برای اهداف تشییع جنازه و در زندگی روزمره استفاده میشد.
سلیم به همراه سامیه المرقانی، از وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر که تحقیقات خود را بر این مومیایی متمرکز کردهاند، معتقد هستند: راز حفظ زن جیغزن احتمالاً در مومیایی کردن مجلل او نهفته است. آنها با استفاده از طیفسنجی مادون قرمز، آثاری از رزین درخت عرعر و کندر را کشف کردند که محصولات مجللی هستند که احتمالاً از مدیترانه شرقی و شرق آفریقا یا جنوب عربستان به مصر وارد شدهاند. رزین و کندر از پوسیدگی بدن ناشی از باکتریها و حشرات جلوگیری میکند.
بهگفته سلیم، این تنها مومیایی کشف شده با حالت جیغ نیست – شاهزاده پنتاور (۱۱۷۳ تا ۱۱۵۵ قبل از میلاد) و پرنسس مریتامون (۱۵۲۵ تا ۱۵۰۴ قبل از میلاد) پیشتر با دهان باز کشف شدهبودند. و باز شدن دهان زمانی اتفاق میافتد که این ماهیچهها در هنگام خواب شل میشوند یا پس از مرگ تجزیه میشوند. برای اینکه دهان متوفی بسته بماند، مومیاییکنندگان اغلب فک پایین را دور جمجمه میپیچیدند اما این مورد کاملا متفاوت است، باز شدن دهان به دلیل مرگ دردناک بوده است.
سلیم گفت: حالت جیغ مومیایی در این مطالعه میتواند به عنوان اسپاسم جسد خوانده شود، که به این معنی است که این زن در حال فریاد زدن از درد جان باخته است. اسپاسم جسد زمانی اتفاق میافتد که عضلات چند لحظه قبل از مرگ منقبض شده و باعث سفت شدن آنها میشود. این وضعیت میتواند در مواردی مانند مرگ ناشی از حمله، خودکشی یا غرق شدن رخ دهد.
سی تی اسکن استخوانهای زن نشان داده که زن جیغزن در هنگام مرگ حدود ۴۸ سال سن داشت. برخلاف علت مرگ دو مومیایی دیگر – پنتاور بر اثر خودکشی و مریتامون در اثر حمله قلبی درگذشته است اما سی تی اسکن زن جیغزن دلیل مرگ این زن ۴۸ساله را فاش نکرد.
با این حال، تصاویر دو بعدی و سه بعدی حاصل از سی تی اسکن، قد، سن و شرایط پزشکی این زن را روشن کرده و نشان داد که او حدود (۱.۵ متر) قد داشته است. مفصل بین دو استخوان لگن او که با افزایش سن انسان تغییر میکند، نشان میدهد که او هنگام مرگ تقریباً ۴۸ سال داشت. استخوانهای ستون فقرات او همچنین نشان میدهد که ممکن است آرتریت خفیف داشته باشد. این زن چندین دندان را از دست داده بود که به احتمال زیاد درست قبل از مرگ از دست رفته بودند چراکه حفرههای دندان بهبود پیدا نکرده بود.
سلیم و تیم او امیدوارند که پیشرفت در تکنیکهای علمی آنها را قادر سازد تا اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی مرگ این زن رنجکشیده باستانی ارائه دهند. با این حال باستانشناسان معتقد هستند بدن این مومیایی که به خوبی حفظ شده مانند یک کپسول زمان است که به باستانشناسان امکان میدهد تا بدانند او چگونه زندگی میکرده، بیماریهایی که از آنها رنج میبرده و مرگ او را که ممکن بود دردناک باشد، ثبت کنند.
سلیم معتقد است؛ این نوع مطالعه مومیایی را انسانی میکند و اجازه میدهد به او به عنوان یک انسان نگاه کنیم.
زن جیغزن در موزه مصر در قاهره نگهداری میشود، در حالی که تابوت و حلقههای او در موزه هنر متروپولیتن در شهر نیویورک به نمایش گذاشته شده است.