معاون استاندار آذربایجان غربی با بیان این که در سال آبی گذشته (مهر ۱۴۰۱ تا شهریور ۱۴۰۲) نزدیک به یک میلیارد متر مکعب از حقابه محیط‌زیستی دریاچه ارومیه تخصیص یافت، گفت: براساس پیش‌بینی‌های هواشناسی، قرار است از آبان‌ماه شاهد وقوع بارش‌های مؤثری در حوضه آبریز دریاچه ارومیه باشیم و بر این مبنا، وزارت نیرو قول داده است که در سال آبی جاری، رهاسازی آب به سمت دریاچه را زودتر از همیشه آغاز کند و حتما قبل از شروع فصل زراعی، اولین مراحل رهاسازی با توجه به وضعیت ذخایر سدهای موجود در حوضه آبریز انجام خواهد شد.
به گزارش جارچی اخبار، یاسر رهبردین، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی درباره آخرین برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده برای رهاسازی حقابه دریاچه ارومیه در سال آبی جدید (مهر ۱۴۰۲ تا شهریور ۱۴۰۳) توضیح داد: خوشبختانه در اولین ماه سال آبی جدید شاهد بارندگی‌های مناسبی در اغلب حوضه‌های آبریز کشور بوده‌ایم و سازمان هواشناسی پیش‌بینی کرده است که امسال در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز بارش‌های نرمال و حتی فراتر از نرمال را داشته باشیم. البته طبق پیش‌بینی هواشناسی، بارش‌های قابل توجه و مؤثر در حوضه آبریز دریاچه از آبان‌ماه آغاز خواهد شد و برنامه‌ریزی‌ها برای تامین حقابه دریاچه ارومیه در سال آبی جاری نیز بر همین مبنا پیش می‌رود.
معاون استاندار آذربایجان غربی ادامه داد: مطابق آخرین رایزنی‌های انجام‌شده با وزارت نیرو، قرار است در صورت وقوع بارش‌های مناسب در آبان‌ماه، این وزارتخانه برنامه زمان‌بندی رهاسازی آب به سمت دریاچه ارومیه از سدهای موجود در حوضه آبریز دریاچه را در جلسات آتی کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه ارائه دهد. این برنامه براساس پیش‌بینی‌های بلندمدت هواشناسی از میزان بارندگی‌ها و با توجه به میزان ذخایر آب موجود در هر سد، ارائه خواهد شد؛ به نحوی که ممکن است اولین مرحله از رهاسازی آب از برخی سدها در نیمه دوم آبان‌ماه انجام شود، اما مرحله نخست رهاسازی آب از سدهای دیگر به ماه‌های آذر و دی موکول شود.
وی افزود: مسئولان کارگروه نجات ملی دریاچه ارومیه تاکید دارند که در سال آبی جاری، رهاسازی آب به سمت دریاچه زودتر از همیشه و حتما قبل از شروع فصل زراعی آغاز شود تا بتوانیم از بارش‌های احتمالا مناسب پاییز و زمستان ۱۴۰۲، بیشترین استفاده را برای احیای دریاچه ببریم. مهمترین شرط برای این که امسال آب قابل توجهی به سمت دریاچه رهاسازی شود، این است که بارش‌های مؤثری در پاییز و زمستان اتفاق بیفتد که خوشبختانه پیش‌بینی‌های هواشناسی از همین موضوع حکایت دارد و امیدواریم این پیش‌بینی‌ها محقق شود.
