«طرح جمعآوری کودکان خیابانی هیچ مغایرتی با کنوانسیون حقوق بشر ندارد و اساسا شرایط این کودکان با اصول همان کنوانسیون مغایر است. طرح جمعآوری کودکان خیابانی به علت تبعاتی که حضور آنان برای حفظ مسائل امنیتی و سلامتی دارد باید اجرا شود.» این صحبتهای اخیر محسنی بندپی (استاندار تهران) است که در واکنش به اعتراضات و مخالفتهای فعالان حقوق کودکان بیان شده است.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از ایلنا، مرکز «یاسر» در محله شوش تهران با اجرایی شدن طرح ساماندهی کودکان کار پر از کودکان ایرانی و مهاجری است که به علت فقر مجبور هستند روزها و شبها را در خوابگاههایی بگذرانند که که در محلی که برای ۳۵ نفر ظرفیت دارد بیش از ۱۵۰ کودک کار نگهداری میشدند. اغلبشان بین ۱۲ تا ۱۸ سال هستند. کودکانی که جرمشان اغلب بیثباتکاری و بیکاری و مرگ پدران و مادرانشان است. راهرویی به طول حدود ۳۰ متر با چند اتاق در مرکز یاسر وجود دارد که محل زندگی کودکان جمعآوری شده از خیابان است. جایی که راه کودکان حاشیهنشین به آن منتهی میشود. اما آیا واقعا طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان مغایر با پیماننامه های جهانی حقوق کودک نیست؟
ضحی امیری (مسئول کمیته حقوقی انجمن حمایت از حقوق کودکان) در گفتگو با ایلنا درباره موضع این تشکل، با اشاره به اینکه اجرای طرح ساماندهی کودکان علاوه بر زیرپا گذاشتن کرامت انسانی کودکان، با پیماننامه جهانی حقوق کودک مغایرت دارد، اظهار داشت: طرح ساماندهی کودکان کار که از تیر ماه ۹۸ مجدداً آغاز شده در سطوح مختلف، کرامت انسانی کودکان را نقض و حقوق آنها را نادیده گرفتهاست.
وی افزود: مطابق ماده ۳ پیماننامه جهانی حقوق کودک در تمام اقدامات مربوط به کودکان که توسط مؤسسات رفاه اجتماعی عمومی و یا خصوصی، دادگاهها، مقامات اجرائی یا ارگانهای حقوقی انجام میشود، منافع کودک از اهم ملاحظات است.
قاعده ارتباط تقویت یافته مددکار اجتماعی با کودک خیابانی رعایت میشود؟
امیری با طرح این پرسش که نفع کودک در اینجا توسل به اقدامات غیرکارشناسانه و امنیتی است یا اقدامات حمایتی و پیشگیرانه؟، بیان کرد: جذب در آییننامه ساماندهی کودکان خیابانی مصوب ۱۳۸۴ اینگونه تعریف شدهاست: ارتباط تقویت یافته مددکار اجتماعی با کودک خیابانی که جلب اعتماد و پذیرش ارتباط ازسوی کودک خیابانی را به همراه دارد.
او ادامه داد: اما آنچه در عمل اتفاق میافتد هیچ شباهتی به یک ارتباط تقویتیافته ندارد و به گواه کودکانی که در مراکز ساماندهی حضور دارند، یا با توسل به زور و قوای قهریه سوار ماشین شدهاند یا با وعده دادن یک غذای گرم و لباس!
مسئول کمیته حقوقی انجمن حمایت از حقوق کودکان خاطرنشان کرد: در آئیننامه مرحلهای به نام پذیرش در سه سطح پیشبینی شده است، در سطح یک مددکار موظف به برقراری ارتباط فعال با کودک خیابانی برای فراهم نمودن حمایتهای لازم، بدون نگهداری کودک در مرکز اقامت است.
وی افزود: خوب است بدانیم چه تعداد از کودکان دستگیر شده در این طرح قبل از حضور در این مراکز از چنین حمایتها و خدماتی بهره بردهاند.
