تداوم بارش‌های مساعد و به موقع، کشاورزان خراسان شمالی را که بتدریج به بی آبی و نامهربانی آسمان خو گرفته بودند، شادمان کرد و نوید از روزهایی خوش به آنان داد.
کارشناسان کشاورزی بر این باورند که بارش‌های مطلوب در این منطقه خشک و نیمه خشک، سال زراعی پرباری را برای زارعان رقم بزند و خراسان شمالی را با افزایش تولیدات کشاورزی روبه‌رو کند.
این استان به دلیل داشتن قابلیت بالا در بخش کشاورزی و شرایط اقلیمی خاص، علاوه بر تامین بخشی از نیازهای غذایی استان های مجاور، قسمتی از محصولات خود را صادر می کند که بارش های مساعد امسال نوید رونق تولیدات این بخش را می دهد.

* آنچه که بود
در خشکسالی های چند سال اخیر کشاورزان خراسان شمالی خسارت بسیاری دیدند و کشت های دیم آنان به علت تشنگی و بی آبی سوخت و یا به علت اقتصادی نبودن زیر دندان دامها رفت.
به گزارش جارچی اخبار و به نقل از ایرنا, کمبود منابع آبی و خشکیدن چشمه ها باعث شده بود برخی از کشاورزان دیمکار و حتی آبی کار، مزارع خود را با تانکر آبیاری کنند که این امر موجب بالا رفتن هزینه ها و کاهش تولید و نارضایی این قشر زحمتکش شده بود.
از ۳۴۴ هزار هکتار عرصه کشاورزی خراسان شمالی ۱۴۲ هزار هکتار آبی و ۲۰۲ هزار هکتار دیمزار است.
در سال های خشکسالی برخی کشاورزان و به خصوص باغداران استان به ناچار از آب کثیف فاضلاب برای آبیاری مزارع و باغ های خود استفاده می کردند که حتی انتقال این آب نیز هزینه و مرارت زیادی داشت.
در سال های زراعی گذشته، بسیاری از کشاورزان و باغداران این استان به دلیل خشکسالی و گسترش آفات و بیماری ها، دچار خسارت های مالی شدیدی شده و برخی فعالیت در این عرصه را رها کرده و به شهرها کوچیدند.
بنابر اعلام سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی سال گذشته افزون بر ۴۴ درصد عرصه های زراعی این استان با کم آبی مواجه بود و برخی کشاورزان درختان خود را قطع کرده و به سمت کشت گیاهان کم آب طلب رفتند.
در سالیان اخیر برخی از تاکستان های مناطق شرقی استان، از جمله شهرستان فاروج به علت کمبود بارندگی و آب، قلع و قمع شده و زمین ها زیر کشت زعفران رفت.

* طراوت به روستاها برگشت
هم اکنون روستاهای این استان حال و هوای دیگری دارد و علیرغم خسارات سیل کشاورزان، خوشحال هستند چرا که بارش باران جانی دوباره به کشتزارها و مزارع داده است.
با وجود خسارت افزون بر ۷ هزار میلیارد ریالی بارندگی ها به استان خراسان شمالی، این بارش ها آثار مثبت بسیاری داشته است.
تامین آب مورد نیاز حوزه زراعی و باغی، سرسبز شدن مراتع و تامین علوفه دامی، رشد و نمو گیاهان برای پرورش زنبور عسل، پر آب شدن چشمه ها و رودخانه ها، رونق گرفتن استخرهای پرورش ماهی از پیامدهای بارش های بهاری است که تحمل خسارات سیلاب ها را میسر کرده است.

* رشد ۲۵ درصدی محصولات کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: انتظار است باتوجه به بارش باران و تامین منابع آبی مورد نیاز اراضی کشاورزی، تولید محصولات زراعی استان در سال زراعی جاری ۲۵ درصد افزایش یابد.
عبدالله یوسفی اظهار داشت: پیش بینی می شود امسال یک میلیون و ۷۴۰ هزار تن انواع محصول زراعی، باغی و دامی در استان تولید شود که این رقم در سال گذشته یک میلیون و ۳۱۹ هزار تن بوده است.
وی افزود: از مجموع کل تولیدات بخش کشاورزی استان یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن مربوط به بخش زراعی، ۳۳۰ هزار تن باغی و ۲۱۰ هزار تن محصولات دامی است.
وی گفت: میزان بارندگی در این استان از اول مهر تاکنون ۳۰۱ میلیمتر بوده که در مقایسه با دوره بلندمدت ۵۹ درصد و در قیاس با سال گذشته ۱۵۳ درصد رشد داشته است.

