وزارت نیرو دستگاه مسئول تامین آب و برق پایدار برای مردم است و این وزارتخانه از ابتدای شروع دولت تدبیر و امید به موفقیت‌های شاخص و مهمی در زمینه خدمات‌رسانی آب و برق به ویژه در بهره‌مندی مناطق روستایی و کمتر توسعه‌یافته کشور دست یافته که عملکرد این بخش را متمایز و برجسته کرده است.
به گزارش جارچی اخبار، به نقل از وزارت نیرو، از ابتدای پویش #هرهفته_الف_ب_ایران در نیمه دوم سال گذشته تا پایان سال ۹۸ از ۲۲۷ پروژه بزرگ آب، برق و فاضلاب در ۳۱ استان کشور با سرمایه‌گذاری بیش از ۳۳ هزار میلیارد تومان بهره‌برداری شد. همچنین امسال در قالب این پویش از ۲۵۰ پروژه بزرگ دیگر در قالب پروژه‌های «ساخت و سازها» و «ساز و کارها» با سرمایه‌گذاری بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان بهره‌برداری می‌شود.
اهداف این پویش شامل معرفی دستاوردهای مهم نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصه آب و برق به مردم، گفت و گوی اجتماعی بر محور داشته‌ها و سرمایه‌های مردم با هدف امیدآفرینی و خلق انگیزه و مقابله و استواری ایرانیان در شرایط تحریم و تنگناهای مالی است که از دستاوردهای آن می‌توان به افزایش تولید محصولات کشاورزی از طریق ارتقای راندمان آبیاری، جلوگیری از آلودگی آب‌های سطحی، کنترل سیلاب، ایجاد زمینه استفاده مجدد از پساب، تشویق و فراهم نمودن زمینه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، کمک به محیط زیست، کاهش مهاجرت به ویژه در مناطق محروم و مرزی و اشتغالزایی و رونق اقتصادی اشاره کرد.
عملکرد وزارت نیرو در بخش آب و آبفا
از ابتدای فعالیت دولت یازدهم تاکنون ۴۳ سد بزرگ با حجم مخزن ۵۴۵۰ میلیون مترمکعب افتتاح شده و مجموع سدهای بزرگ کشور تا کنون به ۱۸۷ رسیده است. عملکرد سالانه سدسازی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم نسبت به دوره‌های قبل ۴۹ درصد افزایش داشته است.
سرمایه‌گذاری ساخت سدها و شبکه‌های آبیاری و زهکشی در دولت تدبیر و امید ۳۸ هزار میلیارد تومان بوده که ۵۵% آن از محل صندوق توسعه ملی) تامین شده است. از ابتدای دولت یازدهم تاکنون ۱۵۰ هزار نفر به طور مستقیم در پروژه‌های مرتبط با سدسازی و احداث شبکه‌های آبیاری و زهکشی مشغول به کار شده‌اند.
عملکرد سالانه ساخت تصفیهخانه آب شهری در دولت دوازدهم نسبت به دوره‌های قبل تاکنون ۶۴ درصد و در تصفیهخانه فاضلاب شهری ۱۲۳ درصد افزایش داشته است؛ در دولت دوازدهم به طور متوسط هر ماه یک تصفیهخانه فاضلاب شهری و هر دو ماه یک تصفیهخانه آب شهری و در سال جاری به طور متوسط هر۲۰ روز یک تصفیهخانه فاضلاب و هر ماه یک تصفیهخانه آب به بهره‌برداری رسیده است.
تعداد مشترکین آب شهری از شروع فعالیت دولت یازدهم تا کنون، ۲ میلیون و ۶۰۴ هزار فقره افزایش داشته و به بیش از ۱۶ میلیون و ۹۰۰ هزار مشترک رسیده است.
از شروع دولت یازدهم تا کنون ۸۵ واحد آب‌شیرین کن به ظرفیت روزانه ۵۲۸ هزارمتر مکعب افتتاح شده و تعداد واحدهای آب‌شیرین‌کن کشور به ۱۱۵ واحد با ظرفیت روزانه ۶۳۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز رسیده است. عملکرد سالانه ساخت آب‌شیرین‌کن در دولت یازدهم نسبت به دوره‌های قبل ۱۲ برابر رشد داشته است.
آبرسانی روستایی
در دولت تدبیر و امید در هر هفته بیش از ۳۰ روستا و در مجموع افزون بر ۱۰ هزار و ۸۸۵ روستا با جمعیت ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر زیر پوشش خدمات آبرسانی بهداشتی و پایدار قرار گرفته‌اند و طبق آخرین آمار و اطلاعات موجود، ۹۹.۹ درصد جمعیت شهری و ۷۶ درصد جمعیت روستایی کشور از نعمت آب شرب سالم و پایدار بهره‌مند هستند که این ارقام در جهان به ترتیب ۸۵ و ۵۳ در صد است.
