پس از ۲۵ ماه تعطیلی مدارس به علت شیوع ویروس کرونا سرانجام از ۱۴ فروردین کلاس‌های درس به صورت حضوری برگزار شد، امری که با وجود برخی دغدغه‌ها، تعجیل در بازگشایی مدارس را ضروری می‌کرد.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از ایرنا، شواهد زیادی وجود دارد که تعطیلی مدارس آثار زیانباری بر سلامت جسمی و روانی فرزندان و دانش آموزان می گذارد و تعطیلی مدارس به مثابه یک زخم، هرچه دیرتر التیام پیدا کند، شانس ترمیم کمتر خواهد شد. هرچه این دوری از مدرسه در جمعیت‌های محروم‌تر رخ دهد، احتمال اینکه هرگز به مدرسه برنگردند بیشتر است.
کارشناسان معتقدند یکی از مهم‌ترین چالش‌های دوران کرونا در طول ۲۵ ماه درگیری با این ویروس، افت یادگیری و تحصیلی دانش آموزان بوده است.
به نظر آنان، افت تحصیلی و شکوفا نشدن استعدادهای دانش آموزان در ماه‌هایی که تحصیل حضوری برقرار نبود، بسیار افزایش یافته و اگر روند مبهم تحصیل مجازی ادامه می‌یافت به طور حتم در بلند مدت اثرات منفی به جامعه تعلیم و تربیت کشور و استان وارد می‌شد.
دانش‌آموزان به طور عمده باخانواده‌های خود در خانه بودند و هیچ تعامل دیگری با سایر هم‌سالان خود و جامعه نداشتند و این امر موجب شده که رشد اجتماعی تا حدودی متوقف شود و با معیارهای استاندارد سنی آنان فاصله پیدا کند.
نگذاریم استرس اولیا و دانش‌آموزان بیشتر شود
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران معتقد است: آن چیزی که در دنیا بسیار مهم است بحث روش‌های اصلاحی در مدارس است و روش‌های اصلاحی را باید در مدارس در نظر بگیریم زیرا کودکان اغلب واکسینه نیستند و هنوز بسیاری از کشورهای غربی، معتقد هستند به واکسن مناسبی برای کوکان دست پیدا نکرده اند.
دکتر مسعود یونسیان می گوید: سازمان جهانی بهداشت همواره به این نکته تاکید می کند که مدارس هم جزئی از جامعه هستند و نمی‌توانیم آن‌ها را جدا از جامعه در نظر بگیریم پس نمی‌توانیم بدون آنکه از وضعیت جامعه اطلاع داشته باشیم، یک نسخه واحد برای آن بنویسیم.
یونسیان می افزاید: واکسیناسیون به‌صورت عمومی (نه صرفاً کودکان) مؤثرترین روش برای کاهش انتقال در جامعه است اما باید پروتکل‌ها و محدودیت‌های اجتماعی نیز رعایت شود.
وی تاکید می کند: برای بازگشت دانش‌آموزان باید از روش‌های چندلایه مانند استفاده از ماسک، فاصله‌گذاری اجتماعی و رعایت این پروتکل‌ها استفاده شود. در واقع واکسینه کردن دانش‌آموزان پیش‌شرطی برای بازگشایی مدارس نیست؛ شاید توصیه به واکسیناسیون وجود داشته باشد اما این پیش‌شرطی برای بازگشایی مدارس نیست.
یونسیان می گوید: به‌جرأت می‌توانم بگویم که هیچ کشوری را سراغ ندارم که به‌طور مطلق موفق به کنترل اپیدمی شده باشد و شرط واکسیناسیون را برای بازگشایی مدارس گذاشته باشد.
