یادداشتی از عباس دارایی
کنکور که روزگاری رقابتی ترین آزمون بین دانش آموزان در کشور برای ورود به دانشگاه بود در سالهای اخیر بواسطه تقلب سازمان یافته و فروش سوالات آن از طریق برخی موسسات و منابع خاص خاصیت رقابتی خود را از دست داده و عملا محلی برای ورود ” پول دارها ” به دانشگاه شده است .
موضوع تقلب در کنکور را همواره سازمان سنجش و وزارت علوم سعی می کنند تکذیب کنند اما زیر پوست جامعه ، تقلب در کنکور با دسترسی راحت به سوالات و استفاده از روش های مختلف برای حصول نتیجه یک واقعیت انکار ناپذیر است و چند سالی است که اعتبار این آزمون ملی در نزد افکار عمومی زیر سوال رفته است .
چهاردهم دی ماه سالجاری حسن مروتی معاون امور آزمون‌های سازمان سنجش در برنامه تلویزیونی “صبح بخیر ایران” اعلام کرد که قصد داریم با همکاری وزارت ارتباطات در زمان برگزاری کنکور در کل کشور اینترنت را قطع کنیم
او در پاسخ به سوال مجری برنامه در خصوص امکان قطع نقطه ای اینترنت در زمان برگزاری کنکور برای کاهش احتمال تقلب گفت: ” ما سال گذشته به صورت نقطه‌ای اینترنت را قطع کردیم اما برخی توانسته بودند از آنتن‌های دیگر کمک بگیرند و به اینترنت وصل شوند، بنابراین قصد داریم در زمان برگزاری آزمون، ان‌شاءالله اینترنت را کلا قطع کنیم! ”
این اظهارات دقیقا نشان می دهد که تقلب در کنکور با وجود تکذیب های مکرر متولیان امر یک واقعیت غیر قابل انکار بوده که بواسطه آن یکی از مسئولین سازمان سنجش از احتمال قطع اینترنت برای جلوگیری از تقلب سازمان یافته خبر داده است .
اظهاراتی که البته خیلی زود تکذیب شد ، وزیر علوم همان روز در حاشیه نشست هیات دولت احتمال قطع سراسری اینترنت کشور در زمان برگزاری کنکور را رد کرد و وزیر ارتباطات نیز گفت : ” هنوز چیزی در این باره مصوب نشده است.”
در سالهای اخیر با نزدیک شدن به زمان برگزاری کنکور، شاهد رشد قارچ گونه انواع شبکه‌ها، سایت‌ها و کانال‌های فروش سؤالات کنکور هستیم که عمده آن ها خوش سابقه بوده و مشتریان آنها از سایقه شان در تضمین رتبه های پایین و قبولی در کنکور رضایت کامل دارند .
سال ۹۹ در روز دوم کنکور سراسری در حالی که هنوز ساعتی از شروع کنکور سراسری داوطلبان گروه علوم انسانی و گروه علوم ریاضی نگذشته بود که در فضای مجازی تصویر صفحات دفترچه های کنکور منتشر شد و برخی کانال‌ها مدعی شدند که سؤالات کنکور لو رفته است.
یک روز قبل تر نیز در حالی که ساعاتی از شروع بخش عمومی کنکور هنر سپری شده بود ناگهان تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که حاوی همان سؤال های دفترچه آزمون در حال برگزاری بود.
سازمان سنجش در واکنش به این موضوع اما سعی کرده بود لو رفتن سوالات آزمون هنر را به اقدامی کی از دانش آموزان گره بزند ، فاطمه زرین آمیزی سخنگوی وقت سازمان سنجش آموزش کشور با تایید این موضوع در آن مقطع به ایسنا گفته بود: ” یکی از داوطلبان گروه آزمایشی هنر موفق به بردن گوشی همراه خود به جلسه آزمون شد و بخشی از سؤالات این آزمون را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است.”
او درباره تصاویری که برای بار دوم در فضای مجازی منتشر شده بود به ایسنا گفته بود: با همکاری دستگاه‌های امنیتی و انتظامی در استان‌های فارس و یکی از استان‌های غربی دو تیم دستگیر شده اند که برای ارسال عکس از حوزه‌های امتحانی برنامه‌ریزی کرده بودند که در تهران نیز دو نفر شناسایی شده‌اند و به زودی دستگیر خواهند شد.”
ماجرا بدین جا ختم نشد و در کنکور ۱۴۰۰ نیز حواشی زیادی رقم خورد ، فروش سؤالات و بروز تقلب در کنکور نیز در آن سال از سوی مسئولان وقت سازمان سنجش تکذیب شد اما پرونده‌های شبهه‌دار تعداد زیادی از پذیرفته شدگان رشته‌های پرطرفدار علوم تجربی بدون تعیین تکلیف و با وساطت تعدادی از مسئولان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی مختومه اعلام شده و این داوطلبان اکنون در پرطرفدارترین صندلی های دانشگاه تحصیل می‌کنند .
