گلستان قطب‌های کشاورزی ایران است اما رغبت پایین نسل جدید برای فعالیت در این بخش و در نتیجه بالا رفتن سن کشاورزان و کم‌سوادی یا بی‌سوادی بهره‌برداران و اطلاع اندک آنان از دانش روز، یکی از مشکلات مهم و اثرگذار کشاورزی این استان است که باعث‌شده یافته‌های علمی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار نگرفته و در گوشه مراکز علمی و تحقیقاتی خاک بخورد.
به گزارش جارچی اخبار به نقل از پایین بودن بهره بخش کشاورزی، خرده‌مالکی اراضی، گستره اندک آموزش‌های حرفه‌ای و تخصصی، استفاده نکردن کشاورزان از دستاوردهای تحقیقاتی، بالا بودن میانگین سنی بهره‌برداران و کمبود نیروی جوان، مشکلات گلستان به‌عنوان قطب تولید محصولات کشاورزی کشور است.
در حالی که مراکز تحقیقاتی، راه‌های مختلف رسیدن به بالاترین بهره‌وری را پس از آزمون و خطاهای بسیار و مطالعات گسترده بررسی و بهترین نتیجه را در اختیار بهره‌برداران قرار می‌دهند، علاقه به اجرای این یافته‌ها به دلایل گوناگون در کشاورزان اندک و پایین تر از حد انتظار است.
رغبت جوانان به پشت‌میزنشینی موجب شده نسل جدید تمایل کمی برای فعالیت در حوزه کشاورزی داشته باشند و در نتیجه، تعداد افراد فعال حوزه کشاورزی هر ساله رو به کاهش است که استمرار این شرایط می‌تواند آینده کشاورزی گلستان را با کمبود نیروی انسانی ماهر و توانمند مواجه کند.
در همین حال، از ظرفیت دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هم به درستی استفاده نشده و بخش قابل توجهی از این افراد در فرصت‌های شغلی غیرکشاورزی مشغول به کار شدند.
یکی از نتایج حضور دانش‌آموختگان کشاورزی در تولید محصولات باغی و زراعی آن است که این افراد به‌دلیل آشنایی با داده‌های علمی و اثرات آن و به‌کارگیری بذرهای اصلاح شده به راحتی می‌توانند میزان تولیدات زراعی بخش کشاورزی گلستان به ویژه گندم، جو و دانه روغنی سویا را افزایش دهند.
رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در این باره گفت: نتایج فعالیت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی به افزایش تولید کمک می‌کند اما با وجود اینکه اقدامات خوبی در بخش‌های تحقیقاتی انجام می‌شود، کشاورزان کمتر از این یافته‌ها بهره می‌برند.
علیرضا صابری فاصله بین تولید کشاورز با نتایجی که در ایستگاه‌های تحقیقاتی به دست آمده را ناشی از استفاده‌نکردن کشاورزان از یافته‌های علمی و تحقیقاتی برشمرد و اظهار کرد: در حالی که سالانه بیش از ۴۰ هزار تن بذر در گلستان کنترل و گواهی می‌شود اما همچنان برخی کشاورزان بذر زراعی خود را از محصولات سال گذشته تهیه می‌کنند.
وی سالخوردگی کشاورزان و مقاومت آنان برای تغییر روش کشت را عامل دیگر کُندی ورود دانش به مزارع گلستان دانست و یادآور شد: افزایش سن، کشاورزان را دیرباورتر کرده لذا آگاهی کمتری دارند و تمایل آنان به استفاده از یافته‌های علمی کاهش یافته است.
رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان بیان کرد: میانگین سن کشاورزان گلستانی ۵۳ سال است به همین دلیل خطرپذیری پایینی برای تغییر شیوه کشت سنی دارند که در راستای جوان‌سازی کشاورزان و جانشین‌پروری آنان، ۲ هنرستان رشد دخترانه در گرگان و هنرستان پسرانه در مرکز آموزش کردکوی با محوریت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی راه‌اندازی شد که ۲۰۰ دانش‌آموز در رشته‌های مختلف از جمله گیاهان دارویی، پرورش گل و گیاهان زینتی، علوم باغبانی و مکانیزاسیون مشغول به تحصیل هستند.