پیگیری جدی استانداری‌ها برای مسدودسازی سردهنههای انحراف آب
رهبردین با اشاره به پیگیری‌های انجام‌شده توسط مسئولان استانداری‌های آذربایجان شرقی و غربی برای مسدودسازی سردهنههای انحراف آب به سمت اراضی کشاورزی و باغی گفت: با توجه به این که از سال‌های گذشته برخی کشاورزان در طول مسیر رودخانه‌ها و مسیل‌های منتهی به دریاچه ارومیه، سردهنه‌هایی را برای انحراف این روان‌آب‌ها به سمت اراضی کشاورزی یا باغی خود ایجاد کرده‌اند و بعضا در هنگام رهاسازی آب به سمت دریاچه، به صورت غیرمجاز از حقابه محیط‌زیستی رهاسازی‌شده برداشت می‌کنند، امسال پیگیری‌های جدی توسط استانداری‌های هر دو استان انجام شده است تا این سردهنه‌ها در فصول غیرزراعی مسدود شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی ادامه داد: به‌منظور تشدید نظارت‌ها در راستای جلوگیری از انحراف حقابه محیط‌زیستی دریاچه ارومیه به طرف مزارع و باغات موجود در حوضه آبریز دریاچه، قرار شده است که در هر دو استان آذربایجان شرقی وغربی، نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی به نیروهای نظارتی شرکت‌های آب‌منطقه‌ای کمک کنند تا با بستن سردهنه‌ها و جلوگیری از سایر روش‌های سنتی انحراف روان‌آب‌ها، بتوانیم حداکثر حقابه ممکن را به طرف دریاچه هدایت کنیم. همچنین قرار شده است که یگان حفاظت محیط‌زیست دو استان نیز در محل‌هایی که پاسگاه محیط‌بانی وجود دارد، در بازدیدهای میدانی به اکیپ‌های گشت و نظارت شرکت‌های آب‌منطقه‌ای کمک کند.
وی در ادامه اظهار داشت: هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌های قضایی و انتظامی استان‌های آذربایجان شرقی و غربی برای تقویت اکیپ‌های گشت و پایش منابع طبیعی، محیط‌زیست و آب‌منطقه‌ای دو استان انجام شده است و امیدواریم امسال بتوانیم حداکثر حقابه ممکن را هم با رهاسازی از سدها و هم از طریق هدایت روان‌آب‌های منتهی به دریاچه، تامین کنیم. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، قرار است در محل‌هایی که سد وجود ندارد، با بستن سردهنه‌ها و جلوگیری از سایر روش‌های انحراف آب، حداکثر مقدار ممکن آب حاصل از بارندگی‌ها را به طرف دریاچه هدایت کنیم و در مسیرهایی که سد وجود دارد نیز حجم رهاسازی با توجه به میزان ذخایر سدها تعیین خواهد شد.
حداقل نیاز بخش کشاورزی در رهاسازی حقابه در نظر گرفته خواهد شد
رهبردین با بیان این که در سال آبی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ هنوز رهاسازی آب به سمت دریاچه ارومیه شروع نشده است، عنوان کرد: وزارت نیرو قول داده است که در صورت وقوع بارش‌های مؤثر در آبان‌ماه، رهاسازی حجم قابل توجهی از آب به سمت دریاچه را از همین پاییز و احتمالا از نیمه دوم آبان‌ماه به بعد آغاز کند؛ به نحوی که قرار است وزارت نیرو پس از وقوع بارش‌های مناسب در هفته‌های آتی، براساس میزان ذخایر موجود در هرکدام از سدهای حوضه آبریز دریاچه و همچنین پیش‌بینی‌های فصلی سازمان هواشناسی، جزئیات برنامه رهاسازی حقابه از هرکدام از این سدها را به کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه ارائه دهد و مشخص کند که در فصول پاییز و زمستان امسال، حدودا چه مقدار آب از هر سد به سمت دریاچه رهاسازی خواهد شد.
معاون هماهنگی امور استانداری آذربایجان غربی همچنین در پاسخ به این سوال که در سال آبی قبل (مهر ۱۴۰۱ تا شهریور ۱۴۰۲)، چه مقدار از حقابه ۳.۴ میلیارد متر مکعبی دریاچه ارومیه توسط وزارت نیرو تامین شد، توضیح داد: حقابه ۳.۴ میلیارد متر مکعبی تعیین‌شده توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست برای دریاچه ارومیه، مربوط به سال‌هایی است که بارندگی مناسب باشد. اما در سال‌های آبی اخیر شاهد وقوع سه سال خشکسالی متوالی بودیم و در تمام این سال‌ها از جمله سال قبل، میزان بارندگی‌ها در حوضه آبریز دریاچه به‌شدت از متوسط بلندمدت یعنی همان شرایط نرمال کمتر بود و طبیعی است که در چنین شرایطی، میزان حقابه محیط‌زیستی تخصیص‌یافته نیز کاهش یابد.