همان قضایا در کنکور ۱۴۰۱ نیز تکرار شد ، در آزمون رشته‌های تحصیلی هنر، ریاضی و انسانی، سئوالات برخلاف سالهای گذشته پس از پایان آزمون و به صورت رسمی دراختیار عموم داوطلبان قرار نگرفت، اما درمورد آزمون تجربی برخی مدعی شدند کل سئوالات عمومی و اختصاصی کنکور تجربی در ساعت ۹:۴۹، یعنی چند دقیقه پس از توزیع دفترچه اختصاصی شماره ۲، روی یکی از کانال‌های تلگرامی قرار داده شد. در این فایل دفترچه اختصاصی شماره ۳ که هنوز در آن زمان توزیع نشده بود نیز وجود داشته است.
پس از پایان کنکور امسال که در مقایسه با سایر کنکورهای گذشته پرحاشیه تر بود برخی منابع غیر رسمی مدعی تقلب گسترده ۲۵ هزار نفر از داوطلبان تجربی شدند ، در واکنش به این موضوع رییس سازمان سنجش با حضور در یک برنامه تلویزیونی ضمن رد ادعای مطرح شده درباره تقلب گسترده در کنکور تجربی، گفت: ” با تعداد ۴۸۰ نفر از متخلفان این آزمون برخورد شده و برای آنها پرونده تشکیل شده است “.
برخورد با ۴۸۰ متخلف در واقع اذعان به وقوع تقلبی بود که البته بیسیار گسترده بود و رئیس سازمان سنجش صرفا سعی کرد حجم آن را با کاهش تعداد متخلفین کم نشان دهد .
در سالهای اخیر برخی رشته ها بواسطه آینده شغلی تضمین شده با متقاضیان پرشماری روبروست و از این رو ضرورت پذیرش در این رشته ها بسیاری را به این باور رسانده است که باید به هر طریقی در کنکور متقاضیان این رشته ها پذیر ش شوند ، وجود تجارت هزاران میلیارد تومانی هزینه کلاس‌های کنکور و همچنین خرید و فروش سؤالات کنکور که باعث شده شاهد تخلفات و کلاهبرداری‌های گسترده در این عرصه باشیم عملا زمینه را برای ورود کسانی به دانشگاهها و پذیرش در رشته های کیفی نظیر پزشکی ، دندانپرشکی ، داروسازی و .. فراهم کرده که ” پول دار ” هستند !
روزنامه دنیای اقتصاد اخیر در گزارشی در باره تقلب در کنکور نوشته بود : « سوالات کنکور که در دو نوبت دی امسال و تیر سال آینده برگزار می‌شود، از ۴۰ تا ۱۵۰میلیون تومان در حال معامله است؛ آن هم با ارز دیجیتال ، سوالات به دو شیوه و با دو قیمت به فروش می‌رسند. شیوه اول، انتشار سوال و جواب هم‌زمان با شروع جلسه کنکور است که قیمت پایین‌تری دارد، اما بسیار مرسوم است و شیوه دوم، افشای سوالات قبل از امتحان است که قیمت بالاتری دارد. در هر دو مورد تعداد فروش پایین است و باید از قبل رزرو شود. البته در همه موارد قیمت کنکور تجربی نسبت به ریاضی و انسانی بالاتر است. شاید یک دلیل آن استقبال بالایی است که از رشته تجربی در سالهای اخیر نسبت به دیگر رشته‌ها شده است ، یکی از این فروشندگان سوال که اتفاقا کانال تلگرامی هم دارد لیست قیمت کلید سوالات سرجلسه کنکور را اینگونه عرضه می کند : رشته تجربی ۴۰ میلیون و رشته‌های ریاضی و انسانی ۳۰ میلیون تومان که نیمی از آن به صورت پیش‌پرداخت دریافت می‌شود، رتبه‌ای که تضمین می‌کند، زیر هزار است، برای پیش ثبت‌نام نیاز به احراز هویت است که شامل ارسال عکس برگه ثبت‌نام کنکور، شناسنامه، برگه‌ای با نوشته «برای.. بابت کلید کنکور ۱۴۰۲» و فیلم سلفی از متقاضی که باید اعلام کند این فیلم را برای …و برای احراز هویت بابت کلید کنکور ۱۴۰۲ ضبط می‌کنم. ”
در بازار خرید و فروش سوالات کنکور، تضمین فروشندگان سوالات کنکور به متقاضیان یک اصل است ، برخی از آنها در کانال های تلگرامی خود و در چت های خصوصی به مشتریان اینگونه تضمین می دهند : “در سازمان سنجش یک رابط داریم که به‌صورت تضمینی سوالات کنکور را در اختیارمان قرار میدهددر صورتی که سوالاتی که دریافت می‌کنید همان سوالات نباشد، ما هزینه را عودت می‌دهیم، ظرفیت ما محدود است و تا فلان روز دیگر سوالات کنکور را نخواهیم فروخت. ”
مروری بر این مسائل البته حاکی از این واقعیت تلخ است که تقلب در کنکور غیر قابل انکار است اما این موسسات غیر قانونی را چه کسانی اداره می کنند ، چگونه به سوالات کنکور دسترسی دارند و اساسا چگونه سوالات کنکور در اختیار افرادی غیر مسئول قرار می گیرد که بواسطه دسترسی به آنها تجارت پرسود فروش سوالات را راه انداخته و از طریق آن دانش آموزان غیر مستعد در رشته های پرطرفدار پذیرش می شوند؟