رئیس حوضه آبریز زاینده رود گفت: حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب ورودی آب سد زاینده رود کاهش یافته و به حدود ۸۲۲ میلیون متر مکعب در سال رسیده است.
به گزارش جارچی اخبار، هوشنگ ملایی در برنامه گفتگوی ویژه افزود: در سال‌های گذشته یک و نیم میلیارد متر مکعب روان آب وارد سد زاینده رود می‌شد.
وی با بیان اینکه میانگین بارش دراز مدت در حوضه آبریز زاینده رود ۲۴۴ میلیون میلی متر است، اضافه کرد: وسعت حوضه این رودخانه ۲۷ هزار کیلومتر مربع است که از این مقدار هزارو ۹۰۰ کیلومتر مربع در استان چهار محال بختیاری و بقیه در استان اصفهان قرار دارد.
وی گفت: بیش از ۸ میلیارد متر مکعب بیلان منفی دشت‌های استان اصفهان است و سالانه سطح آب زیر زمینی در این حوضه آبریز به طور میانگین حدود ۵۶ سانتی متر کاهش می‌یابد.
ملایی افزود: به طول میانگین سالانه بیش از ۲۰۰ میلیون متر مکعب اضافه برداشت از حوضه آبریز زاینده رود در زمانی که بارش‌ها نرمال باشد، داریم.
وی ادامه داد: در زمانی که بارش بحرانی می‌شود میزان آب‌های زیر زمینی نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد و سطح آب پایین‌تر می‌آید.
رئیس حوضه آبریز زاینده رود گفت: در حوضه بالا دست سد زاینده رود و منطقه کوهرنگ در دوره مدت ۵۱ ساله به طور میانگین سالانه هزار و ۴۰۵ میلی متر بارندگی داشتیم، اما در ۱۰ سال گذشته با توجه به حاکم شدن دوره خشکسالی در کشور میزان بارش در منطقه کوهرنگ به هزار و ۲۷۳ میلی متر در سال کاهش یافته است و در سال آبی سال گذشته این میزان به ۸۲۲ میلی متر رسید که ۵۸۳ میلی متر در مقایسه با دوره دراز مدت کاهش بارندگی داشتیم.
آقای ملایی اضافه کرد: با کاهش بارش روان آب‌ها بیشتر کم می‌شود و این بر تغذیه سفره‌های آب زیر زمینی اصفهان تاثیر گذاشته است.
وی افزود: در ۵۰ سال گذشته حدود ۲ درصد میانگین دمای حوضه آبریزی زاینده رود افزایش یافته و افزایش دما به معنای تبخیر بیشتر و کاهش برف و سطح پوشش برف است.
رئیس حوضه آبریز زاینده رود گفت: حدود ۲۰۰ هزار هکتار اراضی تحت پوشش شبکه‌های آبرسانی رودخانه زاینده رود است و در بالا دست سد زاینده رود نیز حدود ۸۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی وجود دارد که یا از رودخانه برداشت مستقیم می‌کنند یا چاهک و چاه احداث کرده اند.
وی ادامه داد: برنامه جامعی برای تغییر الگوی کشت در حوضه آبریز زاینده رود نداریم، اما برنامه‌ای در دست تدوین است.
آقای ملایی افزود: اجرای این برنامه نیازمند فراهم شدن زیر ساخت هاست.
وی گفت: بسیاری از اراضی حوضه آبریزی زاینده رود زیرکشت گندم قرار دارد، اما در بخشی هنوز برنج کشت می‌شود و جایگزینی برای آن معرفی نشده است.
ملایی اضافه کرد: در حال تحلیل وضع موجود و جمع آوری داده‌ها در حوضه آبریز زاینده رود در استان چهارمحال بختیاری و اصفهان هستیم و پایش منظم دوره‌ای در منطقه در حال انجام است و برداشت‌های غیرمجاز منابع آب شناسایی شده است.
وی افزود: سیستم آبیاری اراضی کشاورزی حوضه آبریز زاینده رود ۵۰ درصد سنتی و ۵۰ درصد سامانه‌های تحت فشار است.