وی با تاکید بر بازگشایی مدارس و مزایای مثبت آن بر تعطیلی، می گوید: همه می دانیم که تعطیلی مدارس بر سلامت و آموزش کودکان اثرات زیان‌بار زیادی برجای گذاشته است؛ از طرفی هنوز شواهد علمی تاثیر مدارس را در شیوع اپیدمی نشان نداده است. پس میزان اثر تعطیلی آن‌ها هم در جلوگیری از شیوع کرونا مبهم است. در مقابل شواهد بسیار زیادی وجود دارد که بسته شدن مدارس روی سلامت جسم و روان و آموزش دانش‌آموزان اثرات سوء داشته است.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران می افزاید: در خصوص تعطیل بودن مدارس هر آن چیزی که در منابع وجود دارد تأثیرات کوتاه‌مدت است و تحقیقی در خصوص تأثیرات بلندمدت موجود نیست با این‌حال از نظر اجتماعی باید گفت که مدارس را نباید از جامعه جدا کرد؛ هر آن اتفاقی که در دیگر نقاط جامعه تاکنون رخ‌داده در مدارس هم آن اتفاق می‌افتد.
یونسیان با اشاره به کشورهایی که در جنگ جهانی دوم مدارس شان را تعطیل کردند، می گوید: در جنگ دوم جهانی، کشورهایی که مدارس شان را تعطیل کردند، تا دو نسل بعد از خودشان درگیر آثار زیان‌بار آن زمان بودند. بنابراین آثار تعطیلی‌ها به همین نسل محدود نخواهد شد و در آینده بر نابرابری اجتماعی، کاهش انسجام اجتماعی، افزایش بزهکاری‌ها و … اثرات شگرفی می گذارد.
وی خاطرنشان می کند: بسته شدن مدارس مثل یک زخم است که هرچه دیرتر التیام پیدا کند، شانس ترمیم کمتر خواهد شد، حال اینکه هرچه این دوری از مدرسه در جمعیت‌های محروم‌تر رخ دهد، احتمال اینکه هرگز به مدرسه برنگردند بیشتر است. واضح است که در محیط خارج از مدرسه تهدیدهای زیادی مثل کودک‌آزاری، کودک‌همسری، کودکان کار و آزارهای دیگر به وجود خواهد آمد.
یونسیان می گوید: پرسشی که اکنون با آن مواجه هستیم در خصوص زمان‌بندی بازگشایی مدارس است که باید گفت هیچ زمان‌بندی خاصی برای بازگشایی مدارس وجود ندارد. باید در جامعه همه جوانب اعم از سلامت دانش‌آموز، سلامت معلمان و دیگر پارامترهای مؤثر در کنترل اپیدمی را در نظر بگیریم.
یونسیان می افزاید: در حین بازگشایی مدارس باید تعامل تعامل با دانش‌آموزان و والدین را در اولویت قرار دهیم. در واقع در این مرحله، تعامل روح جامعه است.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران معتقد است: در مرحله بازگشایی مدارس باید قوانین دست و پا گیر را حذف کنیم و با قرار دادن کلاس‌های جبرانی حتی کمک حال کسانی باشیم که در سال‌های قبل ترک تحصیل کردند، از قانون همه و یا هیچ استفاده نکنیم تا انعطاف‌پذیری زیادی وجود داشته باشد که جامعه از این مرحله عبور کند.
آموزش دقیق، تنها با بازگشایی مدارس ممکن است
سرپرست دفتر سلامت و تندرستی وزارت آموزش و پرورش نیز معتقد است: عوارض بسته بودن مدارس بیشتر از باز بودن آن است؛ ما در مدارس باید آموزش‌های لازم از جمله مهارت زندگی با کرونا را باید به دانش‌آموزان یاد دهیم. همچنین در همین زمینه، باید والدین نیز آموزش ببینند، چراکه والد آگاه به آگاه شدن دانش‌آموز منجر می شود.
اعظم گودرزی خاطرنشان می کند: مدرسین انجمن اولیا و مربیان پس از آنکه آموزش دیدند به خانواده‌ها آموزش‌های لازم را بدهند تا این آموزش‌ها به صورت آبشاری اشاعه پیدا کند.
وی می افزاید: دستورالعمل و آموزش‌های لازم برای بازگشایی به مدارس در سطح استان‌ها ارائه شده است تا والدین دیگر به این اندازه نگران نباشند، علاوه بر این واکسیناسیون ویژه فرهنگیان انجام شد که تا امروز بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار معلم واکسینه شده اند.