طرح‌های توسعه منابع آب و خاک در استان‌های مرزی
از ابتدای شروع فعالیت در طرح‌های مرزی تا انقلاب اسلامی، تنها سد ارس با حجم کل مخزن یک میلیارد و ۲۵۴ میلیون متر مکعب و آب قابل تنظیم سالانه ۶۵۰ میلیون متر مکعب احداث و به بهره‌برداری رسیده بود. از انقلاب اسلامی تا شروع دولت یازدهم، در مجموع ۲۸ سد با حجم کل مخزن ۶۵ میلیارد و ۳۳۰ میلیون متر مکعب و آب قابل تنظیم سالانه ۳۱ میلیارد و ۹۷۰ میلیون متر مکعب احداث و به بهره‌برداری رسیده است.
در دولت‌های یازدهم و دوازدهم تاکنون علاوه بر تکمیل کارهای باقیمانده سدها در دولت‌های قبل در مجموع ۲۴ سد با حجم کل ۱۴ میلیارد و ۸۷۰ میلیون مترمکعب و آب قابل تنظیم ۲۴ میلیارد و ۷۵۰ میلیون مترمکعب عمدتا” با استفاده از تسهیلات مورد اشاره احداث و به بهره‌برداری رسیده است.
از دیگر دستاوردهای این بخش می‌توان به ایجاد ظرفیت مهار و تنظیم ۵.۶ میلیارد مترمکعب از منابع آب‌های مرزی و مشترک با تکمیل و بهره‌برداری از ۳۷ سد که تاکنون بالغ بر ۴ میلیارد متر مکعب آب قابلیت بهره‌برداری دارد، احداث افزون بر ۱۷۵ هزار هکتار شبکه‌های آبیاری و زهکشی متناظر که حدود ۱۰۰ هزار هکتار آن قابلیت آب‌اندازی دارد، تامین پایدار آب شرب ۴۶ شهر و ۱۰۳۶ روستا در نوار مرزی کشور، احداث زیرساختهای لازم برای افزایش ۴۷۰ مگاوات انرژی برقابی که از این میزان ۳۷۰ مگاوات آن شامل نیروگاه سدهای داریان، سردشت و آزاد و مانده از ۴۷۰ مگاوات به میزان ۱۰۰ مگاوات نیروگاه خداآفرین وارد مدار بهره‌برداری شده است اشاره کرد.
همچنین احداث زیرساختهای لازم مشتمل بر۱۴۰ کیلومتر تونل انتقال آب (حفاری به روش مکانیزه)، طراحی، ساخت و نصب تجهیزات ۱۴۲ واحد ایستگاه پمپاژ اصلی و بالغ بر ۱۰۰۰ کیلومتر سامانه انتقال اصلی و اشتغال مستقیم بیش از ۵۰ هزار نفر در زمان احداث طرح‌ها دیگر دستاوردهای این بخش به شمار می‌رود.
دستاوردهای جانبی این طرح بزرگ، تحرک فوق‌العاده در بخش کارخانجات تولید لوله‌های فولادی (۶۵۰ هزارتن) لوله و اتصالات فلزی، صنایع فولاد و سیمان، تولید لوله‌های GRP و پلی‌اتیلن، تجهیزات پمپاژ و استفاده حداکثری از ظرفیت حمل و نقل باربری ریلی و جاده‌ای به ویژه در غرب کشور است.
همچنین در دولت دوازدهم یکپارچه‌سازی شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و روستایی با اهداف کوچک‌سازی ساختار دولت، افزایش کارایی و کیفیت خدمات و حذف ۹۰۰۰ پست دولتی، تسهیل در امر مدیریت و نظارت عالی آب و فاضلاب کشور و وزارت نیرو و ارتقا و تسهیل در خدمات رسانی و پاسخگویی به مشترکین روستایی انجام شد.
در چارچوب تدوین و اجرای برنامه سازگاری با کم‌آبی در استان‌های مختلف هم اقدام‌هایی اعم از کاهش مصارف آب تا سطح آب قابل برنامه‌ریزی ابلاغی وزارت نیرو و کاهش برداشت منابع آب زیرزمینی استان ها تا سقف ۱۱ میلیارد متر مکعب به استناد ماده ۳۵ برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، هم افزایی بین بخشی در برنامه‌های دستگاه‌های دولتی برای مدیریت مصرف آب، انسجام و پیگیری اجرای قوانین و مقررات مؤثر در تحقق سازگاری با کم آبی و تعادل منابع و مصارف آب در مناطق مختلف کشور و ارتقای آگاهی عمومی از وضعیت منابع آب کشور و پشتیبانی از تدابیر استان‌ها درخصوص جلوگیری از بروز مشکلات و تعارضات اجتماعی اجرا شد.
