رضا علیمحمدی

در سبک زندگی و دنیای مدرن امروزی که تحرک و مصرف غذاهای سنتی جای خود را به تحرک نداشتن، استفاده مداوم از خودرو و غذاهای مضر آماده داده است، شاهد جولان بیماری های مختلف از جمله دیابت هستیم که درصورت کنترل نکردن آن، صدمات جبران ناپذیری بر فرد و جامعه تحمیل می شود.

دیابت بیماری خاموش قرن نامیده می‌شود که می‌تواند نشانه‌های خاموشی هم در بدن داشته باشد. برای مقابله با این بیماری و عوارض آن باید نشانه‌های خاموش دیابت را بشناسیم، رژیم غذایی مناسب داشته باشیم و ورزش را فراموش نکنیم.

دیابت نوعی بیماری مزمن است که در آن بدن نمی‌تواند از گلوکز استفاده و یا آن را ذخیره کند. دیابت زمانی رخ می‌دهد که لوزالمعده دیگر قادر به ساخت انسولین نباشد یا بدن نتواند از انسولین تولید شده به خوبی استفاده کند.

دیابت کنترل نشده می‌تواند منجربه عواقب جدی شود و به طیف وسیعی از اندام‌ها و بافت‌های بدن، از جمله قلب، کلیه‌ها، چشم‌ها و اعصاب آسیب برساند.

افزایش تشنگی، احساس ضعف و خستگی، تاری دید، بی‌حسی یا گزگز شدن دست یا پا، زخم‌ها یا بریدگی‌هایی که به کندی بهبود می‌یابند، کاهش وزن بدون برنامه‌ریزی، تکرر ادرار، عفونت‌های مکرر بدون دلیل و خشکی دهان از جمله علائم دیابت به شمار می آیند.

اگر دیابت به خوبی مدیریت شود، مبتلایان می‌توانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشند. اما یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، سطح قند خون کنترل ‌نشده است. برای مثال، اگر سطح گلوکز خیلی بالا برود، می‌تواند منجربه مرگ ناگهانی شود.

شرایط دیگری که منجربه مرگ افراد مبتلا می‌شود، آسیب دیدن اندام‌ها و بافت‌های بدن در درازمدت است. به‌ عنوان مثال، ممکن است رگ‌های خونی در کلیه‌ها در اثر قند خون بالا آسیب ببیند. این عارضه می‌تواند منجربه نارسایی کلیه شود و فرد به دیالیز نیاز پیدا کند. همچنین آسیب اندام و عروق خونی می‌تواند منجربه نابینایی و قطع پای فرد مبتلا به دیابت شود. این مسأله کیفیت زندگی او را کاهش می‌دهد و موجب افزایش خطر عفونت، جراحات یا بیماری‌های دیگر می‌شود.

رژیم افراد دیابتی با افراد عادی بسیار متفاوت است. تنها نخوردن قند و شیرینی فایده ندارد، بلکه باید مصرف گوشت و چربی‌های حیوانی‌ نیز کاهش پیدا کند و برنامه غذایی سرشار از پروتئین‌، غلات و سبزیجات داشته باشند. در نهایت افراد دیابتی باید از یک برنامه غذایی اصولی استفاده کنند تا میزان قند خونشان در سطح متعادلی قرار بگیرد.

در صورت مشاهده علائم و اطمینان از ابتلا به دیابت باید بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کنیم. انتخاب سبک زندگی سالم، رژیم غذایی مناسب، تحرک و فعالیت جسمانی و کاهش وزن ازجمله مواردی است که از پیشروی دیابت پیشگیری می‌کند.

بیش از ۱۰ درصد جمعیت قم به دیابت مبتلا هستند/پیشگیری بهتر از درمان

مدیرعامل انجمن مهرگان دیابت استان قم در گفت و گو با  ایرنا افزود: بالای ۱۰ درصد از جمعیت استان به بیماری دیابت مبتلا هستند که نیمی از آنها از بیماری خود اطلاعی ندارند.

