ترجمه: آذر کریم‌زاده
معضل آلودگی ناشی از انباشت انبوه پلاستیک به حدی جدی و جهانی شده است که جهت کاهش تأثیرات مخرب زیست محیطی آن به نوآوریهای فناوری نیاز است.
خوشبختانه، بسیاری از ایده‌های نوآورانه در حال حاضر در حال توسعه هستند و در سال‌های آینده اجرا خواهند شد. اینها شامل ایجاد مواد کامپوزیتی جدید مبتنی بر گیاه، توسعه سیستم‌های بازیافت کارآمدتر، و طراحی بطری‌ها و ظروف کاملاً زیست تخریب‌پذیر است. اگر این نوآوری‌ها به سرعت و به طور موثر اجرا شوند، می‌توانند آلودگی پلاستیکی را به میزان قابل توجهی کاهش دهند و محیط زیست را برای نسل‌های آینده حفظ کنند.
طبق گفته سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و در پی آن سازمان ملل، پلاستیک‌ها همچنان به میزان اندکی بازیافت می‌شوند! درست قبل از کنفرانس سازمان ملل که قرار بود مذاکراتی بر سر یک معاهده بین‌المللی علیه آلودگی پلاستیک را آغاز کند، OECD هشدار می‌دهد که کمتر از ۱۰ درصد از پلاستیک تولید شده در جهان بازیافت میشود و خواستار یک واکنش “جهانی و هماهنگ” است.
بر اساس گزارش «چشم انداز جهانی پلاستیک» که توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) گردآوری شده است، از ۴۶۰ میلیون تن تولید شده در سراسر جهان در سال ۲۰۱۹، تولید زباله ۳۵۳ میلیون تن بوده است. اما «تنها ۹ درصد زباله‌های پلاستیکی در نهایت بازیافت شد، در حالی که ۱۹ درصد سوزانده شده و نزدیک به ۵۰ درصد به محل دفن زباله ختم شدند. ۲۲ درصد باقیمانده در محله‌ای تخلیه باز ریخته شده، در هوای آزاد سوزانده شده یا در محیط زیست رها شده‌اند».
آلودگی بیش از حد پلاستیکی و شیمیایی!
همه‌گیری کووید-۱۹ منجر به کاهش جزئی استفاده از پلاستیک (۲.۲٪-) در سال ۲۰۲۰ شد، اما افزایش مصرف پلاستیک‌های یکبار مصرف را افزایش داد. در گزارش چشم انداز جهانی پلاستیک آمده است که طبق نظر دانشمندان، علاوه بر آلودگی ایجاد شده توسط گازهایی که مسئول تسریع گرمایش جهانی هستند، پلاستیک منبع ۳.۴ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی در سال ۲۰۱۹ بوده که ۹۰ درصدش به دلیل تولید آن از سوخت‌های فسیلی بوده است. ماتیاس کورمان، رئیس سازمان OECD می نویسد: برای مقابله با این پیامدهای مضاعف از نظر آلودگی و آب و هوا، “ضروری است که کشورها با راه حلهای جهانی و هماهنگ پاسخ دهند. ”
۸۰ درصد از پلاستیک‌های تولید شده در محیط زیست باقی می‌مانند
بنابراین کارشناسان این سازمان مجموعه‌ای از «اهرم‌ها» را پیشنهاد میکنند که با توسعه بازارهای پلاستیک‌های بازیافتی شروع میشود، که هنوز هم تنها ۶ درصد از مواد مورد استفاده را تشکیل می‌دهند، به‌ویژه به دلیل هزینه‌ای که اغلب بیشتر از هزینه تولید اولیه است. در ضمن، آنها پیشنهاد میکنند که تعداد کانال‌هایی با «مسئولیت توسعه‌یافته تولیدکننده» برای مدیریت پسماندها، یا تحمیل حداقل آستانه‌های استفاده، افزایش یابد. آنها همچنین توسعه نوآوری “جهت چرخهای کردن چرخه زندگی پلاستیک” را توصیه کرده و اشاره میکنند که “تنها ۱.۲٪ از نوآوریهای مربوط به پلاستیک دارای اهداف زیست محیطی هستند”.
در نهایت، این گزارش تقویت همکاری بین المللی در مواجهه با بازار پلاستیک که بخشی جدایی‌ناپذیر از جهانی شدن است، با همسویی رویکردها از نظر طراحی و مقررات را درخواست میکند. هماهنگی که همچنین مستلزم سرمایه گذاری انبوه در زیرساخت‌های اساسی مدیریت پسماند با کمک‌های بین المللی جهت تامین مالی هزینه، تخمین زده شده سالانه ۲۵ میلیارد یورو در کشورهای با درآمد کم و متوسط است.
سرانجام، کار OECD کمتر از یک هفته قبل از افتتاح مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد در ۲۸ فوریه در نایروبی منتشر شد که باید رسماً مذاکرات را در آینده در مورد پلاستیک آغاز کند، که گستره دقیق آن همچنان موضوع بحث است.
به هر حال، امروزه آلودگی پلاستیک یک معضل اجتماعی واقعی محسوب میشود. در واقع، زباله‌های پلاستیکی در محیط ما وجود دارند و تأثیرات منفی بر جانوران و گیاهان دارند. خوشبختانه، نوآوریهای جدید فناوری به کاهش آلودگی پلاستیک کمک میکند.
همانگونه که اشاره شد، مواد کامپوزیت جدیدی وجود دارند که این مواد از چندین ماده مختلف ساخته شده‌اند و به همین دلیل نسبت به پلاستیک‌های معمولی مقاومت بیشتری دارند. علاوه بر این، آنها قابل بازیافت هستند و بنابراین آلودگی کمتری دارند. سپس فناوری‌های بازیافت جدید وجود دارد. این فناوری‌ها بازیافت زباله‌های پلاستیکی را با تبدیل آنها به مواد جدید ممکن میسازد. این امر به طور قابل توجهی آلودگی پلاستیکی را کاهش می‌دهد.
در نهایت، کمپین‌های آگاهی رسانی وجود دارند. هدف این کمپین‌ها افزایش آگاهی در مورد آلودگی پلاستیک و تشویق آنها به اتخاذ رفتارهای مسئولانه‌تر است که در نتیجه آن نوآوریهای جدید فناوری کاهش آلودگی پلاستیکی را ممکن میسازد که جهت مبارزه با این آلودگی ضروری هستند.