روبه‌روی مدرسه دخترانه ایستاده‌ام تا با دخترانی که برای کلاس‌های آموزشی پیش از ازدواج می‌آیند به گفت‌وگو بنشینم، آموزش‌های پیش از ازدواج که می‌خواهد به این دختران جوان یاد دهد چگونه انتخاب کنند و زندگی موفقی را ادامه دهند، دقایقی تا آمدن دختران باقی‌مانده است، همان‌طور که ایستاده‌ام مردی به همراه پوشه‌ای زیر بغلش درحالی‌که نگران است نزدیک می‌شود، برگه‌ای که در دست دارد را نگاه و مچاله می‌کند و به زمین می‌اندازد.
کنجکاو می‌شوم برگه را برمی‌دارم «دفتر خدمات الکترونیکی قضایی» و فرمی که پرشده، برگه را برمی‌گردانم روی آن با خطی خوش یک آدرس نوشته شده است: «خیابان نادری شمالی – رسالت- رو به‌روی مدرسه فاطمیه – سامانه تصمیم»
شنیده‌ام که سامانه تصمیم در کاهش طلاق نقش مهمی دارد، کنجکاو می‌شوم که این مرکز چه خدماتی ارائه می‌دهد که میزان طلاق کاهش یابد، بنابراین وارد مرکز می‌شوم، مرد بعد از چند دقیقه صحبت با مدیر مرکز، ازآنجا خارج می‌شود و به فردی که آنجا ایستاده می‌گوید: خدا خیرشان بدهد امیدوارم این مشاوره‌ها بتواند زنم را راضی کند و به زندگی برگردد.
کمی آن‌طرف‌تر پیرمردی به همراه دخترش آمده است، دختر با چهره‌ای حاکی از رضایت از اتاق ارزیاب خارج می‌شود و آرام‌آرام برای پدرش توضیح می‌دهد که نتیجه چه شده است، او هم امیدوار است که زندگی‌اش را حفظ کند.
در همان لحظه خانمی با چهره‌ای آرایش‌کرده و لباسی مرتب وارد می‌شود و بعد از دقایقی با ناراحتی از مرکز خارج می‌شود، سراغش می‌روم، می‌گوید: آن‌قدر مشکل‌دارم که این‌ها نمی‌دانند؛ حالا گفتند باید بروم پاسپورتم را تمدید کنم می‌گویم پاسپورت؟ می‌گوید بله من اتباع هستم و پاسپورتم باید تمدید شود تا از شر شوهرم راحت شوم.
زن دیگری وارد می‌شود و اصرار دارد که بدون گذراندن مشاوره‌ها طلاق بگیرد و دیگر راضی نیست حتی یک ثانیه آن مرد بدترکیب را تحمل کند، مشتاق می‌شوم بدانم سامانه تصمیم چطور می‌تواند این خانواده‌ها را به زندگی برگرداند.
بیش از ۱۴ درصد پرونده‌ها منجر به سازش شده است
هدی حقیقی معاون اجتماعی بهزیستی استان قزوین با اشاره به اینکه سامانه تصمیم از مردادماه سال گذشته در استان قزوین فعالیت خود را آغاز کرده است، می‌گوید: این سامانه به‌صورت روتین کارش را انجام می‌دهد و زوجینی که می‌خواهند طلاق بگیرند چه طلاق توافقی و چه طلاق یک‌طرفه از سوی زوج و زوجه باید به این سامانه مراجعه کنند.
وی اظهار می‌کند: ابتدا باید ثبت‌نام اولیه به‌صورت اینترنتی در سامانه تصمیم انجام شود، با توجه به نوبتی که تعیین می‌شود زوجین در جلسه ارزیابی که با حضور یک روانشناس و مددکار آغاز می‌شود، شرکت می‌کنند و ثبت درخواست طلاق به‌صورت حضوری انجام می‌شود.
حقیقی تصریح کرد: بعد از ثبت درخواست و بررسی ارزیاب زوجین باید در پنج جلسه مشاوره طی ۴۵ روز شرکت کنند، هزینه مشاوره طلاق ارجاعی از دادگستری در قزوین جلسه‌ای ۳۵ هزار تومان و در شهرستان‌ها ۳۰ هزار تومان است که این تعرفه ابلاغی از سوی دادگستری است.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از ایسنا: وی بیان می‌کند: از ابتدای راه‌اندازی سامانه تا ۱۰ شهریورماه سال جاری تعداد پذیرش زوجین متقاضی طلاق در مرکز جامع مراقبت از خانواده (سامانه تصمیم) شهرستان قزوین دو هزار و ۶۴۳ پرونده است که تاکنون نیز ۳۳.۱۴ درصد پرونده‌ها منجر به سازش شده است و می‌توان گفت بیشترین دلیل رجوع برای طلاق اعتیاد و خیانت است.
