بومی‌سازی یکی از مهم‌ترین نیازهای امروز در صنعت فولاد کشور است؛ چراکه با اعمال تحریم‌های فراوان بین‌المللی بر صنعت فولاد کشور، امکان تامین برخی اقلام برای فولادسازان فراهم نیست. در این میان، شرکت فولاد مبارکه از سال ۱۳۸۱ تا به امروز با شعار تامین پایدار و اقتصادی اقلام موردنیاز کارخانه، ۱۰۰ هزار قطعه را بومی‌سازی کرده و کارنامه سی‌ساله موفقی در این زمینه دارد.
به گزارش جارچی اخبار معاون خرید شرکت فولاد مبارکه گفت: یکی از موضوعات مهم در صنعت فولاد ایران بومی‌سازی است. شرکت فولاد مبارکه نیز که در سال ۷۱ به بهره‌برداری رسید، بر اساس روال تمام بنگاه‌های تولیدی، بلافاصله بعد از بهره‌برداری از واحدهای خود، به‌سوی اجرای بومی‌سازی اقلام موردنیاز خود حرکت کرد تا آن‌ها را از داخل کشور تامین کند.
رضا یزدخواستی با بیان این مطلب در ادامه افزود: این فعالیت‌ها ادامه‌دار بود تا اینکه در اوایل دهه ۱۳۸۰ پیش‌بینی شد تحریم‌هایی که از اول انقلاب بر کشور تحمیل شده شدیدتر شود. در نتیجه فولاد مبارکه تصمیم گرفت به‌صورت ساختارمند و با ایجاد سیستم‌ها و فرایندهای لازم این نوع فعالیت‌های خود را در جهت بومی‌سازی ادامه دهد و کمبودهای ناشی از تحریم را جبران کند تا در نهایت خللی در خطوط تولید ایجاد نشود.
به گفته یزدخواستی، از سال ۱۳۸۱ فولاد مبارکه حدود ۱۰۰ هزار قلم کالاهای موردنیاز خود را بومی‌سازی کرده و این اقدام رقمی بالغ‌بر ۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان، با توجه به نرخ تسعیر ارز در سال‌های مختلف، کاهش هزینه ارزی به همراه داشته است. همچنین بومی‌سازی سبب کاهش هزینه‌ها در حوزه تامین و کاهش ریسک‌های ناشی از تامین شده است.
وی افزود: در دهه گذشته شاهد تشدید تحریم‌ها بودیم، اما بومی‌سازی این اقلام باعث شد بسیاری از مشکلات ناشی از فروخته نشدن برخی اقلام از سوی شرکت‌های خارجی به دلیل تحریم‌ها به ایران از بین برود؛ زیرا زمانی که کالایی را از خارج کشور تامین می‌کنیم، به‌طور طبیعی ریسک ناشی از نقل‌وانتقال ارز، حمل‌ونقل کالا و… وجود دارد، اما خوشبختانه با بومی‌سازی بسیاری از این اقلام، ریسک‌های مرتبط با حوزه حمل‌ونقل، تامین مالی، نقل و انتقالات ارزی و همچنین ریسک‌های تجاری کاهش یافت. در نتیجه فولاد مبارکه توانست عملکرد اقتصادی بهتری داشته باشد و سیستم تأمین پایدارتری برای شرکت فولاد مبارکه ایجاد کند.
معاون خرید شرکت فولاد مبارکه ادامه داد: شرکت فولاد مبارکه دهمین تولیدکننده فولاد جهان است و شرکت‌هایی که رتبه‌های بالاتر از ما را به خود اختصاص داده‌اند متعلق به کشورهای آلمان، ژاپن، آمریکا، فرانسه و … هستند و این موضوع نشان از تلاش فولاد مبارکه از دهه ۶۰ تا به امروز دارد که اکنون به ثمر رسیده است.
به گفته یزدخواستی، فولاد مبارکه در حوزه بومی‌سازی دارای کارنامه سی‌ساله موفقی است و اقلام زیادی را بومی‌سازی کرده و هم‌اکنون تکنولوژی ساخت آن‌ها در اختیار سایر شرکت‌های فولادی نیز قرار گرفته است. همچنین این شرکت در سال جاری ساخت ۱۲۰۰ قلم کالا در بخش بومی‌سازی را به پیش خواهد برد.
وی افزود: فرایند بومی‌سازی دارای ساختاری سیستمی با گردشکارهای مختلف است که تمامی آن‌ها با استانداردهای جهانی صنعتی فولاد تطابق دارد. اکنون به لحاظ تعداد، ۹۰ درصد از مواد، قطعات و تجهیزاتی که در فولاد مبارکه استفاده می‌شود خرید داخل است و تنها ۱۰ درصد آن‌ها از خارج تهیه می‌شود. به لحاظ ریالی نیز ۶۰ درصد از کل هزینه تامین از منابع داخل کشور و ۴۰ درصد از منابع ارزی خارج از کشور است.
معاون خرید فولاد مبارکه گفت: شعار ما تامین پایدار و اقتصادی اقلام موردنیاز کارخانه است. برای تحقق این شعار، هزینه ارزی را کاهش می‌دهیم و به هزینه ریالی اضافه می‌کنیم. پایداری نیز به این معناست که با کمبود قطعه مواجه نشویم تا خللی به خطوط تولید وارد نشود.