عدم توجه به مواعد مدت مذکور در مراکز موقت بهزیستی
ضحی امیری خاطرنشان کرد: در آئیننامه اجرایی در مورد اقامت کودکان آمده است که در سه سطح کوتاه مدت(حداکثر ۲۱ روز)، میان مدت (بیشتر از ۲۱ روز تا یکسال) و درازمدت (حضور کودک بیسرپرست یا بدسرپرست در مراکز شبانه روزی تا پایان ۱۸ سالگی) کودک در مراکز اقامت حضور خواهد داشت در صورتی که عملاً کودکان بدون توجه به این مواعد مدت بیشتری در مراکز موقت بهزیستی که امکانات حداقلی نسبت به سایر مراکز دارد، نگهداری میشوند در صورتی که در آئیننامه مراکز نگهداری در هر سطح مشخصاً توضیح داده شده و متفاوت است.
او با بیان اینکه از این مراکز به عنوان مراکزی یاد شده است که در آنها خدمات تخصصی به کودکان کار ارائه میشود، تصریح کرد: در حالی که روایت کودکان از تجربه حضورشان در یکی از مراکز نگهداری کوتاه مدت با دریافت خدمات تخصصی فاصله بسیاری دارد.
او ادامه داد: کودک قربانی کودک آزاری جنسی، کودک معارض با قانون که به دلیل صغر سن به مرکز بهزیستی ارجاع شده و کودک کار همگی در یک محل نگهداری میشوند و هیچ رویکرد تخصصی برای غربالگری و ارائه خدمات مناسب در مراکز نگهداری کوتاه مدت وجود ندارد.
مسئول کمیته حقوقی انجمن حمایت از حقوق کودکان بیان کرد: در سراسر پیماننامه جهانی حقوق کودک دولتها موظف به تضمین به کارگیری اقدامات اجرائی و قانونی مناسب نسبت به کودکان هستند و کشورهای طرف کنوانسیون متعهد شدهاند تا اقدامات لازم را جهت تضمین برخورداری کودکی که خواهان پناهندگی است و یا پناهنده تلقی میشود، چه همراه والدین خود باشد یا شخص دیگری، از حمایتها و مساعدتهای بشردوستانه لازم و از حقوق مربوطه که در این کنوانسیون یا سایر اسناد بشردوستانه یا حقوق بشر مقرر شده، به عمل آورد.
امیری در پایان خاطرنشان کرد: آنچه با یک بار بازدید از مراکز نگهداری و شنیدن روایتها و تجربیات کودکان درگیر در این طرح روشن میشود این است که این طرح نه در فرایند اجرایی، نه در حضور هماهنگ سازمانها و نهادهای همکار و نه در مرحله نظارت حتی بر اساس خود آئیننامه مصوب سال ۸۴ نیست، چه برسد به رعایت استانداردهای بینالمللی و رعایت حقوق کودک بر اساس پیماننامه.
این درحالی است که داریوش بیات نژاد (مدیرکل بهزیستی استان تهران) که از طرح ساماندهی کودکان کار دفاع کرده بود، گفته بود: شهرداری در نظر دارد دو ساختمان در همین رابطه اختصاص بدهد و زمینه بازگشت تعدادی از کودکان مرکز یاسر به خانههایشان نیز فراهم شده است. رفتار ناشایست با کودکان به ما گزارش نشده است و مطلقاً نباید اتفاق بیفتد. اهداف این طرح صیانت از کودکان و جلوگیری از آسیب به آنان بوده است. در صورتی که مجریان با چنین برخوردهایی مواجه شوند به ما گزارش دهند.
- ۱۷ مرداد ۱۳۹۸ - ۰۹:۵۹
طرح ساماندهی کودکان کار مغایر با پیماننامه جهانی حقوق کودک است
یک فعال حقوق کودکان معنقد است: طرح ساماندهی کودکان کار که از تیر ماه ۹۸ مجدداً آغاز شدهاست در سطوح مختلف، کرامت انسانی کودکان را نقض و حقوق آنها را نادیده گرفتهاست.