بازاروکیل شیراز، قلب تپنده اقتصاد و تاریخ شیراز در خطر آتشسوزیهای جدی قرار گرفته است. دو سال پیش نیز بهدلیل مشکلات زیرساختی و رها بودن سیمهای برق در سقف بازار، آتش به جان راسته اصلی بازار وکیل جنوبی افتاد و ۲۰ دهانه یا عرقچین به دلیل یک سهلانگاری سیاه و دوداندود شد. میراثفرهنگی و کسبه بازار پس از گذشت دو سال هنوز نتوانستهاند به پاکسازی کامل این دهانهها بپردازند و تنها یک دهانه از دود و سیاهی پاک شده است. کارشناسان اما با تاکید بر مشکلات زیربنایی موجود در بازار وکیل، ناتوانی میراثفرهنگی در حفاظت و عدم همکاری دستگاههایی چون اداره برق و مخابرات وضعیت بازار وکیل را نگرانکننده عنوان میکنند و نسبت به آتشسوزیهای احتمالی در آینده هشدارهای جدی میدهند.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از ایلنا، بازار وکیل شیراز با قدمتی نزدیک به ۲۷۰ سال نهتنها موتور محرکه قلب اقتصادی شهر شیراز و استان فارس بهحساب میآید بلکه ویترینی زیبا از تاریخ دوره زندیه در ایران را به تصویر میکشد. بازار وکیل در بافتی کاملا پویا و زنده قرار گرفته اما نزدیک به چند دهه است که از مشکلات زیربنایی و زیرساختی رنج میبرد. بیتوجهی به همین مشکلات ساختاری سبب شد، دو سال پیش بهدلیل اهمال و سهلانگاری یکی از کسبه، آتش به جان بازار جنوبی وکیل بیفتد و ۲۰ «عرقچین» (پوشش مدور، پوششهای کمخیز گنبدی که معمولا برای پوشش زیرین بقعهها به کار میرود) سیاه و دوداندود شوند.
با اینکه مدیرکل اداره میراثفرهنگی استان فارس آبان ماه ۱۴۰۱ اعلام کرد که بازار تاریخی وکیل آسیبی ندیده و فقط در راسته اصلی بازار وکیل جنوبی حدود ۲۰ عرقچین دوداندود شده که با پاکسازی برطرف میشود اما با گذشت دو سال جز یک دهانه که تامین اعتبار آن هم از سوی کسبه انجام گرفت میراثفرهنگی هنوز نتوانسته اقدامی در پاکسازی سقف بازار انجام دهد.
«سیامک بصیری» کارشناس میراثفرهنگی با بیان اینکه تا قبل از دهه ۵۰ بدنه داخلی بازار آجر و بندکشی شده بود و پس از آن، بدنه داخلی بهدلیل فرسودگی با روکش گچ و مل به شکل کنونی درآمد و تصمیم گرفته شد و حتی در بعضی نقاط روی گچها کتیبههای با مضمون مذهبی و استفاده از رنگ هم انجام شده است که البته این کتیبهها مربوط به دوره پهلوی است.
او میگوید، بنابراین در وضعیت فعلی آجری که در سقف بازار وکیل وجود دارد یک لایه گچ است که روی آن نقاشی و بندکشی شده است
دوسال قبل به دلیل آتشسوزی سیاه و دوداندود شده است تا جایی که بنده اطلاع دارم تامین اعتبارات برای پاکسازی سقف صورت گرفته است و پیشتر نیز یک تیمی از فارغالتحصیلان رشته مرمت پاکسازی یک دهانه از سقف را انجام دادند.
این کارشناس میراثفرهنگی تاکید کرد، کاری که این مرمت گران انجام دادند بسیار زیبا و با رعایت اصول فنی بود و اعتبار آن نیز از سوی کسبه بازار وکیل تامین گردید.
برای دهانههای بعدی نیز میراثفرهنگی تامین اعتبار کرده است اما کی قرار است انجام شود بهتر است از متولیان میراثفرهنگی پرسیده شود.
