برنامههای اجرا شده توسط یازده مداح در ایام عزاداری حسینی، در قالب نشستی با عنوان «محرم امسال» مورد تحلیل اجتماعی، فرهنگی، هنری و ادبی قرار میگیرد.
به گزارش جارچی اخبار، در برنامهای پژوهشی با عنوان ” محرم امسال” که به همت گروه فرهنگ و هنر دانشکده فرهنگ و ارتباطات و نیز اندیشکده راهبردی اربعین دانشگاه امام صادق(ع)طراحی و اجرا میشود، مراسم و اشعار اجرا شده توسط یازده مداح مطرح کشور در محرمی که گذشت مورد تحلیل هنری، ادبی، اجتماعی و فرهنگی قرار میگیرد.
سید مجید امامی مدیر اندیشکده راهبردی اربعین در اینباره گفت: نقش آفرینی گسترده و عمیق هیئتهای عزاداری و ذاکران اهل بیت در فضای فرهنگی و رسانهای امروز کشور بر کسی پوشیده نیست. هیئتها امروز به یکی از منابع اصلی و جریان ساز تولید محصولات رسانهای و هنری و انتقال معنا و پیام در کشور و جهان اسلام تبدیل شدهاند. تنوع و تکثر آثار، استمرار و تولید زنده و رویداد محورانه محتوا، مشارکت عمومی مردمی در فرایند تولید و توزیع آثار، و برخورداری از گستره وسیع مخاطب، و تأثیرگذاری عمیق عاطفی و اعتقادی از ویژگیهای مهم این جریان فرهنگی است.
وی افزود: «شعر» از ارکان اصلی شکل دهنده محتوای هیئتها است و بسیاری آن را ستون خیمه آئینهای عزاداری تشیع به حساب میآورند. از سوی دیگر این آئینها از مهمترین عرصههای ظهور و حضور شعر در زندگی مردم محسوب میشود و در چرخه استعدادیابی، آموزش، تمرین و تعالی بسیاری از شاعران نقشی بی بدیل ایفا میکند.
امامی ادامه داد: با وجود این جایگاه و اهمیت فرهنگی و رسانهای، جای نگاه کارشناسانه به شعر و مداحیهای عاشورایی و بررسی ابعاد مختلف آن در فضای فرهنگی و دانشگاهی کشور بسیار خالی است. مطالعات هرچند محدود مناسک و آئینهای شیعی تاکنون از تقلیل گرایی روش شناختی و تحمیل ذهن گرایی نظریه پردازان جامعه شناسی دین رنج برده است و گفتوگو و فحص میدانی از واقعیت این پدیده مهم هنری زیبایی شناختی و معنوی (توأمان)یعنی مداحی و روضه خوانی ، سابقه اندکی دارد. برخی پژوهشها و آثار نیز از عملکرد یا محتوای برخی شاعران نوگرا برای تثبیت خرده نظریات مناسکی شأن استفاده کرده اند و تتبع بی طرفانه کمتر دیده شده است.
وی در ادامه با اشاره به ضرورت تدوین یک چارچوب نظری در حوزه پژوهش مناسک شیعی گفت: هرچند ما هنوز هم فاقد یک چارچوب نظری بومی و اسلامی برای مناسک پژوهی شیعی هستیم ولی مباحثه همدلانه و کارشناسی بر اساس محتوای زنده مناسک و هیئت امروز ایران، مقدمهای برای پژوهشهای بزرگ و الهام بخش بعدی است. این درحالی است که واقعیت اجتماعی جامعه ایران متأثر از کرونا و محدودسازیهای احتیاطی اجتماعات، فشارهای اقتصادی و گذار فرهنگی و نسلی خاصی قرار دارد و بی شک تعامل بین پدیده هنری معنوی مداحی با این شرایط قابل تحلیل است.
امامی گفت: ما بر آنیم در این مجموعه نشستها گامهای نخست در رفع این خلأ را برداریم و به تحلیل روزآمد محتوای ادبی و معرفتی عرضه شده توسط چند تن از مادحان پر مخاطب و رسانهای بپردازیم. بر همین اساس شعر و محتوای مداحی مراسم محرم اخیر آقایان محمود کریمی، مهدی سلحشور، سعید و محمد حسین حدادیان، محمدرضا و حسین طاهری، سید مجید بنی فاطمه، میثم مطیعی، مهدی رسولی، محمدرضا بذری، رضا نریمانی، محمد رضا پویانفر و حنیف طاهری در گفتوگوهایی تخصصی مورد بحث قرار میگیرد.
مدیر اندیشکده راهبردی اربعین گفت: این نشستها با حضور دو کارشناس ادبی و نیز اجتماعی و با دبیری محمد مهدی سیار عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق در دوشنبه و چهارشنبههای هر هفته از ۱۴ مهرماه تا پنج هفته و به صورت برخط برگزار میشود.
برنامه اول از نشستهای “محرم امسال” با حضور سید مجید امامی به عنوان تحلیلگر فرهنگی و اجتماعی و حامد اهور به عنوان منتقد ادبی به بررسی اشعار خوانده شده سید مجید بنی فاطمه در محرم امسال میپردازد.