مهدی ضیایی با بیان این که سن ابتلای بانوان در قم به بیماری دیابت کاهش یافته است گفت: در گذشته سن ابتلا به دیابت در بانوان بیش از ۴۰ سال بود که این رقم درحال حاضر به ۳۵ سال رسیده است.

وی با اشاره به این که مشکلات روحی و روانی، استرس، عدم تحرک، تغذیه نامناسب، نداشتن برنامه برای ورزش روزانه و استفاده از غذاهای آماده(فست فودها) از جمله دلایل ابتلا به دیابت محسوب می شود گفت: این بیماری درصورت عدم کنترل عوارض جبران ناپذیری همچون نابینایی، قطع عضو، نارسایی کلیوی، سکته های قلبی و مغزی درپی خواهد داشت.

وی با بیان این که ۹۵ درصد بیماران دیابتی به نوع ۲ مبتلا هستند گفت: در نوع ۱ که بیماران وابسته به انسولین می باشند، افراد به دلیل کم کاری غده لوزالمعده، انسولین در بدن آنها ترشح نمی شود و نیازمند تزریق انسولین هستند.

ضیایی اضافه کرد: در دیابت نوع ۲ درمان در ابتدا با دارو و درنهایت با تزریق انسولین آغاز می شود.

وی ادامه داد: افراد می توانند با یک آزمایش ساده، میزان قند خون را کنترل کنند و اگر فردی میزان قند خون خود در دو نوبت آزمایش در فاصله یک هفته، بین ۱۱۰ تا ۱۲۶ باشد در مرز دیابت و اگر بالاتر از این رقم باشد مبتلا به دیابت شده و باید با مراجعه به پزشک، روند درمانی خود را آغاز کند.

وی با اشاره به این که با استفاده از داروها و رژیم غذایی مناسبت می توان از روند پیشگیری این بیماری جلوگیری کرد گفت: دیابت در ابتدا هیچ گونه علائمی ندارد و به همین دلیل به آن بیماری خاموش می گویند.

ضیایی افزود: اگر می خواهیم وارد فاز عوارض دیابت از جمله نارسایی کلیوی، زخم هایی که بهبود نمی یابند و سکته های قبلی و مغزی و نابینایی نشویم نیازمند غربالگری و شناسایی افراد مبتلا به دیابت هستیم که می توان با یک آزمایش ساده، افراد مبتلا را شناسایی کرد.

وی با بیان این که همیشه پیشگیری بهتر از درمان و هزینه های آن نیز کمتر است به عموم مردم به خصوص افراد بالای ۳۵ سال توصیه کرد دست کم سالی یک بار با مراجعه به پزشک و یک آزمایش ساده، میزان قند خون خود را کنترل کنند.

وی افزود: افرادی که دچار علائمی همچون تکرر ادرار، پرنوشی، کاهش ناگهانی وزن و بهبود نیافتن زخم در بدن می شوند لازم است با مراجعه به پزشک و آزمایش، قند خون خود را بررسی کنند.

ضیایی به بیماران دیابتی توصیه کرد که از یک برنامه با رژیم غذایی مناسبت استفاده کنند، ورزش و پیاده روی داشته باشند، از استعمال دخانیات خودداری کرده و از مصرف مواد غذایی قندی به خصوص نوشابه ها و شیرینی جات خودداری نمایند.

مدیرعامل انجمن مهرگان دیابت استان قم در ادامه با اشاره به این که این انجمن در سال ۱۳۸۶ تحت نظارت استانداری، فعالیت خود را در استان قم آغاز کرد گفت: هدف ما، شناسایی، ساماندهی و ارائه خدمات به بیماران دیابتی است.

ضیایی با اشاره به این که درحال حاضر هفت هزار نفر از استان قم عضو انجمن مهرگان دبایت قم هستند گفت: بعد از شناسایی و صدور کارت شناسایی برای افراد مبتلا به دیابت، روند خدمت رسانی به این افراد از طریق انجمن آغاز می شود.