به گفته وی، استانداردهایی که در بومی‌سازی فولاد مبارکه وجود دارد با استانداردهای جهانی مطابق است و چشم‌انداز خوبی پیش روی فولاد مبارکه قرار دارد.
شروع فرایند بومی‌سازی اصلاح تفکر است
مدیر برنامه‌ریزی و خرید فولاد مبارکه نیز در خصوص بومی‌سازی در فولاد مبارکه اظهار کرد: فرایند بومی‌سازی در شرکت فولاد مبارکه از سال‌های اولیه فعالیتش آغاز شد، اما به‌طور عملیاتی موضوع بومی‌سازی از سال ۱۳۸۱ به یک الزام تبدیل شد.
رضا حیدری ادامه داد: البته در برخی مقاطع فولاد مبارکه در واردات برخی از کالاها و اقلام درگیر تحریم نبوده، بااین‌حال فرایند بومی‌سازی را با جدیت دنبال کرده و خوشبختانه امروز کمترین مشکل را در زمینه واردات کالاها و اقلام استراتژیک خود دارد؛ اما بازهم فرایند بومی‌سازی را با جدیت پیگیری می‌کند.
وی افزود: فولاد مبارکه در شرایطی نیست که امیدوار باشد کشورهای خارجی کالاها و اقلام استراتژیک را در اختیارش بگذارند. بنابراین دست همکاری به سوی کلیه صنعتگران به‌ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان دراز کرده و با همت آن‌ها بسیاری از کالاهای استراتژیک موردنیاز خود را بومی‌سازی کرده است.
به گفته مدیر برنامه‌ریزی و خرید فولاد مبارکه، اقلام بومی‌سازی شده مورد ارزیابی دقیق قرار می‌گیرند و خوشبختانه بسیاری از این اقلام در تست دوم و سوم نیز کارایی خود را به‌خوبی نشان می‌دهند و کم‌وکاستی نسبت‌به کالاهای وارداتی مشابه خود ندارند.
به عقیده حیدری، شروع فرایند بومی‌سازی اصلاح تفکر بود و باید در دو بخش صورت می‌گرفت: نخست اینکه در صنعتگران خود این تفکر را ایجاد می‌کردیم که شما می‌توانید سازنده قطعات و تجهیزات اروپایی باشید؛ ازسوی دیگر باید در میان سازمان خود این تفکر را به وجود می‌آوردیم که قطعات داخلی می‌توانند کیفیت کالای خارجی را داشته باشند. درمجموع زمان زیادی صرف شد تا این دو تفکر به‌عنوان گام اول اصلاح شد. خوشبختانه امروز در واقعیت می‌بینیم کیفیت کالاهایی که توسط صنعتگران داخلی و شرکت‌های دانش‌بنیان ساخته می‌شود از نظر کیفیت چیزی کم از کالاهای اروپایی ندارد.
مدیر برنامه‌ریزی و خرید فولاد مبارکه ادامه داد: در گذراندن این مراحل نیاز داشتیم به اطلاعات فراوانی از زیرمجموعه تجهیزات خارجی دست یابیم که زمان بسیاری صرف این موضوع شد؛ در گام بعد نیز باید صنعتگران خرد را در کل کشور شناسایی می‌کردیم.
وی افزود: لازم بود توانمندی‌های کوچک را در کنار هم قرار دهیم و از آن استفاده کنیم. امروزه صنعتگران ما امکانات و نقدینگی محدودی دارند؛ پس باید آن‌ها را تجمیع می‌کردیم و در قالب پروژۀ ساخت ماشین‌آلات، تجهیزات و قطعات، بومی‌سازی را انجام می‌دادیم.
حیدری در ادامه گفت: اعتقاد ما در فولاد مبارکه بر این است که سازندگان و پیمانکاران شرکت جزو سرمایه‌های مجموعه‌اند؛ زیرا سرمایه تنها تجهیزات و ماشین‌آلات و نیروی انسانی نیست. باید این نگاه اصلاح شود و به حفظ و تقویت سازندگان و پیمانکاران بپردازیم. بنابراین درخواست بنده این است که مدیران شرکت‌های فولادی از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت کنند و با حضور در این شرکت‌ها فرصت‌هایی به وجود آورند که بتوان در بومی‌سازی از آن‌ها استفاده کرد.
مدیر برنامه‌ریزی و خرید فولاد مبارکه در پایان گفت: فولاد مبارکه در اوج تحریم‌ها هیچ مشکلی برای تامین قطعات، تجهیزات و مواد اولیه ندارد. این شرکت سخت‌ترین تحریم‌ها را پیش روی خود دارد، اما توانسته تمامی اقلام تحریمی را تامین کند. بنابراین اگر امروز فولاد مبارکه بتواند مواد اولیه موردنیاز ،یعنی کنسانتره و گندله ورودی به شرکت را به میزان موردنیاز تامین کند، قطعا امسال شاهد رکوردهای خوبی در تولید فولاد مبارکه خواهیم بود.