صابری اضافه کرد: دانش‌آموزان محصل در رشته‌های کشاورزی با یادگیری یک مهارت خودکفا شده و در حال حاضر بسیاری از آنها در حین تحصیل به درآمدزایی رسیدند.
وی از خانواده‌ها خواست فرزندان خود را برای تحصیل در رشته‌های کشاورزی ترغیب کنند تا زودتر از سایر رشته‌ها به درآمد برسند و پس از فارغ‌التحصیلی دغدغه اشتغال و بیکاری نداشته باشند.
به گفته رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان این مرکز در ۶ بخش تحقیقاتی، هشت ایستگاه تحقیقاتی، هشت آزمایشگاه تخصصی و ۲ واحد آموزشی مشغول فعالیت است.
صابری با بیان اینکه به دنبال پایداری تولید در بخش کشاورزی و حفظ منابع آب و خاک برای نسل آینده هستیم، اظهار کرد: در گلستان به ازای یک ریال هزینه در تحقیقات، ۹.۳ ریال درآمد کشاورزان بیشتر شد که این افزایش درآمد در بخش‌های مختلف متفاوت است.
وی گفت: برای مثال برای در بخشی از اراضی کلاله که کشاورزان از بذر معرفی شده مرکز تحقیقات استفاده کردند، از ۷۷ هزار و ۹۷۶ هکتار زمین کشت شده، ۵۴۰ کیلوگرم افزایش عملکرد حاص شد و به واسطه استفاده از رقم بذر معرفی‌شده، چهار هزار و ۸۴۰ میلیارد ریال درآمد کشاورزان افزایش یافت.
صابری تاکید کرد: یکی دیگر از وظایف ما ارتقای عملکرد کمی و کیفی بذور است تا در برابر آفات و بیماری‌ها مقاوم باشند چون کشاورزان بیشتر به فکر افزایش عملکرد هستند و به کاهش استفاده از سموم شیمیایی در مزارع توجه کمتری دارند.
وی به متناسب‌سازی بذرها با خشکی آب و هوا اشاره کرد و گفت: بذور مرکز تحقیقات، دوره رشد کوتاهی برای فرار از تنش محیطی و خشکی و مقاومت به آفات و بیماری ها دارند برای مثال در شالی رقم‌های تیسا و گیلانه معرفی شدند که در مقایسه با ارقام معمولی که ۱۲۰ روزه هستند در ۱۰۷ روز به محصول می‌رسند و در کنار افزایش عملکرد، دوره رشد کمتری دارند.
رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان ادامه داد: این استان به دلیل شرایط اقلیمی و رطوبت بالا، مستعد آفات و بیماری‌ها است و نگاه ما در مرکز تحقیقات توسعه مبارزه بیولوژیک، استفاده از سموم زیست‌پایه و کاهش مقدار سم‌پاشی و سم‌پاشی در زمان مناسب است.
صابری گفت: علاوه‌بر ارائه تحقیقات کاربردی به دنبال تکمیل زنجیره ارزش هستیم تا بسیاری از محصولات تولیدی گلستان در استان فرآوری شود.
استان مرزی گلستان با داشتن ۵۶۰ هزار هکتار اراضی زراعی، حدود ۴۰ هزار هکتار اراضی باغی، چهار میلیون واحد دامی، ۸۶۰ هزار هکتار مرتع، ۴۵۲ هزار هکتار جنگل و دسترسی به ۱۱۰ کیلومتر ساحل دریای خزر، سالانه حدود ۵.۵ میلیون تن انواع محصول و تولیدات زراعی، باغی و دامی را توسط بیش از ۲۲۰ هزار بهره‌بردار که حدود ۱۵۰ هزار نفر آنها درحوزه زراعت و باغبانی فعالیت دارند، به ارزش تقریبی ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار میلیارد ریال تولید و روانه بازار مصرف داخلی و خارجی می‌کند.