مردم در برابر مشاوره مقاومت می‌کنند
کاهش ۱۴ درصدی طلاق اتفاق خوبی است که به دلیل انجام مشاوره‌های تخصصی قبل از طلاق اتفاق افتاده است، اما این مشاوره‌های چقدر مؤثر هستند و تا چه میزان می‌توانند اطمینان بدهند که زندگی این افراد سامان بگیرد؟
سراغ اتاقی که رویش نوشته مدیر مرکز می‌روم تا از چندوچون کار اطلاع پیدا کنم؛ خانمی با روی خوش‌استقبال می‌کند و خودم را معرفی می‌کنم، فاطمه شعبانی مددکار مرکز و جانشین مدیر سامانه تصمیم می‌گوید: مشاوره‌ها در مراکز مورد تأیید دادگستری انجام می‌شود در حال حاضر دادگستری ۱۰ مرکز به ما معرفی کرده است که متقاضیان طلاق را به آن‌ها ارجاع می‌دهیم و هر فرد متقاضی طلاق باید پنج جلسه مشاوره بگذراند.
وی ادامه می‌دهد: سه جلسه مشاوره فردی صورت می‌گیرد و زوجین مسائل را مطرح می‌کنند و طی دو جلسه نیز مشاوره به‌صورت گروهی برگزار می‌شود، سه جلسه مشاوره مربوط به زوج است و دو جلسه نیز به مسائل حقوقی و مذهبی می‌پردازد.
شعبانی تأکید می‌کند: مشاوره‌ها ظرف ۴۵ روز انجام می‌شود و بعداز آن اگر زوجین خواستند فرصت دوباره بدهند سازش و پرونده در سیستم بایگانی می‌شود، اگر عدم سازش باشد به دفتر خدمات قضایی می‌فرستیم تا پروسه طلاق انجام شود.
وی اظهار می‌کند: برای بعضی از افراد پروسه ۴۵ روزه سخت است و می‌خواهند زودتر جدا شوند، اگر این افراد پیش از اقدام به طلاق جلسات مشاوره را گذرانده و نامه مشاوره داشته باشند، ممکن است دیگر نیازی به مشاوره نداشته باشند.
این مددکار اجتماعی بیان می‌کند: عده‌ای نیز تأکید دارند که بدون حضور در مراکز مشاوره طلاق بگیرند و می‌گویند حق مشاوره را پرداخت می‌کنند اما هدف ما دریافت پول نیست بنابراین باید مشاوره را بگذرانند و نامه سازش یا عدم سازش دریافت کنند.
وی تصریح کرد: برخی از افراد بعد از ثبت‌نام برای طلاق به دلایل مختلفی دیگر به مرکز مراجعه نمی‌کنند، در اغلب اوقات نیز برای انجام جلسات مشاوره همکاری نمی‌شود، درواقع می‌توان گفت یکی از مشکلات ما این است که مقاومت در برابر مشاوره از سوی مراجعه‌کنندگان، زیاد است.
شعبانی تأکید می‌کند: آن‌ها که طلاق توافقی می‌خواهند، نمی‌توانند ۴۵ روز تحمل کنند و آن‌هایی که طلاق یک‌سویه است نیز تمایل به طولانی بودن پروسه ندارند اما نیاز است که این دوران با مشاوره گذرانده شود، اغلب از مشاوره‌های گروهی رضایت ندارند و می‌گویند نمی‌توانند مسائل شخصی خود را مطرح کنند که در این مورد باید تدبیری اندیشیده شود.
وی خاطرنشان می‌کند: این مشاوره‌ها صرفاً به دلیل سازش صورت نمی‌گیرد، بلکه موارد مختلفی از قبیل فرزند پروری، تک والدی و آسیب‌های بعد از طلاق نیز آموزش داده می‌شود، هدف اول سازش و هدف فرعی این است که به زوجین کمک کنیم که در زندگی مجدد آسیب نبینند و هیجانی تصمیم نگیرند.
شعبانی بیان می‌کند: اگرچه خیلی‌ها استقبال نمی‌کنند اما برخی نیز می‌گویند به مشاوره نیاز داریم و دوست دارند زندگی‌شان سر بگیرد، برخی نیز عمداً همسرشان را می‌آورند تا در جلسات مشاوره شرکت کنند ولی درنهایت می‌توان گفت اغلب افراد در برابر مشاوره مقاومت می‌کنند.
در سالن انتظار نشسته‌ام، زنی به همراه مردی از پله‌ها پایین می‌آیند و به سراغ مدیر مرکز می‌روند، مرد آرام اما زن عصبانی است، وارد اتاق که می‌شوند زن بلافاصله درب و پنجره را می‌بندد و نمی‌خواهد کسی بداند چرا اینجا هستند؛ اما پنجره‌های بسته نمی‌تواند صدای اعتراضش را به گوشم نرساند «این چه وضعشه، ما خسته شدیم، چرا قبل از عقد برنامه‌ای برای ما نداشتید و فقط با گرفتن شناسنامه عقدمان کردید؟ حالا باید برویم مشاوره!» عصبانی از اتاق خارج می‌شود و همسرش نیز به دنبالش می‌رود؛ با خود می‌گویم به‌راستی چرا این مشاوره‌ها پیش از ازدواج اجباری نمی‌شود، شاید مشاوره‌های پیش از ازدواج بتواند از ازدواج‌های نادرست جلوگیری و میزان طلاق را کاهش دهد.