* پایانی بر قصه تلخ خشکسالی
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی با بیان اینکه بارش باران در سال زراعی جاری پراکنش بسیار مطلوبی داشته، افزود: این پراکنش از پاییز تا فروردین بسیار مناسب بوده و میزان آن نیز قابل توجه بوده است.
یوسفی با بیان اینکه به نوعی این میزان بارش به خشکسالی ۱۰ تا ۱۵ ساله پایان داده است، اظهار داشت: بارش مناسب باران شرایط کشت و کار را در بهار امسال فراهم کرد.

* انتظار افزایش ۲ برابری گندم
وی با بیان اینکه در سال زراعی جاری انتظار تولید ۳۳۰ هزار تن گندم در استان را داریم، گفت: پاییز گذشته ۴۷ هزار هکتار گندم آبی و ۹۹ هزار هکتار گندم دیم و ۴۰ هزار هکتار جو آبی و دیم کشت شد.
یوسفی با بیان اینکه هم اکنون وضعیت کشتزارهای دیم استان بسیار مناسب است، گفت: حتی گندم و جو دیمکاران از اراضی آبی نیز بهتر شده است.
وی با بیان اینکه مزارع دیم از رطوبت کافی برخوردار شده، اظهار داشت: پیش بینی می شود امسال ۲۵۰ تا ۲۹۰ هزار تن گندم مازاد بر نیاز از کشاورزان استان خریداری شود و حال آنکه پارسال ۹۱ هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده بود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی افزود: پارسال از کشتزارهای استان ۱۵۰ هزار تن گندم و ۴۵ هزار تن جو برداشت شده بود.
یوسفی اظهار داشت: انتظار می رود امسال افزون بر ۱۰۰ هزار تن جو نیز از مزارع منطقه برداشت شود.

* محصول کلزا سه برابر می شود
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی گفت: سه هزار هکتار کلزای آبی و دیم نیز در استان کشت شده که انتظار داریم حدود ۶ هزار تن دانه روغنی کلزا برداشت شود.
یوسفی افزود: پارسال ۲ هزار تن دانه کلزا از سطح حدود چهار هزار هکتار کشتزارهای استان برداشت شده بود.
وی با اشاره به نهضت کشت دانه های روغنی در استان، گفت: برنامه آینده این استان کشت افزون بر پنج هزار هکتار دانه روغنی کلزا است.

* تولید ۳۳۰ هزار تن محصول باغی
یوسفی، پیش بینی تولیدات حوزه باغبانی استان را ۳۳۰ هزار تن عنوان کرد و افزود: انتظار می رود تولید باغی استان در مقایسه با سال گذشته ۲۰ تا ۲۵ درصد بیشتر شود.
وی گفت: هم اکنون وضعیت باغ های آبی و دیم استان بسیار مناسب است و حتی توسعه کشت در اراضی شیب دار برخی از مناطق استان را برای انگور، درختان دانه دار و گیاهان دارویی را به باغداران و کشاورزان توصیه می کنیم.
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی افزود: پیش بینی می شود امسال ۲۲ هزار تن کشمش، ۱۸۶ هزار و ۵۰۰ تن انگور از سطح ۱۸ هزار و ۸۰۰ هکتار تاکستان منطقه برداشت شود.
وی گفت: پیش بینی می شود امسال ۷۸ هزار و ۲۸۰ تن سیب از سطح سه هزار و ۹۸۵ هکتار باغ سیب و ۱۵ تن زعفران از سطح ۳۴۲ هکتار کشتزار این محصول برداشت شود.
وی اظهار داشت: با توجه به بارش باران، برنج نیز در استان کشت می شود اما از کشاورزان می خواهیم که با روش های نوین اقدام کنند چرا که کاشت برنج با روش سنتی منع قانونی دارد.

* تامین آب ۱۸ هزار هکتار زمین پایاب سدهای استان
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی گفت: بارندگی های اخیر، نیاز آبی ۱۸ هزار هکتار از اراضی پایاب سدهای استان را تامین کرده است.
یوسفی اظهار داشت: بارش ها ضمن جبران بخشی از خشکسالی های گذشته، تامین آب اراضی پایاب سدهای استان را تا حد زیادی محقق کرد که در صورت تداوم بارندگی ها تا ۱۰۰ درصد قابل تامین است.
وی افزود: همچنین بارندگی ها باعث جاری شدن آب در تمام رودخانه های فصلی و دائمی، تغذیه آبخوان ها و افزایش آبدهی منابع آبی چشمه و قنات ها شده است.
یوسفی گفت: با برنامه ریزی صورت گرفته و اجرای طرح های آبیاری نوین، ضمن استفاده مفید و موثر، اثربخشی و افزایش بهره وری آب در بخش کشاورزی افزایش خواهد یافت.