به گفته وی، ارائه اقلام مورد نیاز، معرفی به مراکز طرف قرارداد جهت درمان، برگزاری کلاس های آموزشی به صورت رایگان و معرفی بیماران بی بضاعت به مراکز حمایتی همچون کمیته امداد و بهزیستی از جمله این اقدام ها محسوب می شود.

ضیایی با بیان این که آموزش همگانی از طریق صدا و سیما و دیگر رسانه ها می تواند تاثیر بسیار بالایی در همه موضوع ها به خصوص در موضوع بیماری دیابت داشته باشد گفت: با ارائه آموزش های مفید می توان در شناسایی افراد مبتلا به دیابت که از بیماری خود اطلاعی ندارند کمک کرد که اگر این بیماری به موقع شنایی و روند درمانی آغاز شود دیگر شاهد عوارض این بیماری در مبتلایان نخواهیم بود.

وی در پایان خواهان حمایت های هرچه بیشتر مسوولان استانی از انجمن مهرگان دیابت استان قم شد و افزود: اگر این حمایت ها افزایش یابد و مشکلات ما کمتر شود، می توانیم خدمات بیشتری به بیماران دیابتی ارائه دهیم.

کنترل قند خون مهمترین عامل در جلوگیری از بروز عوارض دیابت در بدن

مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های مرکز بهداشت استان قم نیز در گفت و گو با ایرنا افزود: در سال ۲۰۱۳ میلادی، سازمان بهداشت جهانی طرحی ارائه که در آن سعی کرد وضعیت بیماری ها را در جهان بررسی کند.

محمد نیک پور گفت: بعد از این بررسی ها مشخص شد که برخلاف قبل از سال ۲۰۰۰ که بار بیماری ها بر روی بیماری های واگیردار بود، اکنون این بار به سمت بیماری های غیر واگیر رفته است و ۷۰ درصد مربوط به بیماری های غیر واگیر می شد.

وی با بیان این که بار بیماری ها شامل دو مقوله «مرگ و میر» و «عوارض حاصل از بیماری» است افزود: اگر این دو اتفاق در سنین پایین تر از سن امید به زندگی در کشوری اتفاق بیافتد به همان میزان بار بیماری برای آن کشور رقم می خورد.

وی خاطرنشان کرد: طی بررسی های انجام شده در کشور ایران، بیشترین بیماری ها در کشور به ترتیب بیماری های غیر واگیر، قلبی و عروقی، سرطان، بیماری مزمن تنفسی و سایر بیماری هاست.

نیک پور ادامه داد: با توجه به این مطالب سازمان بهداشت جهانی به این نتیجه رسید که باید رویکرد پیشگیری از سمت بیماری های واگیر به سمت غیر واگیر تمایل یابد و سپس سند ملی بیماری های غیر واگیر در جهان و بعد در کشور و در نهایت در استان قم تدوین شد که در قالب یک سند ۱۰ ساله در حال اجراست.

وی اضافه کرد: طی بررسی های انجام شده، ۵۴۰ میلیون افراد مبتلا به دیابت در کل دنیا وجود دارد و احتمال می رود این رقم تا سال ۲۰۳۰ به رمز ۶۴۰ میلیون نفر برسد که اکثر آنها نوع ۲ دیابت را دارند.

وی با بیان این که بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار کودک نیز در کل جهان به بیماری دیابت مبتلا هستند گفت: وضعیت بیماری دیابت آنقدر سرعت رو به رشدی داشته که اکنون باید با اقدام های کنترلی بتوانیم از سرعت این بیماری جلوگیری کرده و آن را ثابت نگهداریم.

نیک پور با اشاره به این که حدود ۱۴.۲ درصد افراد بالای ۲۵ سال کشور به بیماری دیابت مبتلا هستند که رقمی معادل هفت میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت کشور می شود افزود: متاسفانه این بیماری در ابتدا خیلی آثار و عوارض خود را نشان نمی دهد که به آن بیماری خاموش می گویند و خیلی افراد به این بیماری مبتلا هستند اما اطلاعی از آن ندارند.

مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری های مرکز بهداشت استان قم تصریح کرد: این بیماری درمان ندارد و فقط می توان با استفاده از دارو، ورزش، تحرک و رژیم غذایی مناسب آن را کنترل و از بروز عوارض آن که صدمات جبران ناپذیری بر بدن می گذارد، جلوگیری کرد.

نیک پور با بیان این که شناسایی افراد مبتلا به دیابت خیلی می تواند در جهت اقدام های درمانی و جلوگیری از پیشرفت بیماری تاثیرگذار باشد گفت: در سطح استان قم به موازات کشور برنامه ای داریم که طی آن خطرسنجی بیماری های قبلی و عروقی در بازه زمانی ۱۰ ساله انجام می شود و سلامتی هر فرد از لحاظ فشار خون، قند و کلسترول را بررسی می کنیم.

وی گفت: بعد از بررسی و آزمایش های اولیه، افراد در گروه های سبز یا خاکستری، زرد، نارنجی و قرمز طبقه قندی شده و سپس اقدام های درمانی برای هر فرد آغاز می شود تا روند بهبودی و نزدیک شدن فرد به گروه سبز یا خاکستری سریع تر شود.

وی با بیان این که اکنون حدود ۳۰ هزار نفر از مردم قم که مبتلا به دیابت هستند تحت پوشش مراکز بهداشتی قرار گرفته اند گفت: افراد بالای ۲۵ سال باید دست کم سالی یک بار میزان قند خون خود را با آزمایش کنترل کنند، چراکه به دلیل سبک زندی امروزی و استفاده از غذاهای فست فودی، میزان ابتلا به بیماری های غیر واگیر از جمله دیابت و قلبی و عروقی روز به روز رو به افزایش است.

نیک پور با اشاره به اینکه ۸۹ پایگاه سلامت، ۴۲ مرکز خدمات جامع سلامت و ۶۰ خانه بهداشت در استان قم مشغول به فعالیت هستند گفت: خیلی از مردم از خدماتی که در این مراکز ارائه می شود بی اطلاع هستند.

وی اضافه کرد: بالغ بر ۹۹ درصد از خدماتی که در این مراکز ارائه می شود به صورت رایگان است و افراد می توانند با مراجعه به مراکز بهداشتی، میزان قند خون خود را کنترل کنند.

نیک پور با بیان این که انتظار می رود حدود ۱۰۰ هزار نفر از جمعیت استان قم به بیماری دیابت مبتلا باشند گفت: مهمترین عامل کنترل عوارض دیابت، کنترل قند خون است و با استفاده از رژیم غذایی مناسب، تحرک، ورزش، عدم استعمال دخانیات و الکل می توان از بروز عوارض آن جلوگیری کرد.

وی به عموم مردم توصیه کرد حتما با آزمایش های دوره ای، میزان قند خون خود را کنترل نمایند، کسانی که مبتلا شده اند قند خون را مرتب کنترل کنند تا به عوارض بیماری دچار نشوند و کسانی که متاسفانه دچار عوارض بیماری شده اند باید با اقدام های درمانی از پیشرفت عوارض در بدن با استفاده از دارو، جلوگیری کنند.

استرس از عوامل مهم در بروز عوارض ناشی از دیابت

داود زمانی، ۴۳ ساله ساکن قم در گفت و گو با ایرنا افزود: حدود پنج سال است که به دیابت نوع ۱ مبتلا شده ام که این بیماری در خانواده ما ارثی است و پیش از بنده، مادربزرگ و مادرم به دیابت مبتلا شده بوند.

وی با بیان این که قبل از آزمایش، علائمی همچون خشکی دهان، استرس، گزگز دست، تشنگی و افت فشار داشتم گفت: با آزمایش مشخص شد که به دیابت نوع ۱ مبتلا شده ام.