افزایش راندمان تولید در بخش نیروگاهی
ظرفیت نیروگاههای نصب شده از سال ۹۲ تاکنون (۳۱/۳/۹۹) ۱۴۴۰۹ مگاوات افزایش یافته بطوریکه تا پایان خرداد ۹۹ کل ظرفیت نیروگاههای کشور به ۸۳۳۵۰ مگاوات رسیده است، در نتیجه قدرت سرانه نصب شده به ازای هر ایرانی برای اولین بار به ۱۰۰۰ وات رسید که شاخص بسیار ملموسی در رشد، توسعه و رفاه اجتماعی مردم کشور است. در این میانظرفیت نیروگاههای حرارتی از سال ۹۲ تا ابتدای تابستان ۹۹ به میزان ۹۵۲۰ مگاوات افزایش یافته و مجموع ظرفیت نصب شده حرارتی به ۶۷۰۹۷ رسیده است.
با اضافه شدن سالانه بخش بخار واحدهای سیکل ترکیبی نیروگاه‌ها به‌رغم عدم تخصیص‌های لازم در بودجه‌های سالانه و برنامه‌های دقیق و توأمان بخش تولید برق و دیسپاچینگ ملی در انتخاب آرایش واحدهای نیروگاهی و بهره‌برداری بهینه و برنامه‌ریزی زمان تعمیرات واحدها (بطوریکه در اکثر اوقات واحدهای سیکل ترکیبی و با حداکثر راندمان داخل مدار باشند) موجب شد راندمان نیروگاههای حرارتی هم اکنون به ۶/۳۸ برسد. در سال ۹۲ این مقدار برابر با ۲/۳۷ در صد بوده یعنی ۴/۱ درصد افزایش راندمان نیروگاه‌ها در دولت تدیبر و امید رخ داده است. در حال حاضر بازده نیروگاههای حراتی در سطح مناسبی در مقایسه با سایر کشورهای جهان قرار دارد. این در حالیست که متوسط راندمان حرارتی کشورهای مختلف جهان ۳/۳۷ درصد است. جهت افزایش بیشتر راندمان نیروگاههای حرارتی، ضرورت تبدیل واحدهای گازی باقیمانده به سیکل ترکیبی با تأمین بودجه‌های لازم بیش از هر زمانی وجود دارد.
کاهش رشد اوج بار سالانه مصرف برق
در سال ۱۳۹۷ اوج توان مصرفی برق از میانگین ۱۰ ساله بالای ۵ درصد نسبت به سال قبل، به ۲.۹۸ در صد کاهش یافت. با اجرای برنامه ۰۹۸ (خاموشی صفر در تابستان ۹۸) و گسترش برنامه‌ها و اقدامات مدیریت مصرف، در سال ۱۳۹۸، برای نخستین بار، رشد اوج توان مصرفی به یک درصد کاهش یافت.
تک‌رقمی شدن تلفات شبکه توزیع نیروی برق کشور
در سال گذشته برای نخستین بار در تاریخ صنعت برق کشور، تلفات انرژی در بخش توزیع تک‌رقمی و به ۹.۷۶ درصد رسید. همچنین کاهش ۷ دهم درصدی تلفات شبکه توزیع نسبت به سال ۹۷ منجر به صرفه‌جویی بیش از ۵۰۰ میلیون مترمکعب در گاز مصرفی نیروگاه‌ها و جلوگیری از انتشار بیش از یک میلیون تن دی‌اکسیدکربن و صرفه‌جویی حدود ۲۴۰ میلیون یوروو در احداث نیروگاه‌ها شده است.
حذف قبوض کاغذی در شبکه توزیع برق (طرح ملی قبض سبز) هم پیامدهایی شامل حذف چاپ و توزیع سالانه بیش از ۲۲۰ میلیون قبض برق و عدم نیاز به ۱۱۰۰ تن کاغذ (معادل حدود ۷ میلیون دفترچه)، به‌کارگیری ماموران توزیع قبض در سایر فعالیت‌های ارزش افزای شرکت‌های زیرمجموعه، جلوگیری از واردات بخش قابل توجهی کاغذ و بهبود شاخص‌های عملکردی، وصول مطالبات، تسهیل ارتباط با مشترک و ایجاد فرصت دوسویه با مشترک را به دنبال داشته است.