* پیش بینی تولید ۲۱۰ هزار تن محصول دامی
وی با بیان اینکه حدود سه میلیون واحد دامی در خراسان شمالی نگهداری می شود، گفت: پیش بینی می شود افزون بر ۲۱۰ هزار تن انواع محصول دامی در استان تولید شود.
به گزارش ایرنا به علت کاهش منابع آبی و کمبود آب روستاییان سال گذشته برای تامین آب مورد نیاز دام با مشکل مواجه بودند و حتی شرکت آب و فاضلاب روستایی استان اعلام کرده بود که ۳۸ درصد از آب آشامیدنی تولیدی این شرکت به مصرف دام می رسد.
خشکسالی ها و کمبود منابع آب، سبب خشکیدن چشمه ها، رودها و سایر منابع آبی شده بود و از طرفی، آب مورد نیاز برای مصارف دامی به سختی قابل تامین بود.

* اقبال کشاورزان به پرورش ماهی
مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: با توجه به بارندگی های مناسب امسال، اکنون کشاورزان برای پرورش ماهی در استخرهای ذخیره آب استقبال گسترده ای دارند.
محمدعلی مصباحی افزود: شمار زیادی از کشاورزانی که دارای استخر ذخیره آب هستند به دلیل وجود منابع پایدار آب، هم اکنون اقدام به خرید بچه ماهی کرده اند.
وی اظهار داشت: در استان خراسان شمالی ۶ هزار و ۲۵۰ منبع آبی شامل رودخانه، چشمه، قنات و سد وجود دارد که با توجه به بارش ها هم اکنون ظرفیت بسیار بالایی برای پرورش انواع ماهیان ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه انتظار می رود تولید ماهی در استان افزون بر ۲۵ درصد افزایش یابد، گفت: پارسال ۲ هزار و ۲۰۰ تن انواع ماهی سردآبی و گرم آبی در این استان تولید شده بود.

* کاهش ۳۰ درصدی هزینه های پرواربندی عشایر
مدیرکل اداره عشایر خراسان شمالی گفت: بارندگی، سرسبزی مراتع و رشد و نمو گیاهان در نیمه دوم پارسال و فروردین امسال، هزینه پرواربندی دام عشایر استان را ۳۰ درصد کاهش داده است.
محمدرضا قلی پور اظهار داشت: خشکسالی و فقر مراتع، عشایر این استان را در سال های گذشته مجبور به تغذیه دام با علوفه دستی کرده بود که این امر هزینه های پروار را افزایش می داد.
وی افزود: عشایر هر سال دام خود را با چرا در مراتع مناطق قشلاقی پروار می کردند که در برخی سال ها به علت افت شدید بارندگی و کمبود علف در مراتع، ناگزیر به پرورش آنها با تغذیه دستی می شدند.
وی اظهار داشت: خرید علوفه دستی از جمله جو، کنسانتره و سایر موارد برای قشر عشایر هزینه بالایی دارد اما اکنون مراتع غنی و برای تعلیف دام ها بسیار مناسب است.
مدیرکل اداره عشایر خراسان شمالی گفت: بارندگی های اخیر باعث پرآب شدن رودخانه ها، چشمه ها، قنات ها و منابع آبی مناطق ییلاقی و قشلاقی نیز شده است.
قلی پور افزود: در سال های گذشته به علت خشکسالی و کم آبی برای تامین آب شرب خانوارهای عشایری و دام هایشان نگران بودیم که عمدتا آبرسانی به آنها با تانکر صورت می گرفت اما خوشبختانه این مشکل امسال برطرف شده است.