وی با بیان این که هیچ حمایتی از بیماران دیابتی نمی شود و تنها مرکزی که به ما خدمات می دهد، انجمن دیابت استان قم است افزود: درحال حاضر با استفاده از مشاوره و کلاس های آموزشی که در این انجمن برای بیماران دیابتی برگزار شده، ورزش، دارو و رژیم غذایی مناسب توانسته ام میزان قند خون خود را کنترل نمایم.

زمانی با اشاره به این که استرس تاثیر زیادی در بروز عوارض این بیماری دارد، از مسوولان خواست تا حمایت های ویژه ای از بیماران دیابتی داشته باشند.

وی از کمیاب بودن نوار دستگاه تست قند خون ابراز گلایه کرد و گفت: مردم سعی کنند تحرک داشته باشند، از رژیم غذایی مناسب استفاده کنند و استرس را از زندگی خود دور کنند تا انشالله هیچ کس به این بیماری که روی روح و روان انسان خیلی تاثیر دارد مبتلا نشود.

ورزش عامل مهم در جلوگیری از ابتلا به دیابت

فائزه رحمانی زاده ۳۸ ساله ساکن قم نیز به خبرنگار ایرنا گفت: حدود ۱۰ سال است که بیماری دیابت نوع ۲ مبتلا شده ام.

وی با بیان این که بیماری دیابت در خانواده ما ارثی است افزود: به همین دلیل بنده مرتب با آزمایش، میزان قند خون را کنترل می کردم و بعد از این که متوجه شدم به دیابت مبتلا شدم، درمان و استفاده از رژیم غذایی مناسب را آغاز کردم.

وی با اشاره به این که بار روحی و روانی بیماری دیابت در افراد مبتلا بسیار زیاد است و می تواند تاثیر منفی در کیفیت زندگی داشته باشد، از مسوولان خواست حمایت های بیشتری از بیماران دیابتی داشته باشند.

رحمانی زاده با بیان این که در تهیه دارو و هزینه های آن با مشکل مواجه هستیم تصریح کرد: بعضا نوار دستگاه های تست قند خون به سختی در اختیار ما قرار می گیرد که برای کنترل قند خون نیاز مبرمی به این دستگاه داریم.

وی به مردم توصیه کرد که دست کم سالی یکبار با آزمایش، میزان قند خون را کنترل کنند، ورزش، پیاده روی و استفاده از رژیم غذایی مناسب و دوری از تنش و استرس را در برنامه های روزانه خود بگنجانند تا انشاالله به این بیماری مبتلا نشوند.

از بیماری دیابت به سادگی عبور نکیم

سید مصطفی میرباقری که ساکن قم است و ۵۱ سال دارد در گفت و گو با ایرنا افزود که به بیماری دیابت از نوع ۲ مبتلا شده است.

وی با بیان این که زمینه این بیماری در خانواده ما موروثی است افزود: بعد از آزمایش متوجه شدم به این بیماری مبتلا شده ام و فعلا تنها مرکزی که از بیماران دیابتی حمایت می کند انجمن دیابت استان است.

وی ادامه داد: استرس و بار روحی و روانی در این بیماران بسیار زیاد است و باید با حمایت از طرف ارگان های مختلف بتوان از عوارض بیماری دیابت در بدن جلوگیری کرد، هزینه پیشگیری بسیار پایین تر از زمانی است که فرد دچار عوارض شدید این بیماری، نابینایی، نقص عضو، دیالیز و بیماری های قلبی و عروقی می شود.

میرباقری با بیان این که بیماری دیابت باید در لیست بیماری های خاص قرار بگیرد گفت: متاسفانه توجه زیادی به این بیماری که می تواند طیف زیادی از مردم را درگیر کند، نمی شود.

وی گفت: تحرک، ورزش و رژیم غذایی مناسب تاثیر فراوانی در جلوگیری از ابتلا به دیابت دارد و به همه مردم توصیه می کنم دست کم سالی یکبار با آزمایش، میزان قند خون خود را کنترل کنند و از بیماری دیابت به سادگی عبور نکنند.

۱۴ نوامبر مصادف با ۲۳ آبان، روز جهانی دیابت نامگذاری شده است.