وی در ادامه تاکید کرد: آمارهای رسمی حاکی از آن است که در سال آبی گذشته یعنی از شروع مهر ۱۴۰۱ تا پایان شهریور ۱۴۰۲ در مجموع نزدیک به یک میلیارد متر مکعب حقابه محیط‌زیستی دریاچه ارومیه تخصیص یافت. البته باید توجه داشت که در سال آبی قبل، میزان تخصیص حقابه از سدهای موجود در حوضه آبریز دریاچه، با در نظر گرفتن حداقل مقدار مورد نیاز برای بخش کشاورزی و تامین کامل نیاز آب شرب صورت گرفت و در سال آبی جاری نیز قرار است همین روند اتفاق بیفتد و حتما حداقل آب مورد نیاز برای تخصیص به بخش کشاورزی در رهاسازی حقابه دریاچه ارومیه در نظر گرفته خواهد شد.
تلاش برای تحقق هدف صرفه‌جویی ۴۰ درصدی در مصرف آب کشاورزی
رهبردین با تاکید بر این که بارش قابل توجه باران و برف در فصول پاییز و زمستان می‌تواند کمک مهمی به احیای دریاچه ارومیه داشته باشد، عنوان کرد: با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی مبنی بر شروع بارش‌های مؤثر در حوضه آبریز دریاچه از آبان ۱۴۰۲، امیدواریم با جاری شدن حجم بالایی از روان‌آب‌ها در آبراهه‌های موجود در این حوضه و هدایت این روان‌آب‌ها به سمت پیکره دریاچه در مسیرهایی که سد وجود ندارد، به همراه جلوگیری از انحراف آب توسط کشاورزان و باغداران در فصول غیرزراعی و همچنین رهاسازی احجام مناسب از سدهای موجود در حوضه آبریز توسط وزارت نیرو، شاهد بهبود وضعیت دریاچه ارومیه در هفته‌های آتی باشیم.
معاون استاندار آذربایجان غربی ادامه داد: اگر بخش قابل توجهی از بارندگی‌های پاییز و زمستان امسال در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، به صورت برف باشد، شاهد ذخیره شدن حجم بالایی از برف در کوهستان‌های اطراف خواهیم بود که در این صورت می‌توانیم علاوه بر پاییز و زمستان، در طول فصل بهار نیز احجام قابل توجهی از آب را از سدهای موجود در حوضه به سمت دریاچه رهاسازی کنیم. همچنین در سال آبی جاری، تکمیل فاز دوم تونل کانی‌سیب نیز به صورت جدی پیگیری می‌شود و احتمالا این پروژه تا پایان سال ۱۴۰۲ به بهره‌برداری خواهد رسید تا ظرفیت رهاسازی آب از سمت این تونل به دریاچه ارومیه به حدود دو برابر مقدار کنونی افزایش یابد.
این مقام مسئول در استانداری آذربایجان غربی همچنین خاطرنشان کرد: از سال گذشته رایزنی‌های زیادی با وزارت جهاد کشاورزی انجام شده است که امسال بتوانیم اقدامات نرم‌افزاری و به‌طور مشخص ترویج الگوی کشت مناسب و توسعه روش‌های نوین آبیاری در اراضی زراعی و باغی حوضه آبریز دریاچه ارومیه را جدی‌تر از قبل انجام دهیم و خودمان را به تحقق هدف صرفه‌جویی ۴۰ درصدی در مصرف آب کشاورزی در این حوضه آبریز نزدیکتر کنیم. همچنین در تلاش هستیم تا با تداوم روند مسدودسازی چاه‌های غیرمجاز موجود در حوضه که از سال‌های قبل آغاز شده است، وضعیت آبخوان‌ها بهتر شود و شاهد بهبود کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی حوضه آبریز دریاچه ارومیه باشیم.
وی در پایان تصریح کرد: اولویت داشتن تامین حقابه محیط‌زیستی دریاچه ارومیه نسبت به تخصیص آب به بخش کشاورزی در حوضه آبریز این دریاچه، موضوعی است که هم آقای مخبر، معاون اول محترم رئیس‌جمهور و هم آقای معتمدیان، استاندار آذربایجان غربی و مدیر اجرایی کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه روی آن تاکید دارند و انشاءالله امسال براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، رهاسازی حقابه دریاچه زودتر از همیشه و حتما قبل از شروع فصل زراعی آغاز خواهد شد و تلاش می‌کنیم با تشدید نظارت بر مسیر رهاسازی حقابه، حداکثر مقدار آب ممکن را به دریاچه ارومیه برسانیم.