*رکورد ۴۰ ساله بارش باران شکسته شد
رئیس مرکز تحقیقات هواشناسی خراسان شمالی گفت: در سال زراعی جاری ۲۹۷.۷ میلی متر باران در این استان باریده که بالاتر از رکورد ۴۰ ساله گذشته بوده است.
مهدی کمالی، میانگین بارش های سال زراعی جاری، از مهر ۹۷ تا هفتم اردیبهشت ۹۸ را ۳۳۰ میلی متر عنوان کرد.
وی افزود: این میزان در مدت مشابه پارسال ۱۴۷.۵ میلی متر و در دوره آماری بلندمدت نیز ۲۰۸.۳ میلی متر بوده است.
وی افزود: این در حالی است که میانگین بلندمدت بارش های استان در دوره زمانی ۴۰ ساله گذشته ۱۸۶.۷ میلی متر بوده است.
کمالی گفت: بر این اساس بارندگی های سال زراعی جاری در مقایسه با سال گذشته ۱۵۹ درصد و بلندمدت ۵۹ درصد رشد داشته است.
وی در خصوص تاثیرات این بارندگی ها بر خشکسالی نیز اظهار داشت: خشکسالی پدیده ای چند ساله است که البته با بارش های مطلوب یکساله از بین نمی رود.
وی افزود: با بارش های رخ داده در این مدت، در این چند ماهه شاهد ترسالی بودیم و امید است این بارش ها در سال های آینده نیز استمرار داشته باشد.
وی اظهار داشت: میانگین بارش های سالیانه خراسان شمالی ۲۴۰ میلی متر است.

* ورود ۴۳ میلیون مترمکعب آب به سدهای استان
سرپرست شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی گفت: بارندگی های اخیر، حدود ۴۳ میلیون مترمکعب رواناب وارد سدهای استان کرده است.
سیدعقیل مرتضوی اظهار داشت: بارندگی های اخیر، حجم آب ذخیره شده در پشت سدهای استان را به میزان قابل توجهی افزایش داده و مهار سیلاب های بزرگ اخیر، بخش زیادی از خسارات سیل به روستاهای پایین دست سدها را کاهش داد.
وی تصریح کرد: اکنون ۱۲۰ میلیون مترمکعب آب در پشت سدهای استان ذخیره شده که این رقم در مدت مشابه پارسال تنها ۷۶ میلیون مترمکعب بوده است.
مرتضوی افزود: بر اثر این بارندگی ها تنها ۳۶ میلیون مترمکعب آب وارد شیرین دره، بزرگترین سد استان در مانه و سملقان شده و اکنون ۵۸ میلیون مترمکعب از حجم ۶۱ میلیون مترمکعبی دریاچه این سد پر شده است.
وی گفت: در سیلاب های اخیر، دبی رود اترک، به بیش از ۲۰۰ مترمکعب بر ثانیه افزایش یافت و آورد رودها به سدها به همین میزان افزایش داشت و اگر آب سد پیش از این بارندگی ها تخلیه و ظرفیت برای مدیریت ایجاد نمی شد، خسارت های بیشتری ناشی از سرریز سد به روستاهای پایین دست تحمیل می شد.
اکنون هفت سد با حجم ۲۲۱ میلیون مترمکعب آب در خراسان شمالی در دست بهره برداری است که آب مورد نیاز ۲۲ هزار هکتار از کشتزارهای پایین دست را تامین می کند.

* افزون بر ۷ هزار و ۱۵۰ میلیارد ریال خسارت سیل
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی گفت: بر اساس آخرین آمار موجود سیلاب تاکنون هفت هزار و ۱۵۰ میلیارد ریال به بخش های مختلف استان خسارت وارد کرده است.
جواد نظری اظهار داشت: از این میزان پنج هزار و ۵۹۶ میلیارد و ۶۸۱ میلیون ریال به بخش های مختلف تاسیسات زیربنایی و یک هزار و ۵۶۲ میلیارد و ۷۵ میلیون ریال به بخش کشاورزی خسارت وارد شده است.
وی افزود: در بخش کشاورزی نیز دو هزار و ۴۰ راس دام سبک و سنگین تلف شد که ۴۴ میلیارد و ۱۳۸ میلیون ریال خسارت به دنبال داشت.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی میزان خسارات وارده به بخش طیور نیز ۹ هزار و ۵۰۵ میلیارد ریال بوده که بیشترین آنها مربوط به تلف شدن ۱۸ هزار کلنی زنبور عسل بوده است.
وی افزود: همچنین ۹ هزار و ۶۰۰ هکتار اراضی زراعی استان ۲۲۱ میلیارد و ۳۸۶ میلیون ریال و ۹۳۷ هکتار اراضی باغی ۱۶۵ میلیارد و ۲۹۱ میلیون ریال خسارت دید.
نظری اظهار داشت: به ۳۸۹ حلقه چاه و استخر و قنات و دیگر منابع آبی نیز ۵۴۳ میلیارد و ۶۵۶ میلیون ریال خسارت وارد آمد و چهار هزار و ۱۱۲ دستگاه ادوات کشاورزی و دامداری ها نیز ۵۴۳ میلیارد و ۳۴۹ میلیون ریال خسارت دیدند.
خراسان شمالی ۳۴۴ هزار هکتار عرصه کشاورزی دارد.