گودرزی در خصوص روند واکسینه شدن دانش‌آموزان می گوید: دانش‌آموزان می‌توانند به مراکز واکسیناسیون مراجعه کنند و واکسینه شوند، ما امیدواریم میزان واکسینه شدن دانش‌آموزان به ۷۰ درصد برسد تا حلقه انتقال بیماری قطع شود.
وی با بیان اینکه واکسیناسیون دلیلی بر عدم رعایت پروتکل‌ها نیست، تاکید می کند: باید دانش‌آموزان بعد از واکسینه شدن هم دستورالعمل‌ها را رعایت کنند. رسانه‌ها نیز کمک کنند تا دانش‌آموزان به تزریق واکسن تشویق شوند تا پوشش واکسیناسیون بالاتری در سطح کشور داشته باشیم.
تعطیلی مدارس به نفع دانش‌آموزان نیست
مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی با بیان اینکه تعطیلی مدارس به نفع دانش آموزان نیست،می‌گوید: تمام تاکید ما آموزش حضوری است و توقع ما این است که در این حوزه مسئولان تصمیم‌گیرنده نسبت به استمرار آموزش‌های حضوری توجه داشته باشند.
جعفر پاشایی با بیان اینکه مدارس استان آماده حضور دانش آموزان است، اظهار می کند: با ابلاغیه ستاد ملی کرونا و وزارت آموزش و پرورش، تمهیدات آماده سازی بازگشایی مدارس انجام شده و آذربایجان شرقی پیشتاز بازگشایی بوده در این راستا جلسات شورای معاونان و مدیران مدارس برگزار شده است.
وی با اشاره به اینکه بعد از ۲۵ ماه دوری از مدارس، هم اکنون حدود ۸۵۰ هزار دانش آموز و نوآموز در هشت هزار و ۵۰۰ مدرسه و ۳۳ هزار کلاس درس حاضر شده اند، می افزاید: آموزش و پرورش ضمن توجه و احترام به دغدغه خانواده ها، محیط مدارس را کاملا ضدعفونی کرده و مدارس از نظر بهداشتی کاملا آماده بازگشایی است.
مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی با تاکید بر اینکه با وجود همه محدودیت های مالی مشکلی از بابت حضور دانش آموزان در مدارس نداریم، می گوید: همکاران ما اعم از مدیران و معاونان و معلمان هماهنگی لازم را با فرمانداران و مسئولان شهرستان برای بازگشایی مدارس انجام داده اند.
پاشایی ادامه می دهد: ۲۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای ایمن سازی و مهیا کردن مدارس استان هزینه شده است و مدیران و کادر اجرایی، شرایط و تمهیدات لازم را برای تحصیل حضوری دانش آموزان فراهم کرده اند.
دانش آموزان خسته از آموزش مجازی و مشتاق آموزش حضوری
بعد از گذشت چند روزی از بازگشایی مدارس سری به برخی مدارس تبریز می‌زنیم.در بدو ورود با صدای شنیدن هیاهوی زنگ ورزش دانش آموزان به وجد می‌آیم. کلاس‌ها هم برقرار است. دانش آموزان کلاس سوم در کلاس مشغول آموزش ریاضی هستند.
می‌پرسم کلاس حضوری خوب است یا نه؟ حسام شیوایی محکم می‌گوید: بله؛ و وقتی علتش را می‌پرسم، جواب می‌دهد: در کنار دوستان درس خواندن خوب است. در ضمن خانم معلم مطمئن می‌شود که جواب تکالیف را خودم نوشته ام.
رضا عزیزی، دانش آموز پایه دهم که موافق بازگشایی مدارس است، می گوید: خیلی خوشحالم که مدرسه ها باز شده است چون در آموزش مجازی هیچ چیز نمی فهمیدیم و همه دوستانم هم با من هم عقیده هستند؛ ما ۴۰ نفریم و وقتی معلم یک سوالی می پرسید ۴۰ تا جواب زیر آن نوشته می شد و اصلا جواب درست را نمی دانستیم و یک بی نظمی وجود داشت.
رضا ادامه می دهد: در آموزش مجازی برقرای ارتباط دوسویه خیلی مشکل است ولی در آموزش حضوری به راحتی درس را می فهمیم و در صورت داشتن اشکال بلافاصله از معلم می پرسیم که در کلاس رفع می شود و همه دانش آموزان مطلب را در آن واحد می فهمند؛ ضمن اینکه دوستانم را هم بعد از ۲ سال می بینم و محیط فیزیکی مدرسه نشاط آور بوده و زندگی هم از یکنواختی خارج شده است.