نیروگاههای تجدیدپذیر
عملکرد سالانه ساخت نیروگاههای تجدیدپذیر در دولت یازدهم نسبت به دوره‌های قبل ۳۷ برابر رشد داشته است؛ از شروع دولت یازدهم، میزان سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت برق (دولتی و خصوصی) به طور متوسط سالانه حدود ۴۰ هزارمیلیارد تومان (بر اساس نرخ ارز جاری) افزایش داشته است.
از شروع دولت تدبیر و امید تا کنون ۲۹۲۹ روستا و از ابتدای سال جاری اکنون ۴۵۰ روستای بالای ۱۰ خانوار (کمتر از ۲۰ خانوار) و ۲۸۰ روستای زیر ۱۰ خانوار از نعمت برق برخوردار شده‌اند.همچنین از ابتدای امسال، به ۱۰ هزار خانوار در مناطق عشایری از طریق نیروگاههای متحرک خورشیدی برق‌رسانی صورت گرفته است.طبق این گزارش، در زمان حاضر صد در صد جمعیت شهری و ۹۹.۷ درصد جمعیت روستایی از نعمت برق برخوردار هستند. این آمار در سال ۲۰۱۸ در جهان به ترتیب ۹۶ و ۷۹ درصد بوده است.
کارهای شاخص حوزه نیروی انسانی
از ابتدای دولت دوازدهم، روش انتخاب مدیران ارشد و میانی در سطوح مختلف معاون وزیر، مدیر عامل و مدیرکل از طریق فراخوان عمومی انتخاب و منصوب شده‌اند و دستورالعمل نحوه انتخاب و بکارگیری به شرکت‌های زیرمجوعه ابلاغ شده است.
این اقدام با اهداف شایسته‌گزینی در انتخاب مدیران به عنوان کلیدی‌ترین رکن سازمان و شفاف‌سازی فرآیند انجام کار، ایجاد فرصت‌های برابر برای همه افراد واجد شرایط عمومی و تخصصی خدمتگزاری، ایجاد و افزایش اعتماد به نفس و استقلال برای فرد منتخب بعنوان سرمایه‌ای ارزشمند در طول دوره مدیریتی، تأکید بر انتخاب شایسته‌ترین‌ها که در نتیجه آن موضوعات دیگر نظیر جنسیت، قومیت و … با در نظر گرفتن شایستگی‌ها بطور طبیعی لحاظ می‌شوند و برخورد سهمیه‌ای مطرح نخواهد بود، گشودن حلقه‌های بسته مدیران و فراهم نمودن زمینه ورود داوطلبانه افراد با ایده‌های جدید، اصلاح در سازوکارهای سنتی انتخاب مدیران و پرهیز از روش‌های غیرمتعارف، ظرفیتی برای اصلاح و کارآمدی بیشتر در نظام اداری و در نهایت، جلب اعتماد مردم که میتوانند با اتکاء به شایستگی‌هایشان، دیده شده و انتخاب شوند، صورت گرفت.طبق عملکرد این طرح، در سال ۹۸ در وزارت نیرو ۵۸ نفر از مدیران ارشد از این طریق انتخاب و منصوب شده‌اند. در مجموع در زمان حاضر ۱۰۳ مدیر در سطوح مختلف اعم از معاون وزیر، مدیران کل و مدیران عامل از طریق فراخوان منصوب شده‌اند.همچنین در چارچوب طرح توان‌افزایی مدیریت بانوان صنعت آب و برق، دستاوردهای این بخش شامل ۶۰ هزار نفر/ساعت آموزش مرتبط با افزایش ظرفیت و دانش مدیریت در تمامی سطوح مدیریتی برای بانوان همکار مستعد سراسر کشور با رویکرد جانشین‌پروری و افزایش کیفیت و مهارت نیروی انسانی، افزایش تعداد بانوان مدیر از ۱۰۷۴ نفر به ۱۶۰۸ نفر که بیانگر رشد ۵۰ درصدی بانوان مدیر از ابتدای دولت یازدهم تا کنون است، ابلاغ بخش‌نامه بکارگیری بانوان صاحب‌نظر و متخصص در ترکیب اعضای هیات مدیره شرکت‌های تابعه وزارت نیرو، انتصاب اولین مدیرعامل زن در تاریخ صنعت برق کشور در شرکت توزیع نیروی برق استان هرمزگان و رونمایی از طرح ملی آموزشی «بانوی آب» در ۸ استان کشور و آموزش مدیریت مصرف آب به حدود ۴۰۰۰ نفر از بانوان جامعه مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد اشاره کرد.