در شهرهایی که سطح آب زیرزمینی بالا و نفوذ پذیری زمین کم بود باید چاه های فاضلاب هرچند وقت یکبار تخلیه و به بیرون شهر انتقال داده می شد.

اصفهان از شهرهای مورد دوم است که به علت یک لایه خاک سخت فاضلاب شهری در زمین نفوذ نمی کرد. طبیعت از سویی با کم جان کردن خاک اصفهان و از سوی دیگر با تشکیل لایه های رس درون خاک خود به آدمی یاد داد تا چرخه فاضلاب را طراحی کند و به گردش در آورد.

به علت نبود سیستم فاضلاب شهری ، ماجرای چاه های فاضلاب هم چنان از گذشته و ادوار مختلف دست به گریبان سلامتی مردم اصفهان بود تا دوره پهلوی اول عصری که ، به سبب ثبات مدیریت و دمیدن نسیم تجدد چهره شهرها در حال تغییر بود  و اصفهان نیز از این قاعده مستثنی نبود  اما عصر رضا شاه هم به پایان رسید ولی باز هم مشکل آب شهر و چاه های فاضلاب آن و صحنه های زننده کودکش ها برجای بود.

 گام مدیریتی بسیار مهم در موضوع آب و فاضلاب شهر اصفهان تاسیس ” سازمان آب منطقه ای اصفهان ” در بهمن ۱۳۴۴ بود تا همه امور مربوط به آب و فاضلاب را که تا پیش از این در اختیار بلدیه یا شهرداری بود را به دست بگیرد. بدین ترتیب یک نظام واحد بر همه موسسات مربوط به آب و فاضلاب مدیریت می کرد.

 در سال ۱۳۴۵ همه تاسیسات آب و فاضلاب  از شهرداری جدا شد و با کمک سازمان برنامه موسسه ای جداگانه با نام ” سازمان آب و فاضلاب اصفهان ” پا گرفت. سازمان آب و فاضلاب اصفهان که نخستین اداره آب و فاضلاب در کل کشور بود ” نمونه ” اعلام شد .

امروز شاید تصور خانه ای بدون لوله کشی آب و فاضلاب در محدوده شهر اصفهان استثنایی و حتی محال به نظر رسد ، اما آن هایی که سنشان بیش از چهل سال می رسد با اندکی کندوکاو در خاطره های دور ،

می توانند روزهایی را به یاد آورند که آب خانه را از چاه درون حیاط می جستند و کوچه های شهر پر بود از قافله های کودکش که با بوی گند و لباس های کثیفشان منظره ای زننده را پیش چشم رهگذر می آفریدند.  علاوه بر همه این ها هر روز خبر می رسید که فلان پیرمرد یا فلان بچه  در چاه فاضلاب فلان کس افتاده و جان سپرده است .

شبکه فاضلاب اصفهان به طول ۳۷۰۰ کیلومتر با داشتن قدمتی ۵۵ ساله یکی از قدیمی ترین شبکه های فاصلاب کشور است که متاسفانه این قدمت، موجب فرسودگی و بعضا ریزش آن در نقاط مختلف شهر شده و بر این اساس بازسازی و نوسازی حدود ۱۵۰۰ کیلومتر از این شبکه به عنوان یکی از اولویت های شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان در دستور کار قرار گرفته است و لزوم بازسازی آن وجود دارد که از سال ۱۳۹۴ عملیات بازسازی و اصلاح آن به روش نوین در دستور کار قرار دارد .

استان اصفهان با داشتن ۱۴ درصد پساب تولیدی کشور، در تصفیه خانه های خود ۱۷۵ میلیون مترمکعب پساب دارد و این بخش از ذخیره آبی در استان اصفهان می تواند به مصرف کشاورزی و صنعت برسد تا بخشی از مشکلات ناشی از نبود آب در اصفهان را مرتفع کند .

 ظرفیت های استان اصفهان در جمعیت تحت پوشش شبکه های فاضلاب و نیز تعدد تصفیه خانه ها در این استان سبب شده تا  رتبه نخست را به لحاظ جمعیت تحت پوشش به خود اختصاص دهد و لزوم استفاده از پساب در شرایط کم آبی یکی از سیاست های شرکت آبفا به شمار می آید .

در سال ۱۳۸۶ با سفر هیئت دولت به اصفهان، مبلغ ۲۰۰ میلیون یورو از محل فاینانس خارجی به پروژه «شناسایی و بازسازی شبکه فاضلاب اصفهان» تخصیص داده  و مقرر شد طی چهار قسط ۵۰ میلیون یورویی این منابع در اختیار قرار گیرد و در سال ۱۳۸۸ مجوز اخذ مناقصه بین المللی به صورت فاینانس خارجی به مبلغ ۵۰ میلیون یورو کسب شد و در نهایت شرکت هایی از کشورهای آلمان، ایران و چین برنده مناقصه شدند.

در سال ۱۳۹۰ پس از اخذ مجوزهای لازم از شورای اقتصاد، بانک مرکزی، گشایش اعتبار اسنادی آغاز شد و در نهایت سال ۱۳۹۴ عملیات بازسازی شبکه فرسوده اصفهان آغاز شد .

شبکه فاضلاب اصفهان به عنوان نخستین شهر در کشور به روش های نوین بازسازی شد. از زمانی که عملیات بازسازی و اصلاح شبکه فرسوده فاضلاب با تکنولوژی نوین در اصفهان در دستور کار قرار گرفت چهار دوره کارگاه آموزشی با حضور کارشناسان آبفا از تمام کشور در اصفهان برگزار شد.

 این کارگاه ها به صورت تئوری و عملی برگزار شد تا برخی از فعالان صنعت آبفا در کشور با روش نوین بازسازی شبکه فاضلاب در دنیا آشنا شوند و با بومی شدن این تکنولوژی، سایر شهرها در کشور به منظور بازسازی شبکه فاضلاب بتوانند از توان داخلی در این زمینه بهره مند شوند. گفتنی است فاز دوم این پروژه نیز در حال انجام است .