یادداشتی از عباس دارایی
ایران رتبه نخست جراحی بینی را در جهان به خود اختصاص داده است . رتبه نخست جراحی های زیبایی در حالی به دماغ های ایرانی‌های رسیده که در ایران جراحی زیبایی بینی بیش از حد نیاز انجام می‌شود به گونه ای که تعداد جراحی‌های پلاستیک بینی در کشور به نسبت جمعیت به هفت برابر آمریکایی رسیده است که در بخش جراحی های پلاستیکی رتبه نخست جهان را داراست.
بیشترین حجم عمل‌های جراحی پلاستیک در کشورهای ایالات متحده آمریکا، برزیل، کره جنوبی و هند انجام می گیرد و ایران در این فهرست در رتبه بیستم قرار دارد اما با این حال از نظر نوع جراحی، ایران رتبه اول در جراحی بینی را به خود اختصاص داده است.
عمل بینی و بوتاکس در مردان جوان و جراحی پلک و لیفت گردن در مردان میانسال ایرانی رواج بیشتری دارد و علاوه بر این ترمیم مو نیز یکی از عام ترین جراحی های زیبایی در میان مردان ایرانی به شمار می رود.
در زنان نیز عمل بینی و سینه ، زاویه دار کردن چانه ، لیفت گردن ، گونه گذاری یا پروتز گونه هم رواج بیشتری در میان زنان و دختران جوان ایرانی دارد .
بر اساس آمارهای رسمی و تفکیک شده ۱/۲۴درصد زنان ایرانی از لنز رنگی استفاده می کنند ،۲/۲۵درصد از زنان تاتوی صورت و بدن ۹/۱۶درصد ترزیق ژل و بوتاکس ، ۷/۱۶درصد جراحی بینی ،۱۲درصد سوراخ کردن بینی ، لب یا ابرو را انجام داده و ۹ درصد نیز متقاضی برنزه کردن یا سولاریوم بوده اند.
۴/۱۹درصد یا به عبارتی بیشترین حجم جراحی بینی خانم ها در گروه سنی ۲۰ تا ۳۰ سال بوده و ۵/۱۸درصد نیز در بین گروه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال قرار داشته اند.
گفته می شود علت شیوع زیاد جراحی پلاستیک در ایران ، فرم آناتومی خاص دماغ های ایرانی است و علاوه بر این بالا بودن کیفیت اعمال جراحی زیبایی، سطح بالای دانش پزشکان و جراحان این رشته و هزینه پایین آن نسبت به سایر کشورها باعث شده است تا در حوزه جراحی بینی ایرانی ها رتبه نخست جهان را به خود اختصاص دهند.
با این وجود اما میزان جراحی زیبایی و خصوصا جراحی بینی در ایران نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر در یک سطح محسوس تری قرار گرفته است و بر اساس یک ارزیابی رسمی تنها ۶۰ درصد افرادی که برای جراحی بینی مراجعه می کنند به جراحی نیاز واقعی دارند.
با وجود مشکلات اقتصادی و پایین بودن سطح رفاه در ایران نسبت به برخی از کشورهای سطح اول دنیا اما آمارهای رسمی همچنان از افزایش آمار جراحی بینی در ایران حکایت می کند و به نظر می رسد جراحی بینی علاوه بر میل و اشتیاق به زیبایی در صورت از سوی ایرانیان به عنوان یک نیاز ابتدایی تعریف و در جامعه نهادینه شده است .
نژاد اصلی ترین و شاید عامل تعیین کننده و بسیار مهمی در اشتیاق ایرانیان به جراحی بینی باشد زیرا عمده ایرانی ها ، بینی شان نسبت به سایز اجزای صورت شان همخوانی ندارد ، در کشورهای جنوب شرقی آسیا اما این عارضه در صورت به گونه دیگری رقم خورده به طوری که عمده مردم شرق آسیا دارای بینی های خوب اما چشمان ریزی هستند و در این کشورها جراحی پلک شایع ترین نوع جراحی است ، بر عکس شرقی ها اما ایرانی ها دارای چشمان زیبایی بوده و صرفا از نامتناسب بودن سایز بینی نسبت به اجزای دیگر صورت رنج می برند.
برخی این موضوع را نه یک آسیب اجتماعی بلکه یک امر ابتدایی و کاری کاملا طبیعی می دانند که اشتیاق و میل ایرانی ها را به جراحی بینی و سایر جراحی هابالا برده است ، در مقابل اما بسیاری اعتقاد دارند در کنار وضع شکننده اقتصادی مردم و سطح پایین رفاه اینکه بخش اعظمی از جامعه ایرانی ، جراحی زیبایی را بعنوان یک امر ابتدایی و تعمیم یافته در جامعه نهادینه کرده ناشی از این است ارزش‌های فردی، خانوادگی، سطح سواد و التزام به ارزش‌های اخلاقی در رده‌های پایینتری نسبت به ظاهر و نوع پوشش افراد و مدل ماشین و توانایی مالی افراد جامعه قرار گرفته و جراحی‌های زیبایی به یک فرهنگ و یک کار عادی تبدیل شده است .
این توصیف گویای آن است که زیبایی به یکی از دغدغه های اصلی ایرانیان تبدیل شده است اما نباید از این موضوع غافل شد که اکثریت جمعیت متقاضی عمل های زیبایی از حیث روان شناسی اجتماعی واجد نابهنجاری هایی در نیمرخ خلقی و روان شناختی هستند ، گر چه ممکن است این نابهنجاری ها به سطوح غلیظی نرسد، اما نشانه ی ناپختگی و عدم بلوغ روانی است که جامعه را نیز به صورت کاملا بی رنگی به خود مشغول کرده است .