پسری که کلاس دوازدهم رشته ریاضی است، صادقانه اعتراف می‌کند مشکلات اساسی در پایه دهم و یازدهم دارد. او می‌گوید: معلم در شاد نمی‌تواند همزمان به ۳۰ دانش آموز کمک کند. من حتی سوالاتم را نتوانسته ام به درستی بپرسم. سرعت اینترنت هم که باعث شده چند بار در امتحان رد شوم.
سری هم به هنرستان فنی و حرفه ای می زنیم تا فضای آموزشی و وضعیت آموزش حضوری رشته‌های عملی را ببینیم. کلاس معماری داخلی را انتخاب می‌کنیم.
مریم صفایی در پاسخ به این که چگونه ۲ سال چنین رشته‌ای را با آموزش مجازی ادامه داده است، می‌گوید: به سختی و در واقع مطلب به درد به خوری نیاموختم چرا که این درس کاملا عملی و کارگاهی است و نیاز به حضور در کارگاه دارد.
وی ادامه می‌دهد: هیچ امکانی برای درک بعضی مطالب وجود نداشت و حتی دانلود فیلم‌های اینترنتی هم کمکی نمی کرد. یقین بدانید فضای مجازی و فیلم های آموزشی هیچ کدام نمی توانند جای معلم و کلاس درس را بگیرند.
یکی از والدین که پسرش اول ابتدایی است با بیان اینکه هم من و هم پسرم از بازگشایی مدارس خیلی خوشحالیم، می گوید: پسرم به مهد کودک نرفته اما وقتی کرونا باعث شد که در خانه بماند و آموزش مجازی باشد خیلی دلتنگ مدرسه بود و وقتی اول مهر برای یک روز مدرسه رفت، خیلی خوشحال بود.
محمد امینی با بیان اینکه در خانه ماندن پسرم را خیلی کلافه و درمانده کرده بود و ضمن اینکه در آموزش مجازی هیچ چیزی یاد نمی گرفت، می افزاید: الان با رغبت به مدرسه می رود و هر روز می پرسد آیا فردا هم به مدرسه می روم؟
یک روز آموزش حضوری برابر با یک ماه آموزش مجازی است
معلمان و مدیران نیز که از دو سال تعطیلی مدارس و آموزش در فضای مجازی به ستوه آمده اند با استقبال از بازگشایی مدارس، یک روز آموزش حضوری باکیفیت را بهتر و موثرتر از یک ماه آموزش مجازی دانسته و بر استمرار بازگشایی مدارس و حضور دانش آموزان در کلاس درس اصرار دارند.
مدیر دبیرستان شهید رضایی با تاکید بر اینکه ما از اول موافق بازگشایی مدارس بودیم، می گوید: ما موافق بازگشایی کلی و حضور همه دانش آموزان بودیم و نه به صورت گروهی و تدریجی؛ الان همه از این وضعیت راضی هستیم.
طاهری با بیان اینکه مدیران باید شرایط بهداشتی مدارس را رعایت کنند، می افزاید:دانش آموزان هم به آموزش حضوری خیلی راغب هستند و از نظر کیفیت و بهره وری هم حداقل ۸۰ درصد یادگیری بهتر از فضای مجازی شده است.
احمد رضوی، دبیر ریاضی نیز می‌گوید: قطع یقین همه می‌دانند که آموزش این درس چه ظرافت‌ها و مهارتی می‌خواهد، اگر چه تلاش کردم محتوای مناسبی برای آموزش مجازی فراهم کنم، اما امکان نداشت تجربه کلاس حضوری و ارتباط رو در رو با دانش آموزان را داشته باشم.
آموزگار پایه چهارم هم که سرگرم تدریس علوم در آزمایشگاه مدرسه است، می‌گوید: تنها ۲ نفر از کلاس ۴۰ نفری غایب هستند. پس دانش آموزان علاقه دارند سرکلاس باشند و این به معلم انگیزه مضاعف می‌دهد.