یادداشتی از مرتضی مکی
کارشناس مسائل اروپا
پس از سفرهای اخیر ویکتور اوربان، نخست‌وزیر راستگرای مجارستان به روسیه و چین، وی اواسط این هفته طرحی را با محوریت صلح اوکراین مطرح کرد و باید توجه شود که به نوعی به دنبال خاتمه جنگ در این کشور است. این در حالیست که او یک نگاه نزدیک به مسکو و پکن را دنبال می‌کند و در قضیه اوکراین هم به نوعی نگرش همسو با کرملین را پیش می‌برد. این وضعیت تا جایی پیش رفته که او معتقد است جنگ اوکراین هزینه‌های زیادی اعم از مالی و تسلیحاتی به اتحادیه اروپا تحمیل کرده و به همین جهت آنها نمی‌توانند اوکراین را در این فضا شکست دهند.
از سوی دیگر، نخست‌وزیر مجارستان معتقد است که آمریکا در جنگ اوکراین صرفاً به دنبال تامین منافع خود رفته و نمی‌گذارد که این کشور از حیث امنیتی و سیاسی آرام شود. اوربان در این راستا به دنبال حل و فصل موضوع اوکراین بر اساس طرح صلح مدنظر خود است و این در حالیست که پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که ماه نوامبر برگزار می‌شود در حال تقویت شدن است و بر همین اساس او اعتقاد دارد که ترامپ می‌تواند جنگ اوکراین را پایان دهد.
توجه داشته باشید که مشخص نیست در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات نوامبر او چگونه می‌خواهد منازعه میان اوکراین و روسیه را پایان دهد و بر همین اساس یک خوش‌بینی مشخص در این خصوص شکل گرفته است. در این راستا حتی باید توجه داشت که نخست‌وزیر مجارستان علاقه دارد ترامپ به جای بایدن وارد کاخ سفید شود و این در حالیست که اوکراین همچنان با کمک‌های ایالات متحده زنده است اما ویکتور اوربان تمام قد علیه این مسأله گام برمی‌دارد.
از منظر دیگر باید توجه داشت که ۶۲ نماینده پارلمان اروپا خواستار کنار گذاشتن اوربان و مجارستان از ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا شده‌اند. حتی رئیس شورای اروپا هم صراحتاً و علناً یک زاویه مشخص را با وی ایجاد کرده اما کنار گذاشتن مجارستان و نخست وزیر این کشور از اتحادیه اروپا تا حد زیادی دور از دسترس است.
شکاف در مورد جنگ اوکراین در اروپا عملاً ملموس است اما باید توجه شود که برخی از کشورها با عدم حمایت از اوکراین مخالف هستند. این در حالیست که اگر نخست وزیر مجارستان بخواهد پرچمدار صلح اوکراین از سوی اروپا باشد، بدون شک اعتراض‌های زیادی در این راستا انجام خواهد شد. از منظر دیگر، اگر دونالد ترامپ در آمریکا پیروز انتخابات نوامبر شود، بدون شک مشکلاتی در خصوص پرونده اوکراین با محوریت قطع حمایت از کی‌یف توسط غرب به وجود خواهد آمد.
بحث اینجاست که چشم انداز کمک‌ها به اوکراین و خروجی مثبت آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و از سوی دیگر طرح صلح مجارستان هم ابعاد مشخصی ندارد. در این خصوص همچنان بحث آتش‌بس مطرح است و پوتین نیز احتمال دارد از این ایده استقبال کند اما به نظر نمی‌رسد که تا پایان سال ۲۰۲۴ اتفاق خاصی رخ دهد و احتمال دارد نخست‌وزیر مجارستان صرفاً مانورهای خود را تشدید کند.