این کارشناس همچنین تامین اعتبارات مرمت بازار وکیل را قابل توجه دانست و افزود: میراثفرهنگی اعتبارات خوبی برای مرمت بازار جذب کرده است و گویا از مرمت پشتبام بازار وکیل آغاز کرده است چراکه اصلاح عایق پشتبام بسیار ضرورت دارد و پس از آن باید وارد تعمیرات و تزئینات داخلی سقف شوند که این فرایند بسیار درستی است اما اینکه چه زمانی بدنه را پاکسازی و مرمت میکنند باید منتظر اتمام عملیات مرمت بخش بیرونی پوشش سقف بازار بود.
اداره برق و مخابرات همکاریهای لازم را برای اصلاح زیرساختهای بازار وکیل ندارند
«سیامک بصیری» کارشناس میراث فرهنگی دررابطه با تاسیسات بازار وکیل میگوید: بازار وکیل شیراز یادمان بزرگی از دوره زندیه است که قلب اقتصادی شهر شیراز و استان را هدایت میکند اما بهرغم آنکه این بازار در مسائل زیربنایی دچار ضعفهای اساسی است اما با این حال حداکثر بازدهی را در حوزه اقتصاد و گردشگری شهر ایفا میکند.
او گفت: بازار وکیل یک بافت کاملا پویا و زنده اما دچار مشکلات زیربنایی و زیرساختی است که عمدهترین مشکلات بحث تاسیسات بود که درسالهای اخیر از چندین زاویه مورد بررسی قرار گرفت.
بهگفته بصیری، در دهههای قبل بهویژه ۱۰ سال گذشته جلسات متعددی در حوزههای مختلف مدیریت شهری در این رابطه برگزار شد که در نهایت مدیران و دستگاههای مختلف به این نتیجه رسیدند که باید کانال تاسیسات مشترک با محوریت آتشنشانی، مخابرات، فاضلاب و همچنین مسائل مربوط به سقف در بازار وکیل ایجاد شود که خوشبختانه در این زمینه میراثفرهنگی و شهرداری همکاریهای لازم را داشتند و اقدامات مناسبی هم صورت گرفت.
این کارشناس میراثفرهنگی با اشاره به اینکه هماکنون در راستههای اصلی بازار وکیل و بازار علاقهبندها، ترکشدوز و شمشیر گرها کانال مشترک وجود دارد ادامه داد: با اینکه همکاری خوبی از سوی شهرداری با میراثفرهنگی صورت گرفت اما متاسفانه دستگاههای متولی مثل مخابرات و برق هنوز ورود پیدا نکردهاند تا این مشکلات بصری که در بازار وکیل چهره ناخوشایندی ایجاد کرده و از نظر فنی نیز ایراد و خطر بزرگی محسوب میشود حذف کنند.
او تاکید کرد، حتی میراثفرهنگی اطلاعات و دیتلهای لازم را که مورد نظر و تاکید کارشناسان فنی اداره برق و مخابرات است را در کانال تاسیسات پیشبینی کرده است و این طرح نهتنها تهیه شده که بخشهای زیادی از این طرح با همکاری شهرداری و میراثفرهنگی اجرا شده است.
بصیری معتقد است، درحالحاضر کانال تاسیسات برای بهرهبرداری آماده است اما مخابرات و اداره برق نسبت به انتقال زیرساختهای خود به این کانال تاسیسات اقدامی نکردهاند.
کارشناس میراث فرهنگی در پاسخ به اینکه تعلل دستگاههایی چون اداره برق و مخابرات سبب چه مخاطراتی در بازار وکیل میشود ادامه داد: متاسفانه علیرغم جلسات متعددی که در حوزه مدیریت شهری برگزار شده مسولین دستگاهها فوق الذکر بههر دلیلی که خودشان باید پاسخگو باشند حاضر نشدند همکاری کنند این درحالی است که دوباره تاکید میکنم کانال تاسیسات طی جلسات کارشناسی مختلف و دیتیل آن بر اساس اعلام نیاز فنی و استانداردهای شرکت مخابرات و اداره برق تهیه و اجرا شده است.
او تاکید کرد: نتیجه این عدم همکاری سبب میشود که از یک سو بهلحاظ بصری با یک چهره ناخوشایندی در بازار وکیل مواجه شویم و هم اینکه احتمال آتشسوزی مجدد قطعا وجود دارد چراکه آتشسوزی دوسال قبل نیز بهدلیل ساختار نامناسب تاسیسات بازار و سهلانگاری یکی از کاسبه مستقر در بازار رخ داد.