رئیس حوضه آبریز زاینده رود گفت: وزارت جهاد کشاورزی در سال‌های گذشته بر اساس منابعی که در اختیار داشته طرح‌های آبیاری تحت فشار را تدوین و برخی را اجرا کرده است، اما در این زمینه درخواست کشاورزان برای استفاده از این سیستم و کمک دولتی برای ایجاد آبیاری تحت فشار اهمیت دارد.
وی با بیان اینکه از سال ۹۲ تاکنون بار آبی جدیدی بر حوضه آبی زاینده رود تحمیل نشده است، ادامه داد: امسال یکی از خشک‌ترین سال آبی را سپری می‌کنیم و خشکسالی موجب شده است اقدامات خوب انجام شده چندان دیده نشود.
ملایی با اشاره به اینکه صنایع ذوب آهن، فولاد و پالایشگاه‌ها در استان اصفهان صنایع ملی هستند، افزود: این صنایع ۲۰۰ میلیون متر مکعب سالانه آب استفاده می‌کنند البته میزان مصرف آب افرادی را که در این مناطق ساکن شده اند نیز باید در نظر گرفت.
وی با بیان اینکه ۸۰ تا ۱۰۰ متر مکعب نیاز آب شرب هر نفر در سال است، گفت: بر اساس جمعیت ۵ میلیون نفری حوضه آبریز زاینده رود سرانه آب در اصفهان در مقایسه با شاخص‌های کل کشور بسیار کمتر است.
ملایی افزود: از جمله برنامه‌ها برای کاهش مصرف آب صنایع استان اصفهان استفاده آن‌ها از پساب شهری است و اکنون نیمی از مصرف آب صنایع از پساب تامین می‌شود.
وی ادامه داد: صنایع استان اصفهان کمتر از ۵۰ میلیون متر مکعب از آب زاینده رود در سال استفاده می‌کنند که تلاش می‌کنیم این میزان را در سال‌های آینده به صفر برسانیم.
رئیس حوضه آبریز زاینده رود گفت: حق آبه‌ها در استان اصفهان به دوره شیخ بهایی باز می‌گردد، اما سند جدید تخصیص آب این رودخانه در حال تدوین است.
وی اضافه کرد: بیشترین مصرف آب در بخش کشاورزی و میانگین سرانه اراضی کشت آبی ما در مقایسه با دنیا بیش از ۲ برابر است.
ملایی افزود: به ازای هر نفر ۱۰۰ هکتار اراضی کشت آبی داریم و به ازای هر متر مکعب آب استفاده شده حدود یک و دو دهم کیلو گرم محصول تولید می‌کنیم که باید به بیش از دو کیلو گرم افزایش یابد.
محمدرضا محبوب فر کارشناس منابع آب و توسعه پایدار نیز در این برنامه گفت: با توجه به رشد حمل و نقل، صنعت و جمعیت در جهان تغییرات اقلیمی و کاهش بارش ایجاد شده است.
وی افزود: در ایران نیز میانگین بارش‌ها کمتر از میانگین‌های جهانی و ۲۴۳ میلی متر در سال است، اما آنچه که ما را با دنیا متمایز می‌کند، مسئله مدیریت آب است. میزان بارش در کشور‌های خاورمیانه از ایران کمتر است، اما آن‌ها با مدیریت آب از این بحران عبور کردند.
محبوب فر افزود: به دلیل کاهش بارندگی‌ها در دنیا تولید محصولات غذایی کاهش یافته است، اما با مدیریت منابع آب از میزان هدر رفت آن با کشاورزی مدرن جلوگیری کرده اند.
وی ادامه داد: در ۲۰ سال گذشته میزان بارش‌ها در کشور به طور میانگین ۱۵ تا ۳۵ درصد کاهش، اما برداشت ما از منابع آب افزایش یافته است.
کارشناس منابع آب و توسعه پایدار افزود: در عین حال این میزان کاهش بارندگی نمی‌تواند ۸۰ درصد کشور را با بحران آبی روبرو کند و این فقط به مدیریت منابع آب باز می‌گردد.
وی اضافه کرد: پیش بینی می‌شود در ۱۵ سال آینده بارش‌ها به مرور از این وضع خارج شود و افزایش یابد.